1 “Men bu gaplarni sizlar to‘g‘ri yo‘ldan ozmanglar, deb aytdim.
2 Sizlarni sinagogalardan haydab yuboradilar. Hatto shunday zamon keladiki, sizlarni o‘ldirayotgan har bir kishi bu bilan Xudoga xizmat qilyapman, deb o‘ylaydi.
3 Bu ishlarni Otam bilan Meni tanimaganlari uchun qiladilar.
4 Bularni sizlarga hozirdan aytib qo‘yyapman, toki o‘sha vaqt–soat kelganda, so‘zlarimni esga olinglar. Sizlarga bularni boshdanoq aytishimga hojat yo‘q edi, chunki O‘zim sizlar bilan birga edim.
5 Endi esa Meni Yuborganning oldiga ketyapman. Birontangiz Mendan: “Qayerga ketyapsan?” deb so‘ramayapsiz.
6 Bularni aytganim uchun, dilingiz g‘am–qayg‘uga botgan.
7 Ammo sizlarga haqiqatni aytaman, Mening ketishim sizlar uchun yaxshiroqdir. Agar Men ketmasam, Homiy kelmaydi. Agarda ketsam, Uni oldingizga yuboraman.
8 U kelganda dunyoga gunoh, adolat va hukm to‘g‘risidagi haqiqatni ayon qiladi.
9 Gunoh to‘g‘risidagi haqiqat shundan iboratki: odamlar Menga ishonmaydilar.
10 Adolat to‘g‘risidagi haqiqat shuki, Ota Meni oqlaydi. Men Otaning oldiga ketyapman va sizlar Meni boshqa ko‘rmaysizlar.
11 Hukm to‘g‘risidagi haqiqat shundan iboratki, hukm chiqarib bo‘lingan, bu dunyoning yovuz hukmdori mahkum qilingan.
12 Sizlarga yana aytadigan gaplarim ko‘p, lekin endi ichingizga sig‘dirolmaysizlar.
13 Haqiqat Ruhi kelib, sizlarni to‘liq haqiqat sari boshlaydi. U O‘zicha gapirmaydi, neki eshitsa, o‘shani so‘zlab beradi, U yuz beradigan voqealar haqida sizlarga xabar qiladi.
14 U Mendan eshitgan narsalarni sizlarga ma’lum qiladi, shu orqali Meni ulug‘laydi.
15 Otaning bor narsasi Menikidir. Ana shu sababdan, Ruh Mendan eshitgan narsalarni sizlarga ma’lum qiladi, deb aytdim.
16 Sizlar bilan birga uzoq vaqt bo‘lmayman, lekin ko‘p o‘tmay sizlar Meni yana ko‘rasizlar.”
17 Shu paytda Isoning shogirdlari bir–biriga dedi: — Qiziq, U bizga o‘zi nima aytmoqchi?! “Sizlar bilan birga uzoq vaqt bo‘lmayman, lekin ko‘p o‘tmay sizlar Meni yana ko‘rasizlar”, dedi. “Otaning oldiga ketyapman”, deb aytdi.
18 “Sizlar bilan birga uzoq vaqt bo‘lmayman” deyishi bilan nima demoqchi ekan, tushunmadik.
19 Iso shogirdlarining savol bermoqchi bo‘lganlarini bilib, dedi: — “Sizlar bilan birga uzoq vaqt bo‘lmayman, lekin ko‘p o‘tmay sizlar Meni yana ko‘rasizlar”, deb aytgan gapimning ma’nosini muhokama qilyapsizlarmi?
20 Sizlarga chinini aytayin: sizlar yig‘lab dod–faryod qilasizlar, dunyo esa quvonadi. Sizlar qayg‘urasiz, lekin qayg‘ungiz shodlikka aylanadi.
21 Oyi to‘lgan ayol dard bilan tug‘adi. Ammo bola tug‘ilgandan keyin, dunyoga odamzod keldi, deb ayol quvonadi. Quvonganidan u chekkan dardini unutib yuboradi.
22 Shunga o‘xshab sizlar ham hozir g‘am–qayg‘u chekyapsizlar. Lekin Men sizlarni yana ko‘raman. Shunda yuragingiz quvonchga to‘ladi. Quvonchingizni sizlardan hech kim tortib olmaydi.
23 O‘sha kuni Mendan hech narsa so‘ramaysizlar. Sizlarga chinini aytayin: Mening nomimdan Otadan nima so‘rasangizlar, U sizlarga beradi.
24 Shu paytgacha Mening nomim bilan Otadan hech narsa so‘ramadingizlar. So‘ranglar, olasizlar va qalbingiz shodlikka to‘ladi.
25 — Shu vaqtgacha sizlarga matallar orqali gapirib keldim. Lekin shunday vaqt keladiki, Men sizlarga Otam haqida matallar orqali emas, ochiqdan–ochiq gapiraman.
26 O‘sha kuni o‘zlaringiz Otadan istaganingizni Mening nomimdan so‘raysizlar. Mening sizlar uchun Otadan iltimos qilishimning hojati bo‘lmaydi.
27 Zotan Otaning O‘zi sizlarni sevadi, chunki sizlar Meni yaxshi ko‘rib, Xudodan kelganimga ishondingizlar.
28 Men Otamdan chiqib, dunyoga keldim. Endi dunyoni tark etib, Otamning oldiga ketyapman.
29 Shogirdlar Isoga shunday deyishdi: — Mana, hozir Siz matal ishlatmay, ochiq so‘zlayapsiz.
30 Hamma narsani bilishingizni endi tushundik. Savolga ham o‘rin yo‘q. Siz Xudodan kelganingizga endi ishondik.
31 Iso dedi: — Endi rostdan ham ishonyapsizlarmi?
32 Shunday vaqt keladiki, hatto keldi ham, sizlar tarqalib, har biringiz in–iningizga kirib ketasizlar. Meni yolg‘iz qoldirasizlar. Biroq Men yolg‘iz emasman, chunki Otam Men bilandir.
33 Men tufayli xotirjam bo‘lishingiz uchun bularni sizlarga aytdim. Dunyoda qayg‘u–alam chekasizlar. Lekin dadil bo‘linglar, Men dunyoni yengdim.
Yuhanno Muqaddas xushxabar: 16 Bob
MakDonaldning Injil kitobiga o'zbek tilidagi sharhlari
16:1 Shogirdlar, ehtimol, Masih Isroil xalqi orasida O‘z Shohligini o‘rnatishiga va Rim hokimiyatini yo‘q qilishiga umid qilishgan. Buning o‘rniga, Rabbimiz ularga o‘lishi, tirilishi va osmonga qaytishi kerakligini aytdi. Muqaddas Ruh tushganda, shogirdlar Masihning guvohlariga aylanishadi. Ularni yomon ko‘rishadi va ta’qib qilishadi. Rabbimiz bularning barchasini ularga oldindan aytdi, toki ular umidsizlikka tushmasinlar, vasvasaga berilmasinlar va hayratga tushmasinlar.
16:2−3 Ko‘pchilik yahudiylar uchun sinagogadan haydalish eng yomon jazo hisoblangan. Shunday bo‘lsa-da, bu Isoning shogirdlari bo‘lgan yahudiylarni kutmoqda. Xristianlik e’tiqodidan shunchalik nafratlanishadiki, uni qoralayotganlar Xudoga xizmat qilyapmiz, deb o‘ylashadi. Bu shuni tasdiqlaydiki, inson juda samimiy, juda g‘ayratli va shu bilan birga juda adashgan bo‘lishi mumkin. Bularning barchasining asosida Masihning Ilohiyligini tan olmaslik yotadi. Yahudiylar Uni qabul qilishmaydi va shu tariqa Otani ham qabul qilishdan bosh tortishadi. 16:4 Rabbimiz yana shogirdlarini bu qiyinchiliklar kelganda dahshatga tushmasliklari uchun oldindan ogohlantirdi. Ular Rabbimiz ta’qiblarni oldindan aytganini esda tutishlari kerak; bularning barchasi Uning ular hayoti uchun rejasining bir qismi ekanligini bilishlari lozim. Ilgari Rabbimiz ular orasida bo‘lgani uchun ko‘p narsalarni aytmagan edi. Ularni bezovta qilish yoki U o‘rgatishi kerak bo‘lgan narsalardan ularning e’tiborini chalg‘itirishning hojati yo‘q edi. Endi esa, ularni tark etayotib, oldinda qanday yo‘l turganini ularga aytib qo‘yishi kerak edi.
16:4 Xudovand yana shogirdlarini bu musibatlar kelganda qo‘rqib ketmasliklari haqida oldindan ogohlantirdi. Ular shuni yodda tutishlari kerakki, Parvardigor ta’qiblarni oldindan bashorat qilgan; ular bularning barchasi Uning hayotlari uchun rejasining bir qismi ekanligini bilishlari kerak. Avvallari Parvardigor ular orasida bo‘lgani uchun ularga ko‘p gapirmas edi. Ularni bezovta qilish yoki U o‘rgatishi kerak bo‘lgan narsadan ularning ongini chalg‘itishning hojati yo‘q edi. Endi esa, ularni tashlab ketayotib, oldinda qanday yo‘l turganidan xabardor qilishi kerak.
T. Haqiqat ruhining kelishi (16:5−15)
16:5 YaDT Shogirdlar Yahovaning kechinmalariga unchalik qiziqish ko‘rsatishmayotganini 5 - oyatda ko‘rish mumkin. Garchi ular Undan qayerga ketayotganini so‘rashgan bo‘lsa-da, unchalik qiziqish bildirishmadi.
16:6 Ularni Undan ko‘ra o‘zlarining kelajagi ko‘proq tashvishga solardi. Isoni xoch va qabr kutib turardi. Ular Masihga xizmat qilishda ta’qib qilinadilar. Ularni Iso tufayli emas, o‘z kulfatlari tufayli qayg‘u chulg‘ab olgandi.
16:7 Lekin ular yordamsiz va tasallisiz qolmaydilar. Masih ularga tasalli beruvchi bo‘lgan Muqaddas Ruhni yuboradi. Tasalli beruvchi kelishi bilan o‘quvchilarga yaxshi bo‘ladi. U ularni qo‘llab - quvvatlaydi va ruhlantiradi, ularga jasorat baxsh etadi, ta’lim beradi va Masihni ular uchun har qachongidan ham ko‘proq haqiqiy qiladi. Rabbimiz Iso osmonga qaytib, ulug‘lanmaguncha, tasalli beruvchi kelmaydi. To‘g‘ri, Muqaddas Ruh bundan oldin ham dunyoda bo‘lgan, ammo endi U boshqa maqsadda - dunyoni fosh etish va xalos bo‘lganlarga xizmat qilish uchun keladi.
16:8 Muqaddas Ruh dunyoni gunoh, haqiqat va hukm haqida fosh qiladi. Odatda, U alohida gunohkorning qalbida bu narsalarni ichki tushunishni paydo qiladi, deb ishonish qabul qilingan. Bu haqiqat bo‘lib, uning aniq ta’limoti keyingi oyatlarda bayon qilingan. Muqaddas Ruh O‘zining yer yuzida mavjudligi bilan dunyoni fosh etadi. U bu yerda bo‘lmasligi kerak, chunki aynan Rabbimiz Iso yer yuzida bo‘lib, butun dunyo ustidan hukmronlik qilishi kerak. Ammo dunyo Uni rad etdi va U osmonga qaytdi. Muqaddas Ruh bu yerda rad etilgan Masih o‘rnida turibdi va bu dunyoning aybini isbotlaydi.
16:9 Ruh dunyoni Masihga ishonmaslik gunohida ayblaydi. Parvardigor e’tiqodga loyiq edi. Undan odamlar iymon keltira olmaydigan biror narsa yo‘q edi. Lekin ular rad etishdi. Muqaddas Ruhning dunyoda mavjudligi ularning jinoyatidan dalolat beradi.
16:10 Najotkor unda haqiqat borligini da’vo qilgan, ammo odamlar unda shayton o‘tirganini da’vo qilishgan. Oxirgi so‘zni Xudo aytdi. U: " O‘g‘lim adolatli, Men Uni tiriltirib, osmonga olib chiqaman ", - deb javob berdi. Muqaddas Ruh Masih haq ekanligiga, dunyo esa nohaq ekanligiga guvohlik beradi.
16:11 Muqaddas Ruhning mavjudligi ham kelajakdagi hukmda dunyoni fosh qiladi. Uning bu yerdaligi shuni anglatadiki, iblis allaqachon xochga mixlangan va Xaloskorni rad etuvchilarning barchasi oxirgi kun, sudda uning dahshatli qismatiga sherik bo‘ladilar.
16:12 Rabbimizning shogirdlariga aytadigan yana ko‘p gaplari bor edi, lekin o‘sha paytda ular hammasini sig‘dira olmadilar. Bu - ta’limning muhim tamoyili. Ilgari o‘rganilgan narsalar muvaffaqiyatli o‘zlashtirilmaguncha, navbatdagi haqiqatlarni o‘rgatish mumkin emas. Parvardigor hech qachon shogirdlariga haddan tashqari ko‘p ta’lim bermagan. U "Qatorma-qator, buyruqma-buyruq" qabilida ish tutardi.
16:13 Rabbimiz boshlagan ishni haqiqat Ruhi davom ettiradi. U zot ularni haq yo‘lga hidoyat qilur. Butun haqiqat havoriylarga ular hayotlik chog‘laridayoq yetkazilgan, degan talqin bor. Ular, o‘z navbatida, uni qog‘ozga tushirishdi va bugun u bizning NZda mavjud.
U VZga qo‘shilgan va shu bilan Xudoning inson uchun yozma vahiysini yakunlaydi. Biroq Muqaddas Ruh Xudoning farzandlarini har qanday haqiqatga yo‘naltirishi haqiqat bo‘lib qolaveradi. U buni Muqaddas Kitob orqali amalga oshiradi.
U faqat Ota va O‘g‘il tomonidan berilgan so‘zlarni gapiradi. "Va sizga kelajak xabar berur." Bu shart haqiqatan ham NSda, ayniqsa Vahiy kitobida bajarilgan, u yerda kelajak ochib berilgan va e’lon qilingan.
16:14 Uning asosiy maqsadi Masihni ulug‘lashdir. Bu bizga har qanday ta’limot va va’zni baholash mezoni bo‘lib xizmat qilishi mumkin. Agar xizmat natijasida Xaloskor ulug‘lansa, demak, bu Muqaddas Ruhning ishidir. "Mendan oladi va sizlarga e’lon qiladi" degan so‘zlar Uning Masih haqidagi buyuk haqiqatlarni olishini anglatadi. Bu haqiqatlarni U imonlilarga ochib beradi. Bu mavzu hech qachon tugamaydi!
16:15 Otaning barcha narsasi O‘g‘ilga ham tegishlidir. Bular Masih 14-oyatda aytgan muqaddaslik va mukammallikdir. Ruh havoriylarga Rabbimiz Isoning ulug‘vor kamoloti, xizmati, hokimiyati, inoyati va to‘liqligini ochib berdi.
U. Qayg‘u quvonchga aylanadi (16:16−22)
16:16 16-oyatning aniq vaqt chegaralari belgilanmagan. Bu Rabbimiz uch kun davomida ulardan uzoqda bo‘lib, so‘ng tirilganidan keyin yana ularning oldida paydo bo‘lishini anglatishi mumkin. Yoki Iso osmondagi Otasining huzuriga qaytib, tez orada (hozirgi zamonda) yana ularning oldiga kelishini (Uning ikkinchi kelishini) nazarda tutishi mumkin. Yoxud ular tez orada Uni jismoniy ko‘z bilan ko‘rmaydilar, ammo Muqaddas Ruh Hosil bayramida tushgandan so‘ng, Uni imon bilan his qiladilar va ilgari hech qachon ko‘rmaganlaridek aniq ko‘radilar.
16:17 Uning shogirdlari hayron bo‘lishdi. Ularning sarosimaga tushishiga sabab shuki, (10-oyatda) Xaloskor: "Men Otamning oldiga ketyapman va endi Meni ko‘rmaysizlar," degan edi.
Endi esa U: "Hademay Meni ko‘rmaysizlar va yana ko‘p o‘tmay Meni ko‘rasizlar," dedi. Ular bu gaplarni bir-biriga moslashtirolmadilar.
16:18 Ular bir-birlaridan "hademay" so‘zining ma’nosini so‘rashardi. Ajablanarlisi shundaki, biz hozir ham xuddi shu muammo oldida turibmiz. Bu Uning tirilishidan oldingi uch kunmi, Hosil bayramigacha bo‘lgan qirq kunmi yoki ikkinchi kelishigacha bo‘lgan 1900 yildan ortiq vaqtmi, buni bilmaymiz!
16:19−20 Xudo sifatida, Rabbimiz Iso ularning fikrlarini o‘qiy olardi. U o‘z savollari bilan ularning hayronligi haqida hamma narsani bilishini ko‘rsatdi.
U ularning muammosiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri javob bermadi, lekin "hademay" haqida qo‘shimcha ma’lumot berdi. Dunyo quvonadi, chunki u Rabbimiz Isoni xochga mixlashga muvaffaq bo‘ladi, shogirdlar esa yig‘lab-siqtaydilar. Lekin bu uzoqqa cho‘zilmaydi.
Ularning qayg‘usi quvonchga aylanadi. Xuddi shunday bo‘ldi: avval tirilish, keyin esa Ruhning tushishi. Rabbimiz Iso yana qaytib kelganida esa, barcha avlodlarning barcha shogirdlari uchun qayg‘u quvonchga aylanadi.
16:21 Chaqaloq tug‘ilganda onaning qayg‘u va og‘riqni tez unutishidan ajoyibroq narsa yo‘q. Shogirdlar bilan ham shunday bo‘ladi. Robbilari bilan ajralish qayg‘usi Uni yana ko‘rganlarida tezda unutiladi.
16:22 Yana bir bor tan olishimiz kerakki, Rabbimizning: "...lekin Men sizlarni yana ko‘raman," degan so‘zlari qaysi vaqtni anglatishini bilmaymiz. Bu so‘zlar Uning tirilishiga, Ruhning Hosil bayramida tushishiga yoki ikkinchi kelishiga taalluqlimi? Uchala holatda ham natija bir xil: ular quvonishadi va bu quvonchni ulardan hech kim tortib ololmaydi.
V. Iso nomi bilan Otaga iltijo qilish (16:23−28)
16:23 Shu paytgacha shogirdlar barcha savol va iltimoslari bilan Rabbimizga murojaat qilishardi. O‘sha kunda (Ruhning tushishi bilan birga kelgan davrda) U ular bilan jismonan birga bo‘lmaydi, shuning uchun Undan so‘ray olmaydilar. Bu yerda ularning murojaat qiladigan odami yo‘qligi nazarda tutilganmi?
Yo‘q, o‘sha kunda ular Otaga iltijo qilish imtiyoziga ega bo‘ladilar. U Iso nomidan nimaiki so‘rasalar, hammasini beradi. U bizga biz munosib bo‘lganimiz uchun emas, balki Rabbimiz Iso munosib bo‘lgani uchun nimaiki so‘rasak, hammasini beradi.
16:24 Shu paytgacha shogirdlar hech qachon Rabbimiz nomi bilan Xudo Otadan so‘ramagan edilar. Endi ular shunday so‘raydilar. Endi ular so‘raydilar va oladilar, toki quvonchlari to‘liq bo‘lsin.
16:25 Rabbimizning ta’limotida ko‘p narsalarning ma’nosi har doim ham yuzaki bo‘lavermaydi. U masallar va majoziy til ishlatgan. Hatto ushbu bobda ham biz har doim aniq ma’noga ishonch hosil qila olmaymiz. Muqaddas Ruh kelishi bilan Ota haqidagi ta’limot yanada tushunarli bo‘ldi. Havoriylarning ishlari va maktublarida haqiqat endi masallar orqali emas, balki to‘g‘ridan-to‘g‘ri bayonotlar orqali ochib beriladi.
16:26 "O‘sha kunda" yana biz hozir yashayotgan Muqaddas Ruh davrini nazarda tutadi. Bizning imtiyozimiz Rabbimiz Iso nomidan Otadan so‘rashdir. "Men siz uchun Otadan so‘rayman, deb aytmayman", ya’ni Otani ibodatlarimizga javob berishga undash shart emas. Rabbga Undan so‘rash kerak bo‘lmaydi. Ammo shuni esda tutishimiz kerakki, Rabbimiz Iso Xudo va inson o‘rtasidagi Vositachidir va U Xudoning taxti oldida O‘z tanlanganlari uchun shafoat qiladi.
16:27 Ota shogirdlarni sevardi, chunki ular Masihni qabul qilishgan, Uni sevishgan va Uning Ilohiyligiga ishonishgan. Aynan shu sababdan Rabbga iltijo qilish kerak emasdi. Muqaddas Ruh kelishi bilan, ular Ota bilan yangicha yaqinlik his qilishadi. Ular Uning O‘g‘lini sevganlari uchun Unga ishonch bilan yaqinlasha oladilar.
16:28 Bu yerda Rabbimiz Ota Xudo bilan tenglik da’vosini yana takrorladi. U: "Men Xudodan keldim," deb emas, balki: "Men Otadan chiqdim," dedi. Bu shuni anglatadiki, U abadiy Otaning abadiy O‘g‘li bo‘lib, Ota Xudoga tengdir. U kelishidan oldin boshqa joyda yashagan Zot sifatida dunyoga keldi. Osmonga ko‘tarilganidan so‘ng U dunyoni tark etib, Otasiga qaytdi. Bular ulug‘vor Rabbimiz haqidagi qisqacha "tarjimayi hol" ma’lumotlaridir.
X. Azob-uqubat va tinchlik (16:29−33)
16:29−30 Isoning shogirdlari endi birinchi marta Uni tushunishga qodir bo‘ldik, deb o‘ylashdi. U endi majoziy til ishlatmayapti, deyishdi ular.
Ular endi Uning shaxsiyati sirini tushunib yetamiz, deb o‘ylashdi. Endi ular Uning to‘liq bilimga ega ekanligiga va Xudodan kelganiga ishonishdi. Lekin U Otadan chiqqanini aytdi. Ular buning ma’nosini tushundimikan? Ular Iso Ilohiy Uchlikning Shaxslaridan biri ekanligini angladimikan?
16:31 Bu savol orqali Iso ularga imonlari hali ham mukammal emasligini ko‘rsatdi. U ularning Uni sevishini va Unga ishonishini bilardi, lekin ular Uning tanadagi Xudo ekanligini bilisharmidi?
16:32 Tez orada U hibsga olinadi, qiynoqqa solinadi va xochga mikhlanadi. Hamma shogirdlar Uni tashlab, har biri o‘z yo‘liga ketadi. Lekin U yolg‘iz qolmaydi, chunki Ota U bilan birga bo‘ladi. Ular aynan shu Ota-Xudo bilan birlikni tushunmasdilar. Ularning barchasi o‘z jonlarini qutqarish uchun qochganlarida, aynan shu birlik Uni qo‘llab-quvvatlaydi.
16:33 Shogirdlar bilan bu suhbatdan maqsad ularga tinchlik berish edi. Ular nafratga uchrasa, ta’qib qilinsa, quvg‘in qilinsa, nohaq hukm qilinsa va hatto azoblansa ham, Unda tinchlik topa olishadi. U Golgotadagi xochda tinchlikni qozondi. Barcha azob-uqubatlarga qaramay, ular g‘alaba o‘zlarida ekaniga ishonch hosil qilishlari mumkin.
Muqaddas Ruh kelishi bilan ular ham hamma narsaga bardosh berish uchun yangi kuch va dushmanga qarshi turish uchun yangi jasoratga ega bo‘ladilar.