Джош Макдауелл. Саботли инсон - (16-боб) Китоб Ўзбек тилида
Sabotli inson (Djosh Makdauell) O‘zbek tilida Audiokitob
Оғир хотиралардан ақл бовар қилмас марҳаматгача бўлган йўлни босиб ўтган инсоннинг ҳақиқий тарихи
МУНДАРИЖА
Муаллифдан
Биринчи боб - Ер юзидаги ҳамма нарса ажойиб
Иккинчи боб - Азалда
Учинчи боб - Уэйн
Тўртинчи боб - Меньшойнинг хиёнати
Бешинчи боб - Мактаб
Олтинчи боб - Ҳарбий ҳаво кучлари
Еттинчи боб - Янги уфқлар
Саккизинчи боб - Буюк Британия
Тўққизинчи боб - Саёҳат давом этади
Ўнинчи боб - Ҳаммаси бошқатдан
Ўн биринчи боб - Уитон ва келажак
Ўн иккинчи боб - Уйга қайтиш
Ўн учинчи боб - 1961 йилнинг ёзи
Ўн тўртинчи боб - Битирув курси
Ўн бешинчи боб - Унаштириш ва ўқишнинг тугаши
Ўн олтинчи боб - Сўнгги ёз
Ўн еттинчи боб - Ғарбга
Ўн саккизинчи боб - Даъват
Ўн тўққизинчи боб - Зангори океан
Хотима
Ўн олтинчи боб. Сўнгги ёз
Мен бу йилги ёзни фермада ўтказмадим, балки бўяш бизнесимга яқин жойда бўлиш учун Бэттл–Крикдан кичикроқ бир хонани ижарага олдим. Ўзимча буни тўғри иш деб ўйладим, чунки ишларим яхши кетяпти, ҳар доим ишларнинг қандай бораётганидан хабардор бўлиб туришим керак эди. Аммо туғилган хонадонимдан узоқроқ юришнинг бошқа сабаби ҳам бор эди.
Тўғрисини айтганда, уйда қолмаслигимнинг яна бир сабаби бор эди: уйимиз менга турли хотираларни, айниқса, оламдан ўтиб кетган онамни ёдимга соларди. Мен илгаригидай, онам ҳозир қаердайкин, унинг қисмати нима бўлди, ўша қисматни ўзгартирса бўлармиди, деган саволлар билан ўзимни қийнардим. «Ўлимдан кейин ҳаёт бор, — бунга асло шубҳам йўқ эди. Жаннат ва дўзах борлигини билардим, — Агар инсон ҳаётлигида Масиҳни рад этса, ўша одам жаннатга бормайди». Ҳа, устозларим мен билан асосли равишда ишлаган эдилар.
Фикрларим такрор–такрор онамга қайтаверарди. Онам Библияга ҳурмат билан муносабатда бўларди, уни «муқаддас китоб» деб атарди. Аммо оиламиз жамоатда камдан–кам бўларди. Ишончим комилки, агар отам арақхўр бўлмаганда эди, онам жамоатга тез–тез борган бўларди. Эҳтимол, қандайдир тарзда ҳисобга ўтар, эй Худойим? Афсуски, бу саволга жавобни яхши билардим: биз яхши ишларимиз ёки яхши ниятларимиз орқали нажот топмаймиз. Одам Масиҳга ишонсагина, Унга умид боғласагина нажот топади.
Хуллас, буларнинг ҳаммаси онам учун нимани англатади? Абадий ҳаётда энди унинг ўрни қандай бўлади? Онам бу оламдан кетди, онамнинг Масиҳ бағрига келишига кўп ҳалақит берган одам эса эндиликда нафақат янги руҳий ҳаётдан, балки янги хотинининг қучоғида лаззатланмоқда. Бу адолатсизликдай туюларди, гўё онам кимнингдир Масиҳга келиши учун ўзини қурбон қилган–у кейин уни бир четга суриб ташлаганлар. Нимага шундай экан–а: нимага бу оламда ёмонлик қилмаган одамлар кўпроқ азоб тортадилар?
Линн туфайли Факторивилга боришни истамасдим. Буни тан олиш қанчалик даҳшатли бўлмасин, энди ишончим комил эди — мен ҳеч қачон унга уйлана олмайман. Бу янгиликни унга қандай етказишни ўйлаб охирига етолмасдим. Мен ўзимча, бу муаммо ўз–ўзидан ҳал бўлади, деб умид қилардим.
Аммо бундай тугун ўзидан–ўзи ечилади, деб кутишим хом хаёл, Линнга нисбатан адолатсизлик эканини тушуниб турардим.
Бироқ у билан юзма–юз гаплашишга, аҳволимни тушунтиришга менда жасорат етишмасди, шунинг учун кўп меҳнат қилиш, Калифорния университетининг юридик факультетига кириш учун тайёрланишга бошим билан шўнғиб, тўй ҳақида ўйламасликка ҳаракат қилардим. Юрист бўлиш орзуимни амалга оширишга Боб Хэммонд менга туртки берди. У Келлога коллежида ўқиб юрганимизда орттирган яқин дўстим эди. У ҳам масиҳий эди. Менинг бўяш компаниямда ишларди. Суҳбатларимиздан бирида у, ёзнинг охирларида Калифорнияга боришни режалаштиряпман, деб айтиб қолди.
— Хоҳласанг икковимиз бирга борамиз, — деди Боб.
— Қачон бормоқчисан? — деб сўрадим.
— Агар хоҳласанг, эртагаёқ кетамиз.
— Бунчалик тез эмас–да, оғайни. Мен бизнесимнинг ташвишини қилишим кераклигини унутдинг, шекилли.
— Хўп, сенга қанча вақт керак?
— Уч ҳафта бўладими?
— Уч ҳафта бўлса, уч ҳафта–да. Менинг машинамда борсак бўлади, сеникини шатакка оламиз.
— Ростданми?
— Бўлмасам–чи? Албатта–да. Йўл харажатларини ўртадан бўламиз. Сенинг режаларинг қандай? Калифорнияда оғайниларим бор. Уларникига огоҳлантирмасдан борсак ҳам бўлади, улар эътироз билдирмайдилар. Ўзимизга маъқул бошпана топгунимизча, маълум вақт уларникида яшашимиз мумкин.
— Жуда яхши режа.
— Демак, мен билан борасан–а?
— Бўпти, бирга кетамиз.
Боб хурсанд бўлиб, мушти билан елкамга туртиб қўйди:
— Ғарбга борамиз, дўстгинам, ғарбга! — деб мамнун бўлиб кулди у.
— Тушундим, тушундим. Лекин эсингда бўлсин, мана бу девор бўяб бўлингандан кейингина ғарбга кетишимиз мумкин. Ёдингдан чиқарма, сен ҳали «Биринчи бўяш компанияси»да ишлаяпсан. Бу уй сенинг зиммангда.
Боб ҳазил қилиб салют ишорасини берди–ю, ишга киришиб кетди. Ҳафталар ўтиб борарди. Ниҳоят, ишдан кейин Линнининг олдига бориш учун руҳан тайёр бўлдим. Мен уларнинг уйи эшигини тақиллатдим, у дарров эшикни оча қолди.
— Салом, Линн.
— Салом, Джош. Қани, кир ичкарига.
— Яхшиси, шу ерда суҳбатлаша қолайлик. Айтмоқчиманки… бугун оқшом жуда ажойиб.
— Майли. — Линн беланчак диванга ўтирди, ёнидан менга ҳам жой қолдирди, аммо мен айвон панжарасига суяндим.
— Линн, сенга бир гапни айтиш учун келдим, гапим шуки… э–э–э… кейинги ҳафта…
— Нима кейинга ҳафта?
— Бир ҳафтадан кейин… — мен яна дудуқлана бошладим.
— Кейинги ҳафта нима бўлади?
— Нима десам бўлади сенга... Калифорнияга кетяпман, — деб ниҳоят тўрсиллатиб гапирдим.
— Юридик факультетига кириш учунми? Ҳали эрта эмасми?
Мен чуқур нафас олиб, ўзимни қўлга олишга ҳаракат қилдим:
— Йўл узоқ, ўзинг биласан… Бунинг устига, Боб… Боб Хэммонд билан мен ўзимизга туристик саёҳат уюштиришга қарор қилдик. Ҳар хил жойларни кўришни ҳам режалаштирдик: Тик қояли тоғлар, Гранд–Каньон… хуллас, ўзинг яхши тушунасан.
— Ким у Боб Хэммонд?
— Менинг бўяш компаниямда ишлайди.
— Менга откритка юборасан, бўптими?
— Линн… — У жимгина менга қаради, ғира–шира қоронғуликда унинг кўзлари чақнаб кўринарди. — Линн… мени кечир…
Гапиришимга йўл қўймаслик учун Линн бармоғини менинг лабларимга босди, аммо энди оғзимдан чиқаётган сўзларни тўхтатиб бўлмасди:
— Линн, мен сенга уйлана олмайман. Уйлана олмайман!
Ниҳоят, биз кўнглимизда бор гапларни бир–биримизга айтдик:
— Ахир, сен мени севгансан–ку! Шундай эмасми?
— Шундай бўлган эди.
— Нима ўзгариб қолди? Мен сени илгаригидай севаман.
— Линн, — дедим унинг ёнига ўтираётиб, — икковимиз ҳам имонлимиз. Исо бизнинг қадамларимизни йўналтираётганига ишонамиз. Унинг хоҳиш–иродаси бизнинг ҳаётимизда бажо бўлсин, деб ибодат қиламиз.
— Аммо бирон сабаб бўлиши керак–ку, — деди у қатъий оҳангда гапимни бўлиб.
— Ота–онанг бизнинг никоҳимизга қандай муносабатда эканликларини биламан.
— Бунга ота–онамнинг асло алоқаси йўқ.
— Ҳозирча шундай. Сен ота–онангдан узоқда яшашингни улар истамайдилар, мен эса бу ердан узоқроққа кетишни хоҳлайман. Йўллар мени қаёққа олиб боради — ўзим ҳам билмайман. Балки, дунёнинг нариги четига олиб борар. Гап фақат шунда эмас — юристликка ўқиш учун бир неча йиллар давомида бутун кучимни беришимга тўғри келади.
— Ундай бўлса, мен сени кутаман.
— Мен уйланишни истамайман, Линн. Агар шу гапимдан енгил тортсанг, билиб қўя қол — менинг ҳаётимда ҳеч ким йўқ.
Линн қимирламай олдинга қараб турарди:
— Бошқа гапинг йўқми?
— Жуда афсусдаман, Линн. Сени қаттиқ хафа қилдим. Мен шуни истамаган эдим. Ишонгин гапимга.
— Менимча, сен энди кетишинг керак, Джош.
— Линн… биласанми, яна нима… узукни айтмоқчи эдим…
— Узукка нима бўпти?
— Оила қура олмаганимиздан кейин… балки, ўзимга қайтариб берарсан?
* * *
Аммо Линн менга узукни қайтариб бермади.
Мен эса шаҳарда ёки жамоатда у билан тасодифан учрашиб қолишдан ўзимни олиб қочардим. Бобга телефон қилиб, режалаштирганимиздан бир неча кун олдинроқ кетишни таклиф қилдим. Жума куни эрта саҳарда йўлга чиқишга келишиб олдик. Кечқурун отамни кўргани бордим. Берта ошхонада, тушлик тайёрлаётган экан.
— Отанг Бергернинг фермасига балиқ овлагани кетди, — деди Берта.
— Мен отамни кўл ёнидан топдим. Отамнинг ёнида қармоғи ва холодильник сумкаси бор эди.
— Салом, ота! Ов қалай? — деб уни чақирдим.
— Бўлади. Аммо сен билан охирги марта бўлганимиздаги ов билан солиштириб бўлмайди. Сен ҳам балиқ овлагани келдингми? Афсус, биттагина қармоқ олиб келибман.
— Ҳечқиси йўқ, ота. Мен сизнинг олдингизга балиқ овлаш учун келмадим.
— Э, шундайми?
— Эртага Калифорнияга кетяпман.
— Мен кейинги ҳафта охирига кетсанг керак, деб ўйлаган эдим.
— Режаларимиз ўзгариб қолди.
— Ҳечқиси йўқ, шундай бўлиб туради, — деб тасдиқлади отам, — қачон қайтмоқчисан?
— Шукроналик Кунига қайтиб келишдан маъни йўқ деб ўйлайман. Балки, Мавлуд кунига келарман?
Отам бир сўз демай, мен томонга қаради. Лабларида бир оз табассумга чоғланди:
— Агар бирон нарса керак бўлса, хабар бер.
— Нимани назарда тутяпсиз?
— Билиб бўладими… бирдан пул керак бўлиб қолса…
— Ахир. Сизнинг пулингиз йўқ–ку, ота.
— Қора кунларга деб бир оз жамғариб қўйганман. Агар зарур бўлиб қолса, ферманинг бир қисмини сотишим мумкин.
Мен бош чайқадим:
— Йўқ, ферма — сизнинг уйингиз. Ишларим жойида бўлади, ташвишланманг. Яхшиси, ўзингизга қаранг, ота, бўптими?
— Ёки сенга яхши маслаҳат керак бўлиб қолса…
— Дарров олдингизга келаман!
— Кечиктирмасдан. Фақат мен айтадиган маслаҳатларнинг ярмига амал қилиш кераклигини унутма.
Мен бошимни қимирлатиб «хўп» дедим. Бирдан қармоқ худди жон киргандай, отамнинг қўлидан чиқиб кетгудай бўлиб сакрай бошлади. Отам суҳбатга берилиб кетиб, балиқ хўракни тортганини ҳам сезмади. Бир дақиқа ўтгач, отамнинг холодильник сумкаси каттагина балиқ билан тўлди. Отам яна қармоққа хўрак илинтириб, сувга отди, бирдан — бах — яна ўлжа. «Турган жойингдан қимирлама, ўғлим! — хурсанд бўлганидан хитоб қилди отам. — Жойингдан жилма! Сен менга омад келтиряпсан!»
Отам икковимиз кўл бўйида қоронғу тушгунча ўтирдик, кейин фермага қайтдик. Ой ёғдуси йўлимизни ёритиб турарди. Берта мени дастурхонга ўтқазди, ҳамма нарса совиб қолган бўлса ҳам, кечки овқатни рад қилмадим. Мен овқатга ўзимни ташладим, отам «кечирасизлар» деб меҳмонхонадан чиқди. Тез орада у қўлига асбоб–ускуналар солинган эски қутини ушлаганича қайтиб кирди.
— Бирон нарсани тузатмоқчимисиз, ота? — деб сўрадим.
— Йўқ, бунга зарурат йўқ. Калифорнияга кетаётганингда, шуларни ўзинг билан олиб кетсанг, демоқчи эдим. Йўл узоқ, йўлда асқотиши мумкин.
Мен отамга, менинг машинамда ҳам, Бобнинг машинасида ҳам комплект асбоб–ускуналар бор, деб отамга айтмоқчи бўлдим–у аммо кейин ўйланиб қолдим. Отам қутини менинг олдимга қўйди.
— Нима қиляпсан, Уилмот?! — деди хижолат бўлиб Берта. — Топган жойингни қара! Оппоқ дастурхонга ҳам қўясанми?! Бу овқатланадиган дастурхон–ку!
Мен қутини олиб, пастга оёқларим остига қўйдим.
— Эҳ, сиз эркаклар, — деб Берта дастурхонга қутидан тўкилган чангларни қоқди.
— Раҳмат, ота, — дедим. — Яна уйга келганимда, қайтариб олиб келаман.
— Йўқ, ўғлим. Ҳеч нарсани қайтариш керак эмас. Энди булар сеники.
— Отадан ўғилга совға, шундайми? — дедим.
— Ҳа, отадан ўғилга, — деб такрорлади у.
Биз яна бир оз ўтирдик, ниҳоят, хайрлашадиган вақт келди.
— Берта, отамни сизнинг қарамоғингизга қолдираман, — дедим эшик олдига келганимда.
— Ҳеч ҳам хавотир олма, Джош. Ҳаммаси жойида бўлади, мени биласан–ку, — Берта юзимдан ўпди. Мен ўзим туғилиб ўсган уйдан чиқдим. Мен қайрилиб, яна уйимизнинг деворларига, қанча–қанча марта ортимдан ёпилган эшикларига, эскигина айвонига назар ташладим. Беихтиёр хаёлимга Муқаддас Китобдан қуйидаги оят келди: «Болалик пайтларимда мен бола каби гапирардим, бола каби фикр қилардим, бола каби мулоҳаза қилар эдим. Вояга етгач, болаликни ташладим» (1 Коринфликларга 13:11). Машинага ўтираётиб, ҳамма нарса ой нурида қанчалар хотиржам ва осойишта кўринаётганини ичимда яна ҳаяжон билан таърифлашдан ўзимни тия олмадим. Юрагимнинг энг сирли тубида шивирлаб дедим: «Кечир...ва алвидо».
Отам менга асбоб–ускуналар солинган қутини узатди. У қутини ўзи кўтариб олиб чиқди, чамаси, отам мени буларни унутиб қолдирди ёки ошхонада атайлаб қолдириб чиқди, деб ўйлади, шекилли.
— Шаҳардаги одамларга гувоҳлик беришда давом этаверинг, ота, — дедим машинага яқинлашаётганимда. — Қамоқхоналарда ҳам.
— Албатта, ўғлим.
— Сиз одамлар билан гаплашишнинг уддасидан чиқа оласиз. Қаранг, қанча одам сиз билан суҳбатлашгандан кейин ҳаётларини тубдан ўзгартирди.
Отам сўзсиз бошини қимирлатди, аммо лабларини ғалати қимтиганини сездим.
— Аҳволингиз жойидами, ота? Нимагадир юзингиз бошқачароқ кўриняпти.
— Йўқ, ҳаммаси жойида, — деб жавоб берди у. — Негадир кейинги пайтларда қорним безовта қиладиган бўлиб қолди. Узоқ йиллар давомида арақ ичганим энди таъсирини кўрсатяпти, шекилли.
Мен асбоб–ускуналар солинган қутини машинанинг орқа ўриндиғига қўйдим: — Врачга кўринсангиз бўларкан, текширармиди, — дедим машинага ўтираётиб. Отам машинанинг очиқ турган эшигини ушлаб, мени яхшироқ кўриб қолиш учун бир оз эгилди:
— Мавлуд байрамига келганингда, музни ўйиб балиқ овлаймиз.
— Келишдик!
— Келишган бўлсак, ҳеч қандай баҳонага ўрин йўқ.
— Ҳеч қандай баҳона бўлмайди, ота.
Отам «бўпти» дегандай бошини қимирлатди.
Шу сингари, биз ҳозир хира ойна орқали кўргандай бўляпмиз, аммо вақти келганда аниқ кўрамиз. Ҳозирги билганларим тўлиқ эмас. Ўша пайтда эса Худо мени тўлиқ билгани каби, мен ҳам ҳамма нарсани тўлиқ тушунаман. (1 Коринфликларга 13:12)
— Бўпти, яхши бор, хайр, — деди отам. — Жойлашиб олганингдан кейин менга хат ёзиб юбор, токи адресингни билай. Мен ҳам сенга хат ёзаман.
«Зўр–ку! — деб ўйладим мен. — Ўз отамдан мактуб олсам–а! Ниҳоят!»
— Хавотирланманг, биринчи қиладиган ишим сизга хат ёзиш бўлади.
Мен машинани ўт олдириб, орқага юрдим. Бир неча сония орқа чироқлар қоронғуликда отамнинг қоматини кўрсатди: орқа ойнада отамнинг қиёфаси қандайдир ноаниқ, жисмсиз бўлиб кўзга кўринди. Отам охирги марта менга қўл силкаб, зулматга чўкиб кетди.
Мана бу уч нарса бор: ишонч, умид ва севги. Севги эса энг аълосидир. (1 Коринфликларга 13:13 га қаранг)
Книга на Узбекском языке: - Непоколебимый (Джош Макдауэлл)
Джош Макдауэлл считается одним из самых известных в мире проповедников. Невероятно, но в детстве этот человек… не верил в Бога. Ещё, будучи совсем молодым человеком, он взялся доказать, что учение о Божественности Христа - вымысел. С этой целью он исследовал подлинные исторические документы, где говорилось о событиях того времени, беседовал с людьми, которые хорошо знали эту тему, и в конце концом превратился в верного последователя Христа.
Перед вами история этого легендарного человека, написанная широкими мазками, чтобы как можно полнее показать те подъемы и падения, которыми отмечено было начало его пути. Впервые Джош рассказывает о своём удивительном духовном перерождении, когда он вверил свою судьбу в руки всемогущего Бога и познал божественную благодать: даже самые ужасные события, которые с нами происходят, можно перенести с верой в Бога - свободной, глубокой и… НЕПОКОЛЕБИМОЙ.
