1 Boshqa bir kuni Iso sinagogaga kirdi. U yerda qo‘li shol bir odam bor edi.
2 Isoni ayblamoqchi bo‘lgan ba’zi odamlar: “Iso Shabbat kuni ham bu odamga shifo berarmikan”, deb Uni kuzatib turardilar.
3 Qo‘li shol odamga Iso: — Oldinga chiq! — dedi.
4 So‘ng xaloyiqdan so‘radi: — Qonunga muvofiq Shabbat kuni yaxshilik qilish kerakmi yoki yomonlikmi? Jonni xalos qilish kerakmi yoki halok qilishmi? Ular esa indamay turaverdilar.
5 Iso odamlarning bunday bag‘ri toshligidan ranjib, atrofga g‘azab bilan qaradi. So‘ngra o‘sha odamga: — Qo‘lingni uzat! — dedi. U odam qo‘lini uzatishi bilanoq, qo‘li soppasog‘ bo‘lib qoldi.
6 Farziylar esa darrov tashqariga chiqib: “Isoni qanday qilib o‘ldirsak ekan?” deb Hirod tarafdorlari bilan til biriktirishdi.
7 Iso shogirdlari bilan Jalila ko‘li tomonga ketdi. Unga bir talay olomon ergashdi.
8 Uning qilgan ishlari to‘g‘risida eshitgan bu odamlar Jaliladan, Yahudiyadan, Quddusdan, Idumeya hududidan, Iordan daryosining sharqidagi yerlardan, shuningdek, Tir va Sidon atrofidagi hududlardan kelgan edilar.
9 Odam ko‘pligidan oyoq ostida qolib ketmay, deb Iso shogirdlariga qayiq tayyorlab qo‘yishni buyurdi.
10 Iso ko‘pchilikka shifo bergani uchun, hamma xastalar Isoga qo‘llarini tekkizmoqchi bo‘lib, U tomon yopirilishardi.
11 Yovuz ruhga chalingan odamlar esa Isoni ko‘rgan zahoti, Uning oyoqlariga yiqilib: “Sen Xudoning O‘g‘lisan”, — deb baqirib yuborishardi.
12 Ammo Iso: “Mening kimligimni aytmanglar!” deb ularga qat’iy buyurardi.
13 Shundan so‘ng Iso toqqa chiqib, O‘zi xohlagan odamlarni yoniga chaqirdi. Ular kelgach,
14 Iso o‘n ikki odamni tanlab olib, ularga havoriylar deb nom berdi. So‘ngra dedi: — Men bilan birga bo‘lishlaringiz uchun sizlarni tanlab oldim. Men sizlarni va’z aytishga yuboraman.
15 Sizlarga jinlarni haydash hokimiyatini beraman.
16 Iso tanlab olgan o‘n ikki havoriy quyidagilardir: Shimo‘n (Iso unga Butrus deb nom berdi),
17 Zabadiy o‘g‘illari Yoqub va Yuhanno (Iso ularga Baniragash, ya’ni “Momaqaldiroq o‘g‘illari”, deb nom berdi),
18 yana Idris, Filip, Bartolomey, Matto, To‘ma, Alfey o‘g‘li Yoqub, Taddey, vatanparvar Shimo‘n
19 va Isoga xiyonat qilgan Yahudo Ishqariyot.
20 Shundan so‘ng Iso uyga ketdi. Ammo yana ko‘p xaloyiq to‘plangani uchun, Iso va shogirdlarining hatto non yeyishga ham vaqtlari bo‘lmadi.
21 Isoning qilgan ishlari to‘g‘risida oila a’zolari eshitib: “Iso aqldan ozib qolibdi”, deb Uni olib ketgani keldilar.
22 Quddusdan kelgan Tavrot tafsirchilari esa: — Uning ichiga Baalzabul kirib olgan. U Baalzabulning — ins–jinslar hukmdorining kuchi bilan jinlarni quvib chiqaryapti, — deyishdi.
23 Shunda Iso ularni yoniga chaqirib, masal bilan so‘zlay boshladi: — Qanday qilib shayton shaytonni quvib chiqara oladi?!
24 Agar bir shohlik nizo tufayli o‘z ichidan bo‘linib ketsa, bunday shohlik barbod bo‘ladi.
25 Agar bir xonadon nizo tufayli o‘z ichidan bo‘linib ketsa, u xonadon barbod bo‘ladi.
26 Bordi–yu, shaytonning shohligi o‘z–o‘ziga qarshi chiqib, bo‘linib ketsa, u barbod bo‘lib, kuni bitadi.
27 Hech kim kuchli odamning uyiga bostirib kirib, uning mol–mulkini talon–taroj qilib olib keta olmaydi. Uyning egasini ug‘ri bog‘lab qo‘ysagina, uyini talon–taroj qila oladi.
28 Sizlarga chinini aytayin: odamlarning qilgan gunohlari, aytgan har qanday kufrliklari kechiriladi.
29 Ammo kim Muqaddas Ruhga kufrlik qilsa, hech qachon kechirilmaydi, chunki bu abadiy gunohdir.
30 Iso bu so‘zni, “Uni yovuz ruh chalgan”, — deganlari sababli aytdi.
31 Isoning onasi bilan ukalari kelib qolishdi. Ular Isoni chaqirib kelish uchun odam yuborib, o‘zlari uyning tashqarisida kutib turishdi.
32 Isoning atrofida olomon o‘tirgan edi. Ular Isoga: — Ana, onangiz va ukalaringiz tashqarida Sizni so‘rayaptilar, — deyishdi.
33 Iso ularga javoban: — Mening onam va ukalarim kim? — dedi.
34 So‘ngra atrofida o‘tirganlarga nazar solib dedi: — Mana, Mening onam va ukalarim!
35 Kimda– kim Xudoning irodasini bajo qilsa, u Mening ukam, singlim, onam bo‘ladi.
Mark Muqaddas xushxabar: 3 Bob
MakDonaldning Injil kitobiga o'zbek tilidagi sharhlari
M. Xudoning bandasi shanba kuni shifo beradi (3:1−6)
3:1−2 Shanba kuni yana bir sinov sodir bo‘ldi. Iso yana ibodatxonaga kirganida, qo‘li qurib qolgan bir kishini ko‘rdi. Yig‘ilganlar o‘zlariga savol berdilar: Iso uni shanba kuni davolaydimi? Agar shunday qilsa, farziylar yana Unga qarshi ayb qo‘yishardi. Ularning ikkiyuzlamaligi va samimiyatsizligini tasavvur qiling. Ular bu odamga hech qanday yordam bera olmadilar, ammo buni qila oladigan Zotga qarshilik ko‘rsatdilar. Ular hayot Egasini ayblash uchun bahona izladilar. Agar U shanba kuni shifo bersa, ular bo‘rilar galasidek Unga tashlanib, azoblamoqchi edilar.
3:3−4 Rabbiy insonga o‘rtaga chiqishni buyurdi. Muhit kutish bilan to‘yingan edi. So‘ng Iso farziylarga dedi: "Shanba kuni yaxshilik qilish to‘g‘rimi yoki yomonlik? Jonni qutqarish kerakmi yoki halok qilish?" Uning savoli farziylarning gunohkorligini fosh etdi. Ular Isoning shanba kuni mo‘jizalar va shifo ko‘rsatishini qonunbuzarlik deb hisoblardilar. Biroq o‘zlari shanba kuni Uni o‘ldirishni rejalashtirganlarini qonunbuzarlik deb bilmasdilar!
3:5 Ular javob bermagani taajjublanarli emas! Noqulay jim-jitlikdan so‘ng, Najotkor odamga qo‘lini uzatishni buyurdi. U shunday qilgach, qo‘liga kuch qaytdi, tanasi normal holatga keldi va ajinlari yo‘qoldi.
3:6 Bu farziylar uchun ortiq chiday olmaydigan holat edi. Ular chiqib, an’anaviy dushmanlari bo‘lgan irodianlar bilan aloqa o‘rnatdilar va Isoni o‘ldirish uchun fitna uyushtirdilar. Bularning barchasi shanba kuni sodir bo‘ldi. Hirod Yahyo payg‘ambarni o‘ldirgan edi. Ehtimol, uning tarafdorlari Isoni ham xuddi shunday muvaffaqiyat bilan o‘ldirar? Farziylar shundan umid qilishardi.
N. Xizmatkorni ulkan olomon qurshab oladi (3:7−12)
3:7-10 Iso ibodatxonani tark etib, Jalila dengizi tomon yo‘l oldi. Muqaddas Kitobda dengiz ko‘pincha g‘ayriyahudiylarning ramzi sifatida ishlatiladi.
Shu bois, Uning bu harakatini yahudiylardan g‘ayriyahudiylarga yuz burish deb tushunish mumkin. Nafaqat Jaliladan, balki uzoq joylardan ham juda ko‘p xalq to‘plandi. Olomon shu qadar ko‘p ediki, Iso shifo izlab kelgan odamlar orasida qisilib qolmaslik uchun qirg‘oqdan uzoqlashish va kichikroq qayiq berishlarini so‘radi.
3:11−12 Yovuz ruhlar olomon orasidan U Xudoning O‘g‘li ekanini aytib baqirganida, Iso ularga buni aytishni qat’iyan man etdi. Avval ta’kidlanganidek, U yovuz ruhlarning guvohligini qabul qilmasdi. U Xudoning O‘g‘li ekanligini inkor etmadi, biroq O‘zini shunday deb e’lon qilish vaqti va usulini nazorat qilishga qaror qildi. Iso shifo berish qudratiga ega bo‘lsa-da, faqat yordam so‘rab kelgan odamlargagina mo‘jizalar ko‘rsatardi.
Najot masalasida ham xuddi shunday. Uning qutqaruvchi kuchi hamma uchun yetarli, ammo faqat Unga ishonganlar uchungina ta’sir qiladi. Biz Najotkorning xizmatidan shuni anglaymizki, ehtiyojning o‘zi hali da’vat emas. Hamma joyda ehtiyoj bor edi. Iso qayerda va qachon xizmat qilish kerakligini ko‘rsatadigan Ota-Xudoning ko‘rsatmalariga tayanardi. Biz ham xuddi shunday yo‘l tutishimiz lozim.
III. XIZMATKORLARNI CHAQIRISH VA ULARGA TA’LIM BERISH (3:13 - 8:38)
A. O‘n ikki shogirdni tanlash (3:13−19)
3:13−18 Iso dunyoga Xushxabar yetkazish vazifasi uchun o‘n ikki shogirdini tayyorladi. Bu odamlarning o‘zida hech qanday g‘ayrioddiy xususiyat yo‘q edi; ularni Masihga aloqadorliklari buyuk qildi.
Ular yosh edilar. Jeyms E. Styuart shogirdlarning yoshligi haqida ajoyib fikr bildiradi:
"Masihiylik yoshlar harakati sifatida boshlangan... Afsuski, masihiy san’ati va masihiy va’zlarida bu fakt ko‘pincha e’tibordan chetda qoladi. Biroq dastlabki shogirdlar yoshlar guruhi bo‘lgani shubhasiz. Shuning uchun ham masihiylik dunyoga yoshlar harakati sifatida kirib kelgani taajjublanarli emas. Havoriylarning aksariyati Isoga ergashganida 20 yoshlar atrofida bo‘lgan bo‘lsa kerak... Isoning o‘zi - buni hech qachon unutmasligimiz kerak - yer yuzidagi xizmatini "shudring kabi yosh" bo‘lganida boshlagan (Zabur 109:3 - bu oyatni dastlab Isoning O‘zi O‘ziga nisbatan qo‘llagan, keyinchalik buni Havoriylar jamoati davom ettirgan). Keyingi davr masihiylarining o‘z Rabbiylarini katakomba devorlariga keksa, holdan toygan yoki azob-uqubatlardan ezilgan qiyofada emas, balki tonggi tepaliklardagi yosh cho‘pon qiyofasida tasvirlashga intilishlari haqiqatga mos edi. Isaak Uottsning buyuk madhiyasi so‘zlari chin haqiqatni aks ettiradi:
Nigohimni ko‘targanimda
Xudoning O‘g‘li azob chekkan xochga...
Yoshlarni ularning quvnoqligi va jasorati, saxovati va umidlari, to‘satdan paydo bo‘ladigan yolg‘izligi va doimiy xayolparastligi, ichki ziddiyatlari va kuchli vasvasalari bilan hech kim Isoday yaxshi tushunmagan. Inson uchun g‘ayritabiiy bo‘lgan yashirin fikrlar uni chulg‘ab oladigan va uning oldida butun dunyo ochiladigan yoshlik chog‘i Xudo uning qalbiga tegishi uchun eng yaxshi payt ekanligini Isodan boshqa hech kim bunday aniq anglamagan... Dastlabki o‘n ikki havoriy haqidagi hikoyani o‘qir ekanmiz, aslida yoshlarning kechinmalari haqida o‘qiyapmiz. Ularning o‘z Rahnamosiga ergashib noma’lum tomonga ketayotganini ko‘ramiz. Ular Uning kimligini, nima uchun shunday qilayotganlarini yoki U ularni qayerga olib borayotganini aniq tushunmasdilar; ular faqat Unga tortilganlar, maftun bo‘lganlar, Uning qalbidagi qarshilik qilib bo‘lmaydigan nimadir bilan ushlab turilganlar. Do‘stlari tomonidan masxara qilingan, badniyat odamlar tomonidan ta’qib etilgan, ba’zan shubha-gumonlar va yurakda o‘sib borayotgan noroziliklar bilan, deyarli hamma narsadan voz kechishni istab, lekin hamon Unga sodiq qolgan holda, ular umidlarining parchalari orasidan yanada kattaroq sadoqatga intildilar va oxir-oqibat ularga berilgan g‘olibona, ulug‘ nomga sazovor bo‘ldilar: Te Deum - "ulug‘vor havoriylar". Ularni aynan shu lahzada ko‘rish muhim, chunki biz ham ularning ruhiy holatini his qilishimiz va Isoga bog‘lanishimiz mumkin." (James E. Stewart, The Life and Teaching of Jesus Christ, 55-56-betlar.)
O‘n ikki kishini tanlashdan uch maqsad ko‘zlangan edi: 1) ular U bilan birga bo‘lishlari; 2) U ularni va’z qilishga yuborishi; 3) ular kasalliklarni davolash va jinlarni haydash qudratiga ega bo‘lishlari.
Birinchidan, ularni ta’lim olish davri kutmoqda edi - boshqalarga va’z qilishdan oldin har birining tayyorgarlik ko‘rishi. Bu xizmatning asosiy tamoyilidir. Xudoning vakili sifatida gapirishdan oldin U bilan ma’lum vaqt o‘tkazishimiz shart.
Ikkinchidan, Iso ularni va’z qilishga yubordi. Xudo Kalomini e’lon qilish, ularning asosiy targ‘ibot usuli, doimo diqqat markazida bo‘lishi kerak.
Hech narsa uni ikkinchi o‘ringa surib qo‘ymasligi lozim.
Uchinchidan, ularga g‘ayritabiiy qudrat berildi. Jinlarni quvish odamlar uchun Xudo havoriylar orqali so‘zlayotganining isboti bo‘lib xizmat qilardi. Muqaddas Kitob hali to‘liq yozilmagan edi. Xudo elchilarining tavsiyanomalari mo‘jizalar edi. Bugungi kunda odamlar Xudoning to‘liq Kalomidan foydalanish imkoniyatiga ega va unga mo‘jizalarsiz ishonishlari kerak.
3:19 Yahudo Ishqariyotning ismi havoriylar ro‘yxatida turadi. Havoriylikka tanlangan, ammo Rabbimizga xoinlik qilgan inson bilan bog‘liq sir mavjud. Xristianlik xizmati uchun eng katta azob shundaki, qobiliyatli, halol va ma’rifatli ko‘ringan odam keyinchalik Najotkorga orqa o‘giradi va uni qaytadan xochga mixlab, dunyoga qaytadi. O‘n bir havoriyi Rabbga sadoqatini isbotladi va ular tufayli U dunyoni o‘zgartirdi. Ularning ishi tobora rivojlanayotgan targ‘ibot tadbirlarida davom etmoqda va ma’lum ma’noda biz bugungi kunda ham ularning xizmatini davom ettirmoqdamiz. Xristianlikning tarqalishiga bizning ta’sirimiz qanchalik katta bo‘lishi mumkinligini hech kim ayta olmaydi.
B. Kechirilmas gunoh (3:20−30)
3:20−21 Iso shogirdlarini chaqirgan tog‘dan Jalilaga qaytib keldi. Uning ortidan juda ko‘p xaloyiq ergashdi va U shogirdlari bilan shunchalik band ediki, hatto ovqatlanishga ham imkon topolmasdi. Uning qilayotgan ishlarini eshitgan yaqinlari Uni aqldan ozgan deb o‘ylab, olib ketgani kelishdi. Shubhasiz, ularning oilasidan chiqqan bu diniy mutaassibning g‘ayrati qarindoshlarini sarosimaga solardi.
J. R. Miller shunday izohlaydi:
"Ular Uning charchamaydigan g‘ayratini faqat Uni aqldan ozgan deb xulosa chiqarish orqaligina tushuntira olishlari mumkin edi. Bugungi kunda biz Masihning sodiq izdoshi o‘z Rabbini sevib, o‘zini butunlay unutib qo‘yganiga ko‘p guvoh bo‘lyapmiz. Odamlar: "U jinni bo‘lsa kerak!" deyishadi. Ular diniy tuyg‘usi g‘ayrioddiy darajada jo‘sh urgan yoki Xudoga xizmat qilishda oddiy xristianlardan ko‘ra g‘ayratliroq bo‘lgan har bir odamni jinni deb o‘ylashadi... Bu yaxshi telbalik. Afsuski, bu kamdan-kam sodir bo‘ladi. Agar u ko‘proq bo‘lganda edi, atrofimizda cherkovlarimiz yaqinida najot topmay o‘layotgan jonlar bu qadar ko‘p bo‘lmasdi; uzoq mamlakatlarga Injil yuborish uchun missionerlar va mablag‘ topish bu qadar qiyin bo‘lmasdi; cherkovlarimizda bo‘sh o‘rinlar bu qadar ko‘p bo‘lmasdi; ibodat yig‘inlari paytida bu qadar ko‘p jimlik bo‘lmasdi; yakshanbalik maktablarimizda o‘qituvchilar bu qadar kam bo‘lmasdi. Agar barcha masihiylar Rabbimiz yoki Pavlusga o‘xshab harakat qilishganda, ajoyib bo‘lardi. Bu dunyoning telbaligi undan ham yomonroq; u yo‘qolgan odamlarga doimo duch keladi, ularga hech qachon achinmaydi, ularning yo‘qolgan holati haqida qayg‘urmaydi, ularni qutqarish uchun hech qanday harakat qilmaydi. Sovuq aql va sovuq qalb bilan qolish va halok bo‘layotgan ruhlarga g‘amxo‘rlik qilmaslik osonroq; ammo biz birodarlarimizning ishini davom ettirmoqdamiz va hech qanday yovuzlik odamlarning abadiy najotga muhtoj ekanligiga e’tibor bermaslikdan yomonroq bo‘lishi mumkin emas." (Miller, Come, 6-iyun uchun o‘qish.)
Xudo uchun yonayotgan odam zamondoshlariga telba bo‘lib ko‘rinishi haqiqatdir. Masihga qanchalik o‘xshashga harakat qilsak, qarindoshlarimiz va do‘stlarimiz orasidagi tushunmovchiliklar tufayli shunchalik ko‘p qayg‘uga duch kelamiz. Agar boylik orttirishni niyat qilsak, odamlar bizni qutlashadi. Agar biz Iso Masihga astoydil xizmat qilsak, ular bizdan nafratlanishadi.
3:22 Ulamolar Uni jinni deb o‘ylamaganlar. Ular Isoni jinlarni shaytonlar hukmdori Veelzevulning kuchi bilan quvib chiqaryapsan, deb aybladilar.
Veelzevul nomi "go‘ng pashshasi hukmdori" yoki "axlat hukmdori" degan ma’noni anglatadi. Bu jiddiy, jirkanch va kufrona ayblov edi.
3:23 Avval Iso bu ayblovni rad etdi, so‘ngra bu da’voni qilganlarni aybladi. Agar U Veelzevul yordamida jinlarni haydasa, unda shayton o‘z rejalarini buzib, o‘zi bilan o‘zi kurashayotgan bo‘lardi: uning maqsadi odamlarni jinlardan ozod qilish emas, balki jinlar yordamida ularni boshqarishdir.
3:24−26 O‘z ichida bo‘lingan podshohlik, uy yoki shaxs barqaror tura olmaydi. Bardoshlilik qarama-qarshiliklarga emas, balki ichki hamjihatlikka bog‘liq.
3:27 Shuning uchun ulamolarning ayblovi kulgili edi. Aslida, Rabbimiz Iso ular aytgan narsaning butunlay aksini qilayotgan edi. Uning mo‘jizalari shaytonning yuksalishidan ko‘ra mag‘lubiyatini ko‘rsatardi. Xaloskor: "Hech kim kuchli odamning uyiga kirib, avval uni bog‘lamay turib, uning mol-mulkini o‘g‘irlay olmaydi. Faqat shundagina uning uyini talon-taroj qilishi mumkin," deganida aynan shuni nazarda tutgan edi.
Kuchli odam - bu shayton. Uy - uning mulki; u bu dunyoning xudosi. Uning mol-mulki - u hukmronlik qiladigan odamlar.
Iso shaytonni bog‘lab, uning uyini talon-taroj qiladi. Masihning ikkinchi kelishi paytida, Shayton bog‘lanib, ming yilga jahannamga tashlanadi. Najotkorning yer yuzidagi xizmati davomida jinlarni quvib chiqarishi Shaytonning butunlay bog‘lanishini oldindan ko‘rsatgan edi.
3:28−30 28−30-oyatlarda Rabbimiz kechirilmas gunohda aybdor bo‘lgan ulamolarni fosh etadi. Ular Isoni jinlarni shaytonning kuchi bilan quvib chiqaryapti deb ayblab, aslida U buni Muqaddas Ruhning kuchi bilan qilayotgan bo‘lsa-da, Muqaddas Ruhni shayton deb atagan edilar. Bu Muqaddas Ruhga nisbatan kufrdir. Barcha gunohlar kechirilishi mumkin, lekin aynan shu gunoh kechirilmaydi. Bu abadiy gunohdir.
Bugungi kunda odamlar bu gunohni qila oladimi? Ehtimol, yo‘qdir. Bu gunoh Iso yer yuzida mo‘jizalar ko‘rsatayotgan paytda mavjud edi. U hozir yer yuzida jismoniy tanada bo‘lmagani va jinlarni quvib chiqarmayotgani uchun, Muqaddas Ruhni haqorat qilishning bunday imkoniyati yo‘q. Kechirilmas gunoh qilayotganidan xavotirga tushgan kishilar bunday qilmasliklari kerak. Ularning bu haqda tashvishlanishining o‘zi Muqaddas Ruhga kufrda aybdor emasliklarini ko‘rsatadi.
D. Xizmatkorning haqiqiy onasi va aka-ukalari (3:31−35)
Isoning onasi Maryam va ukalari U bilan gaplashish uchun kelishdi. Odamlarning ko‘pligi ularning Isoga yaqinlashishiga to‘sqinlik qildi va ular Uni tashqarida kutayotganlarini aytib yuborishdi. Elchi Unga onasi va aka-ukalari Uni ko‘rishni istayotganini aytganida, U atrofidagilarga qarab, Mening onam va aka-ukalarim Xudoning irodasini bajaruvchilardir, dedi.
Bundan bir nechta saboq olishimiz mumkin:
Avvalo, Rabbimiz Isoning so‘zlari Bibi Maryamga sig‘inishni (Maryamni ilohiylashtirishni) taqiqlash edi. U ayolga o‘zining haqiqiy onasidek hurmat bilan munosabatda bo‘ldi, ammo ruhiy munosabatlar qarindoshlik aloqalaridan ustun turishini ta’kidladi. Maryam uchun Xudoning onasi bo‘lishdan ko‘ra, Uning irodasini bajarish ko‘proq maqtovga sazovor edi.
2. Bundan tashqari, bu Maryamning doimo bokira bo‘lib qolgani haqidagi ta’limotni rad etadi. Isoning aka-ukalari bor edi. Iso Maryamning to‘ng‘ich farzandi edi, ammo keyinchalik undan boshqa o‘g‘il va qizlar tug‘ildi (Matto 13:55; Mark 6:3; Yuhanno 2:12; Yuhanno 7:3, 5, 10; Havoriylar 1:14; 1 Korinfliklar 9:5; Galatiyaliklar 1:19. Shuningdek, Zabur 68:9 ga qarang).
3. Iso Xudoning manfaatlarini qarindoshlik rishtalaridan ustun qo‘ygan. U hozir ham o‘z izdoshlariga shunday deydi: "Kimki Mening oldimga kelsa-yu, otasi, onasi, xotini, bolalari, aka-ukalari va opa-singillaridan voz kechmasa, hatto o‘z jonini ham ayamasa, u Mening shogirdim bo‘la olmaydi" (Luqo 14:26).
4. Bu joy imonlilarga nasroniy dinidagi birodarlar bilan ular orasidagi aloqa najot topmagan qon-qarindoshlariga qaraganda kuchliroq ekanligini eslatadi.
5. Va nihoyat, bu yerda Iso uchun Xudoning irodasini bajarish eng muhim o‘rin tutishi ta’kidlanadi.
Siz bu mezonlarga javob berasizmi? Siz Uning onasi yoki akasimisiz?