Джон Стотт. Хакиат асоси (6 боб) Ўзбек тилида
Мундарижа
Кириш
Тогри ендашув
1 кисим. Масихнинг шахси
Исонинг фел атвори
Масихнинг тирилиши
2 кисим. Инсон мухтожлиги
Гунохнинг окибати
3 кисим. Масихнинг иши
Масихнинг нажоти
4 кисим. Инсон жавоби
Карорга ендашиб
Масихий болиш
6. Гуноҳнинг оқибати
Биз инсоний гуноҳнинг табиати ва умумийлиги ҳақида айрим нарсаларни билиб олдик. Биз бу ёқимсиз мавзуни қўйиб дарҳол Масиҳнинг қутқарувчи хушхабарига ўтишни хоҳлардик, бироқ биз бунга ҳали тайёр эмасмиз. Худо биз учун нима қилганини ва Масиҳда нима тақдим қилаётганини баҳолашимиз учун гуноҳнинг оқибати нималигини тушуниш лозим.
Гуноҳ ҳақиқатан ҳам шундайин жиддийми? Гуноҳнинг таъсирини Худода, ўзимизда ва биродарларимизда кўришимиз яхшироқ бўлади.
Худодан узоқлашиш
Ҳатто ҳозир биз буни англамасак–да, гуноҳнинг энг даҳшатли таъсири шундаки, у бизни Худодан узоқлаштиради. Инсоннинг энг олий вазифаси — Худони билиш ва У билан шахсий муносабатга эга бўлишдир. Инсон сифатида олийжаноблигимиз ҳақида билдирилган энг юксак баёнот бу — биз Худо суратида яратилганмиз. Бу эса Худони англай олиш қобиллигимизни билдиради. Биз билишимиз зарур ва мумкин бўлган Худо Ўз аҳлоқий баркамоллигида чексиз бўлган одил Зотдир. Муқаддас Китоб ҳар қанақасига бу ҳақиқатга урғу беради:
Юксак, юқори бўлган, абадий яшайдиган Эгамиз,
Номи муқаддас Эгамиз шундай айтмоқда:
“Мен юксакда, муқаддас масканда яшайман” (Ишаё 57:15)
Ягона муборак Ҳоким бўлган... Худо шоҳларнинг Шоҳи, ҳукмдорларнинг Ҳукмдоридир (1Тим.6:15–16).
Худо — нур, Унда ҳеч қандай зулмат йўқ. Агар биз Худо билан яшаяпмиз деб туриб, олдингидай зулматда яшасак, ёлғон гапириб, ҳақиқатга хилоф иш қилган бўламиз (1Юҳ.1:5–6).
Бизнинг Худойимиз ямламай ютадиган оловдир (Ибр.12:29; Қон.4:24).
Сенинг кўзларинг шу қадар покизаки, Сен ёвузликка қараб туролмайсан. Ҳақсизликка чидай олмайсан (Хаб.1:13).
Муқаддас Китобдаги одамлар Худо шуҳратини бир лаҳзагина кўрган бўлишсада, улар уятдан ва ўз гуноҳларини даҳшатли фаҳмлаганларидан ичларини еб қўйдилар. Ёнаётган бута орқали намоён бўлган Худога қарашдан қўрққани учун Мусо юзларини ёпди (Чиқ.3:1–6). Аюб Худонинг қуюн ичидан гапирган сўзларини эшитгач, Уни юксакларга кўтариб, қичқирди: «Сен ҳақингда бировлардан эшитгандим, аммо энди кўзларим билан Сени кўриб турибман. Шунинг учун энди айтганларимни қайтиб оламан, бошимга тупроғу кул сочиб, тавба қилдим» (Аюб 42:5–6).
Ишаёга ўспиринлик пайтида юқорига юксалган Раббийнинг Исроил тахтида ўтирганини, атрофида эса серафлар Худонинг муқаддаслиги ва шуҳратини мадҳ қилишаётганини кўради. Ўшанда Ишаё деди: «Шўрим қурсин! Ўлдим энди! Ўз кўзларим билан ўша Шоҳни, Сарвари Оламни кўрдим. Ахир, мен оғзи нопок бир одамман, оғзи нопок халқ орасида яшайман» (Ишаё 6:1–6).
Ҳизқиё кўкдаги тирик қанотли мавжудотларни ва ҳаракатланаётган ғилдиракларни, уларнинг тепасида турган тахтни, тахтда эса инсон қиёфасидаги Зот ўтирганини, атрофини камалак ва олов жилваси ўралганини кўрганда, бу Худонинг улуғворлигини акс эттиришини тушунди ва қўшиб қўйди: «Мен буни кўришим биланоқ ерга мук тушдим» (Ҳиз.1:28, 2:1).
Масиҳийларга қарши ғазабга тўлган таршишлик Савл Дамашққа кетаётиб қуёш нуридан ҳам равшанроқ бўлган самовий нурдан кўзлари кўрмай қолган. У кейинроқ тирилган Масиҳни қандай кўрганини ёзган: «Ҳаммадан кейин менга кўринди» (Ҳав.9:1-9).
Патмос оролига сургун қилинган кекса Юҳанно кўзлари оловдай чақнаётган, юзи қуёшдай порлаётган тирилган ва улуғланган Исони кўрганлигини батафсил тасвирлайди ва бизга дейди: «Уни кўришим биланоқ, оёқлари остига ўликдай йиқилдим» (Ваҳ.1:9-17).
Агарда Худонинг улуғворлиги ҳақида айтилмаган ёпиқ дарпарда бир лаҳзага очилса, биз ҳам ушбу ваҳийга бардош бера олмасдик. Биз ҳозир Худонинг шуҳрати қандайин юксак бўлишини кўз олдимизда ғира-шира гавдалантирамиз. Шунга қарамай биз шуни биламизки, адашган гуноҳкор ҳеч қачон муқаддас Худога яқинлаша олмайди. Худода одиллиги ва одамнинг гуноҳи орасида улкан жарлик турибди. «Солиҳлик билан қабиҳликнинг орасида қандай алоқа бор?! Нур билан зулмат орасида қандай умумийлик бўлиши мумкин?!» – деб сўрайди Павлус (2Кор.6:6–14)
Гуноҳ бизни Худодан узоқлаштиришини Эски Аҳдда Муқаддас хона ва Маъбад қурилиши вақтида чуқур англаб етилган. Уларнинг иккаласи ҳам икки қисмдан иборат : биринчиси ва улкани Муқаддас Жой деб аталди, йироқдагиси ва кичиги Энг Муқаддас Жой ёки Муқаддаслар Муқаддаси деб аталади. Ушбу ички Энг муқаддас жойда Худонинг улуғворлиги бор эди. Бу жой Худо ҳузурининг рамзи эди. Бу икки қисм ўртасида Муқаддаслар Муқаддасига киришни тўсувчи қалин парда тўсиғи бор эди. Гуноҳ учун қурбонлик қони келтирилган вақтдагина ва йилида бир марта бўладиган Покланиш Кунида олий руҳонийдан бошқа ҳеч ким Худонинг ҳузурига киритилмас эди.
Эски ва Янги Аҳд муаллифлари исроилликларга қуйидагиларни яққол кўрсатишиб, ўргатишади: гуноҳ муқаррар ажралиш келтиради, ажралиш эса «ўлим» демакдир. Ажралиш – руҳий ўлимга олиб келади. Ажралиш – одамни ҳақиқий ҳаётнинг ягона манбаси бўлмиш Худо билан алоқани узади. «Гуноҳ эвазига ўлпон тўлаш — ўлим демакдир».
Шунингдек, биз онгли равишда Исо Масиҳни рад этсак (фақат У орқалигина биз абадий ҳаётга эришамиз), биз абадий ўлимга маҳкум бўламиз. Дўзах — бу зулмат босган ва даҳшатли ҳақиқат. Ҳеч кимни сизни алдашига йўл қўйманг. Бу тўғрида Исонинг Ўзи гапирган. Дўзах Худодан чексиз айрилганлиги боис Исо уни «ташқи зулмат» деб атади. Дўзах Муқаддас Китобда «иккинчи ўлим», «оловли кўл» каби сўзлар билан аталади. Дўзах – Худодан ажралиш билан боғлиқ бўлган абадий ҳаётни йўқотиш ва руҳнинг даҳшатли ташналик рамзини тасвирлайди. (қаранг, масалан: Мат.25:30; Ваҳ.20:14–15; Луқо 16:19–31).
Гуноҳ орқали келадиган Худодан ажралиш Муқаддас Китобда нафақат воизлик қилинади, балки одамларнинг тажрибаси орқали ҳам тасдиқланади. Мени ҳозиргача болалик давримда Худонинг ҳузурига киришга уриниб, ибодат қилганимда хижолат бўлганимни эслайман. Нима учун Худо туманга буркангандай туюлишини ва мен Унга яқинлаша олмаганимни ҳеч тушуна олмасдим. У Ўзини четга олгандай ва вазминдай кўринар эди. Энди эса мен сабабини биламан. Ишаё менга жавобини берди:
Нима, Эгамизнинг қўли қисқами? Қутқаролмаса!
Қулоғи оғирми? Эшитмай қолса!
Ахир, ўз айбларингиз сизни Худойингиздан айирди,
Гуноҳларингиз туфайли У сиздан юз ўгирди,
Ибодатларингизга қулоқ солмайди. (Ишаё 59:1–2).
Худди Еремиёнинг Марсияси китобидагидай, бизнинг Худога деярли шундай дегимиз келади: «Илтижоларимиз Сенга етиб бормаслиги учун булутлар билан олдингни тўсдинг» (Марс.3:44). Умуман олганда, ушбу булутлар учун Худо эмас, балки биз жавобгармиз. Булут қуёшни қанчалик ёпса, бизнинг гуноҳларимиз ҳам Худо юзини шунчалик ёпади.
Кўпгина одамлар руҳий тушкунликни бошидан ўтказганлигини менга айтиб, тан олишган. Баъзан, кескин вазиятларда, хавф-хатарда, шодлик ёки гўзалликка маҳлиё бўлишганда, улар кўпинча таърифлаб бўлмайдиган Худодан ажралишни ва ташлаб кетилганликни ҳис қилишган. Бу нафақат ҳиссиёт, балки ҳақиқатдир. Гуноҳларимиз кечирилмас экан, биз ҳақиқий уйимиздан йироқда – қувғинда юрган бўламиз. Бизда Худо билан муносабатимиз йўқ. Муқаддас Китоб тили билан айтганда, биз қилган гуноҳларимиз ва ҳатти–ҳаракатимиз учун «адашган» ёки «ўлганлар»миз.
Айнан шу билан эркак ва аёлнинг ҳозирги безовталиги тушунтирилади. Одамларнинг юрагидаги очлик ва ташналик бор, уни фақатгина Худо қондиради, одамларнинг юрагида бўшлиқ бор, уни фақатгина Худо тўлдиради. Шов-шувли янгиликларга, эсанкиратадиган севги ва детектив фильмларга, пляж ва барларга, дунёвий миш–мишу, дунёвий кўнгилхушликларга, гиёҳванд моддаларнинг, жинсий алоқа ва зўравонликнинг ҳозирги кундаги эпидемиясига бўлган талаблар — бу аломатларнинг бари одамнинг чанқоғини қондиришга бўлган изланишидир. Улар Худога бўлган ташналикни ва Ундан узоқлашишни келтиради. Августин «Эътироф» китобининг бошида кўпинча шу сўзларни келтирганда ҳақ эди: «Сен бизни Ўзинг учун яратдинг ва бизнинг юрагимиз Сенда ором топмагунча тинчланмайди». Бу вазият ифода қилиб бўлмайдиган тарзда фожеалидир. Одам учун Худо томонидан яратилган вазифани одам қўлдан бой бермоқда.
Ўз–ўзининг олдида қуллик
Гуноҳ нафақат узоқлаштиради, у озодликдан маҳрум қилади. Агар у бизни Худодан четлаштирса, у шунингдек бизни асирга олади.
Ҳозир биз гуноҳнинг «ички тарафи»ни кўриб чиқишимиз жоиз. Умуман олганда, биз қилаётган гуноҳлар – ички ва кўринмас касалликнинг шунчаки ташқи кўриниши, аҳлоқий дарднинг аломатидир. Исо дарахт ва мевалар ҳақида гапирганда мажозий сўзларни ишлатади. Дарахт қандай мева беради (мисол учун, хурмо ва узум), бу меваларнинг сифати (яхшими ёки ёмон) табиатга ва дарахтнинг соғломлигига боғлиқми? Худди шунингдек «одамнинг дили нимага тўлиб–тошса, ўша тилига чиқади».
Ҳозир бу хусусда Исо Масиҳ ҳақида кўпгина социал- реформаторлар ва инқилобчилар гапирадилар. Албатта, бизнинг таълим–тарбиямиз ва атроф–муҳитимиз, биз яшайдиган иқтисодий ва сиёсий тизим барчамизга яхши ёки ёмон таъсир кўрсатади. Албатта, биз ҳамма учун адолат, эркинлик ва фаровонлик излашимиз керак. Бироқ, инсоний жамиятдаги ёвузлик ҳақида гапирганимизда, Исо бу эркинлик ва адолатнинг етишмаслиги ҳақида эмас, балки бизнинг «юрагимиз» дея атаган одамнинг мавжудлиги ҳақида гапирди. Мана Унинг аниқ сўзлари:
Чунки ичдан, яъни инсон қалбидан ёмон фикрлар, фаҳш, ўғирлик, қотиллик, зино, очкўзлик, фосиқлик, маккорлик, шаҳват, ҳасад, туҳмат, манманлик ва нодонлик чиқади. Ана шу ёмонликларнинг ҳаммаси инсоннинг ичидан чиқиб, уни ҳаром қилади. (Марк 7:21–23).
Эски Аҳд ушбу ҳақиқатни ўргатган эди. Еремиё бу ҳақида шундай деган: «Одамнинг юраги шунчалик айёрки, унинг давоси йўқ! Унинг ичидагини ким билади?!» (Ере.17:9).
Аслини олганда, Муқаддас Китоб, инсоний табиатнинг ушбу касаллиги ёки «дастлабки гуноҳ» ҳақида кўп эслатади: наслий мерос сифатида олинган ўз ўзига қаратилган диққат-эътибор инсоний шахсиятга чуқур илдиз отиб, кўпгина бемаъни нарсаларда намоён бўлади. Павлус буни «тана» деб атаб, уни «ишини» ёки «меваларини» санаб ўтади:
Худбин истакларга эрк бериш қуйидагиларни келтириб чиқариши ҳаммага аён: фаҳш–зино, ҳаром–ҳаришлик, ахлоқий бузуқлик, бутпарастлик, фолбинлигу иссиқ–совуқ қилишлар, душманлик, жанжалкашлик, рашк, жаҳлдорлик, ғаламислик, низолару ҳар хил гуруҳларга бўлиниш, бахиллик, ичкиликбозлик, айш–ишратга берилиш ва шуларга ўхшаш ишлар. (Гал.5:19–21).
Шундай қилиб, гуноҳ — инсон табиатининг ички таназзулидир, биз асирдамиз. Шундай экан, Янги Аҳд кўп маротоба бизни «қуллар» сифатида таърифлайди. Биз хафа бўламиз, лекин бу ҳақиқат. Исо уларга қуйидагиларни айтганда, баъзи фарзийларни ғазабини уйғотди:
«Агар Менинг сўзларимга риоя қилсангизлар, ҳақиқий шогирдларим бўласизлар. Сизлар ҳақиқатни билиб оласизлар, ҳақиқат эса сизларни озод қилади
Улар шундай деб жавоб беришди:
– Биз Иброҳим наслимиз. Ҳеч қачон ҳеч кимга қул бўлмаганмиз. Қандай қилиб Сиз, “Озод бўласизлар”, деб айтяпсиз?
Исо деди:
– Сизларга чинини айтайин: гуноҳ қилувчи ҳар бир киши гуноҳнинг қулидир»
(Юҳан.8:31-34).
Павлус ўз мактубларида бир неча бор гуноҳ туфайли биз тушиб қоладиган ҳақоратомуз қулликни тасвирлайди.
Сизлар олдин гуноҳга қул бўлгансиз (Рим.6:17).
Биз... бир вақтлар худбин истакларимизни қондириб яшар эдик. Тана эҳтиросларига ва бемаъни ўй–хаёлларга берилиб яшайдиган... итоатсиз инсонлар эдик. (Эфес.2:3).
Бир вақтлар бизлар ҳам фаҳмсиз, итоатсиз, адашган одамлар эдик, ҳар хил завқу эҳтиросларнинг қули бўлиб, гина–кудурат ва ҳасадгўйлик билан кун кечирардик, бир–биримиздан нафратланадиган разил одамлар эдик. (Тит.3:3).
Бизнинг шахсий кучимиз ва назоратимиз етишмаслигини кўрсатиб, Ёқуб тилимизни жиловлаш нақадар қийинлигини кўрсатади. Ёқуб ўз мактубида шундай дейди: «Сўзлаётганда хато қилмаган инсон етукдир. У бутун вужудини жиловлай олади». «Тил баданнинг кичкина бир узвидир, аммо катта муаммоларни келтириб чиқаради». Унинг таъсири олов сингари тарқалади, «тиниб–тинчимас бу ёвуз тил заҳри қотилдир». Биз турли ҳайвонни ёки қушни бўйсундириб, қўлга ўргатишимиз мумкин, «аммо тилни ҳеч бир инсон бошқара олмайди» деб қўшиб қўяди у (Ёқуб 3:1–12).
Бу эса бизга ниҳоятда яхши танишдир. Бизнинг олий мақсадларимиз бор, бироқ иродамиз суст. Биз солиҳлик ҳаёт кечиришни истаймиз, лекин ўз худбинлигимиз қамоғига кишанланиб қолганмиз. Биз ўзимизнинг озодлигимиздан қанчалик фахрланмайлик, аслида эса биз шунчаки қулмиз. Биз Худога келиб, қуйидагича дейишимиз керак:
Раббим, мен ўз ишимни якунлай олмадим.
Мен ҳеч вақо қила олмадим.
Ҳаётимдаги биронта курашда ҳам,
Мен асло ғолиб бўлмадим.
Мен Сенга келдим сўзлагани,
Курашиб, мағлуб бўлганимни.
Беҳуда ва заифлик эса
Инсоний қисса экан.
(С. Кеннеди шеърининг сўзма–сўз таржимаси)
Бизга ўзини тутишнинг қоидаларини сингдириш фойдасиздир. Биз уларга риоя қила олмаймиз, Худо бизга «қилма...» деб гапиришда давом этса ҳам, барибир биз буни дунёнинг охиригача қилишда давом этамиз. Панд-насиҳат муаммони ҳал қилмайди: бизга Қутқарувчи керак. Юрак ўзгаришсиз қолса онгнинг ўзгариши етарли эмас. Инсон жисмоний куч сирини, ядро реакцияси сирини очди. Энди эса унга ўз–ўзидан қутилиш учун, ўзини тарк этиш ва бошқариш учун руҳий куч зарур. Унга шундай куч керакки, бу унинг илмий зафарларига мос келадиган ахлоқий феъл-атвор бўлсин.
Ўзгалар билан низо
Гуноҳнинг даҳшатли оқибатлари рўйхати ҳали тўлиқ эмас, биз яна биттасини, яъни бошқа одамлар билан бўладиган муносабатимизда гуноҳнинг таъсир этишини кўриб чиқишимиз керак.
Биз гуноҳнинг одамий табиатимизда чуқур ўрнашган дард эканини кўрдик. У шахсиятимизнинг қоқ марказидан ўрин олган. У бизнинг «мен»имизни бошқаради. Умуман олганда, гуноҳ бу бизнинг ўзимиз. Биз қилган барча гуноҳлар ўзини ё Худога қарши, ё одамга қарши қилиб намоён этади. Гарчи ўн амр тақиқлар хусусиятига эга бўлсада, у бизнинг Худо олдидаги ва бошқалар олдидаги бурчимизни эълон қилади. Исо Қонунлар китобидаги оятни (6:5) Матто Хушхабаридаги оятга (22:38-40) қўшиб, Қонунни умумлаштиради ва бу фикрни янада равшанроқ тасдиқлайди: «Эгангиз Худони бутун қалбингиз билан, жону дилингиз билан, бутун вужудингиз билан севинглар. Бу биринчи ва энг буюк амр. Иккинчиси эса шунга ўхшашдир: “Ўзгани ўзингизни севгандай севинг.” Бутун Таврот ва пайғамбарларнинг ҳамма битиклари мана шу икки амрга таянади».
Биринчи амр Худо олдидаги бурчимиз ҳақида эканлигини қайд қилиш муҳимдир, чунки бу амр бизнинг яқинимиз олдидаги бурчимиз ҳақида эмас. Биз барча нарсадан аввал Худони севишни ўрганмоғимиз керак, ундан сўнг яқинимизни ўзимизни севгандек севишимиз лозим. Шу тариқа, биз Худовандни биринчи, яқинимизни иккинчи, ўзимизни эса охирги ўринга қўямиз. Гуноҳ – бу тескарича тартиб. Бу дегани одам биринчи навбатда ўзини, кейин яқинини қўяди, Худони эса энг охирги ўринга қўяди. «Қадрдон Мен» сарлавҳаси остида ўз таржимаи холини ёзган одам фақатгина ўзи ҳақида ўйлашини ифодалайди. Болалар байрамига музқаймоқ келтиришса: «Мен биринчи!» деган қичқириқ кўтарилади. Биз ўсиб улғаяётганимизда бизга шунга ўхшаш нарсаларни овоз чиқариб айтмасликка ўргатишади; аммо айнан шундай ўйлашда давом этамиз.
Ўзимизга қаратилган эътибор барча ҳулқ–атворимизга таъсир ўтказади. Бошқа одамларга кўникишимиз енгил эмас. Биз улардан ё нафратланамиз, ё ҳасад қиламиз, устун эканлигимизни ёки норасо эдам эканлигимизни ҳис қиламиз. Чунки биз Павлус ўз китобхонларини ундаган тиниқ фикр билан камдан кам ўй юритамиз. Баъзан ўзимиздан жирканиш ҳисси, бошқа пайт эса манманлик, ўзбилармонлик ёки ўз–ўзини севиш бизни тўлдиради.
Ҳаётда барча муносабатлар қийин — ота–она ва фарзанд муносабати, эр ва хотин муносабати, бошлиқ ва бўйсунувчи муносабати...
Низоларнинг кўпи тушунмасликдан келиб чиқади, тушунмаслик эса бошқаларнинг фикрини ҳурмат қилмасликдан келиб чиқади. Биз учун ҳам тинглашдан кўра баҳслашиш, бўйсунишдан кўра гапириш табиийроқдир. Агар ҳар иккала тараф ҳам ўзларига танқидий назар билан ёндашганда эди, ишчи ва ҳукумат ўртасидаги низога барҳам берилган бўлар эди. Бошқа тарафга мойиллик билан қараган бўлар эди. Бунинг устига, биз ўзимизга меҳрибон, бошқаларга эса танқидий муносабатда бўламиз. Нотинч халқаро вазиятларга ҳам шуни мисол қилиш жуда ўринли. Ҳозирги танглик кўпларда телбалик ва қўрқувни келтириб чиқаради. Бизнинг дунёқарашимиз бир томонлама. Биз ўз фазилатларимизни ва бошқаларнинг нуқсонларини ошириб кўрсатамиз.
Ҳозирги ижтимоий муносабатларни ҳукм қилиб ёзиш жуда осон. Бунинг нима учун қилинишининг ягона сабаби инсон гуноҳи ёки ўзига эътиборни худбинларча қаратиш барча муаммоларни келтириб чиқаради. Айнан шу ердан атрофдагилар билан низо вужудга келади. Агар ўзига бино қўйиш руҳи билан ўзини қурбон қилиш руҳини алмаштириш имкони бўлганда эди, бундайин низоларга чек қўйилган бўлар эди. Ўзини қурбон қилиш эса Муқаддас Китобда «севги» деб тушунилади. Гуноҳ — ўзлаштиради, севги эса беради. Қўлга киритиш гуноҳга хосдир, севгига эса фидо қилиш.
Инсонга керак бўлган нарса, профессор Х.М.Гваткин айтиб ўтган «ўзим»дан, «ўзим эмас»га ўзгарадиган табиатнинг кескин ўзгаришидир. Инсон бу ўзгаришни ўзи қила олмайди. У ўзича ҳаракат қила олмайди. Унга яна Қутқарувчи лозим.
Биз гуноҳни шу тарзда фақат бир мақсад билан фош қилмоқдамиз. Бу Исо Масиҳнинг бизга кераклигини ва У таклиф қилаётган ҳамма нарсани қабул қила олишга тайёр туришимиз лозим. Имон муҳтожликдан туғилади. Ўзимиздан кўнглимизни қолдирмасак Масиҳга ҳеч қачон ишона олмаймиз. Унинг Ўзи шундай деган: «Соғлар эмас, хасталар табибга муҳтождир... Мен қурбонликни эмас, раҳм-шафқатни истайман» (Мат.9:12-13). Дардимиз қанчалик жиддий эканлигини билгандан сўнггина, дарҳол даволаниш зарур эканлигини тан оламиз.
Книга на узбекском языке: Основание христианства (Джон Стотт)
Личный призыв к христианскому единству.
Существует великое множество разновидностей протестантского христианства: баптисты и реформаты, харизматы и пятидесятники, консервативные христиане, прогрессивные, отделенные, независимые и т. д. Но есть ли что-то, что объединяет их всех?
В книге «Евангельские истины» Джон Стотт, богослов с большой буквы, призывает евангельских христиан еще раз обратить свой взор на троичное начало исповедуемой всеми веры: на Бога-Отца, милостиво открывшего себя человеку, на Бога-Сына, своей крестной смертью освободившего грешников, и на Святого Духа, неустанно трудящегося над преобразованием верующих. Именно так и построена книга, рассматривая по очереди учения о Божьем Слове, о единожды свершившемся подвиге Иисуса Христа и о продолжающейся работе Святого Духа.
