Xudoga qay tarzda manzur bolish mumkin (Robert Charlz Spraul) 13 bob

Роберт Чарльз Спраул. Худога қай тарзда манзур бўлиш мумкин - (13 боб) Ўзбек тилида

Xudoga qay tarzda manzur bolish mumkin (Robert Charlz Spraul) O‘zbek tilida Audiokitob

МУНДАРИЖА

Сўзбоши

1-боб Нафис иноят

2 боб Масиҳийлик ҳаётининг мақсади

3 боб Фарзийларнинг хамиртурушидан эҳтиёт бўлинг

4 боб Дунё билан кураш

5 боб Тана билан кураш

6 боб Шайтон

7 боб Шайтон – туҳматчи

8 боб Қўрқув ва айбдорлик мажмуи

9 боб Ҳақиқий кечирим

10 боб Шаҳвоний масиҳий

11 боб Мағрурлик гуноҳи

12 боб Ялқовлик гуноҳи

13 боб Ёлғон гуноҳи

14 боб Доктрина ва ҳаёт

15 боб Ҳеч қачон таслим бўлманг

ЎН УЧИНЧИ БОБ

ЁЛҒОН ГУНОҲИ

“Ҳамма одамлар ёлғончидир”, - таъкидлайди Забур (115:2). Бу фикр Ҳаворий Павлуснинг ҳукмига монанд янграйди: “Ахир, ҳар бир инсон ёлғончи бўлса ҳам Худо ҳақдир” (Римликлар 3:4).

Ёлғон биз учун жиддий муаммо ҳисобланади. Биз нутқларимизда, ҳаракатларимизда ва ўзаро муносабатларимизда ҳақиқатга киришамиз. Биз бир-биримизни, Худони ва ўзимизни алдаймиз. Ушбу муаммо ўз муқаддимасини инсоният тарихининг илк босқичидан бошлаган. Биринчи қайд этилган ёлғон Адан боғида илон томонидан айтилган. Шайтон Момо Ҳавога: “Йўқ, ўлмайсизлар”, деганида алдаган. Шайтон ўз табиатига кўра ёлғончи. Исо шайтон ҳақида шундай деган:

Сизларнинг отангиз Худо эмас, иблисдир. Сизлар ўз отангизнинг нафсу эҳтиросларини бажо қилишни хоҳлайсизлар. Азалданоқ иблис қотил эди. У ҳеч қачон ҳақиқат тарафдори бўлманан, чунки унда ҳақиқат йўқ. У ёлғон сўзлаганда, ўзига хос сўзлайди. Чунки у ёлғончи, ёлғоннинг отасидир (Юҳанно 8:44).

Худо ва шайтон ўртасидаги ихтилоф ҳақиқат масаласига қаратилган. Худо ҳар қандай ҳақиқатнинг Манбаи, шайтон эса ҳар қандай ёлғоннинг отасидир. Масиҳ ва антихрист (дажжол) ўртасидаги асосий фарқ ҳақиқатга бўлган муносабатдадир. “Анти” нимагадир қарама-қаршиликни билдиради, шу боис антихрист ёки Масиҳга “қарши” ёхуд Масиҳнинг “ўрнига” маъносини англатиши мумкин. Антихрист Масиҳга қарши курашади ва унинг асосий айёрлиги ёки ҳийласи – ўзини Масиҳ қилиб кўрсатиш. У ҳақиқий Объектни суриб ташлашга интиладиган ёлғончи ва фирибгар. Антихрист – бу сохта Масиҳ. Бир сўз билан айтганда, ўзи ҳеч қачон бўлмаган Зотнинг қалбакиси, ёлғончи ва сохтакор.

Антихрист – иккиюзламачи. У катта ёлғонни бошлаган. У сохта мўъжизалар ва аломатлар содир қилади. У билан боғлиқ ҳамма нарсалар қалбаки. Унинг мақсади – ҳақиқатга бўлган ишончни бузиш, уни одамлар назарида хиралаштириш. Шайтон нур Фариштаси ниқоби остида кўринганидек, антихрист ҳам ўзини Масиҳ қилиб кўрсатишга уринади.

Антихристнинг кучи бизнинг ҳақиқатга бўлган муносабатимизга боғлиқ. У ўз шоҳлигини одамларга ёқадиган ва улар мамнун бўладиган ёлғон асосида қуради. Биз Исонинг бунга қарши айтган гапларини эслаймиз: “Мен ҳақиқат тўғрисида шоҳидлик қилмоқ учун туғилганман, ана шу мақсадда оламга келдим. Ҳақиқат тарафида бўлган ҳар бир одам Менга қулоқ солади” (Юҳанно 18:37).

Ҳақиқатда бўлиш – Масиҳнинг овозини эшитиш демакдир. Масиҳ ҳақиқатни ўзида мужассам этади. Нур ва зулмат ўртасидаги, Масиҳ ва антихрист ўртасидаги кураш ҳақиқат ва ёлғон ўртасидаги кураш ҳисобланади.

Келинг, Муқаддас Китобда бу гуноҳ ҳақида нималар дейилганига қарайлик:

Олти нарсадан Эгамиз нафратланади, етти нарсадан У жирканади. Булар: манманлик нигоҳи, ёлғончи тил... (Ҳикматлар 6:16-17).

Ёлғончи тил Эгамизга жирканч, тўғрилик билан иш қиладиганлар эса Унинг севинчидир (Ҳикматлар 12:22).

Солиҳ ёлғондан нафратланади, фосиқ эса уятли ва шармандали ишлар қилади (Ҳикматлар 13:5).

Камбағал одам ёлғончидан яхшироқдир (Ҳикматлар 19:22).

Аммо қўрқоқ, имондан қайтган, қотил, бузуқ, жодугар, бутпараст ва ҳамма ёлғончиларнинг қисмати олов ва олтингугурт билан ёнаётган кўлдадир. Бу иккинчи ўлимдир (Ваҳий 21:8).

БОШҚА ОДАМЛАРГА ҚАРАТИЛГАН ЁЛҒОН

Биз алдаганимизда, одатда бошқа одамларга ёлғон гапирамиз. Бизни ёлғон гапиришга бир қанча омиллар уйдайди. Биз ёлғоннинг бошқа гуноҳлар – мағрурлиқ ва ялқовлик билан қалин боғлиқ эканига эътибор қаратдик. Биз бошқаларга ёлғон гапирамиз, чунки ҳақиқат бошқаларнинг биз ҳақимиздаги фикрига зарар етказиб қўйишидан чўчиймиз. Бизнинг мағрурлигимиз одамларга ҳақиқий “мен”имиз ҳақида очиб берилган маълумотларга чидай олмаса, биз ёлғон билан ўзимизни беркитишга уринамиз. Биз жазодан қочиш учун ёлғон гапирамиз; биз ўз айбимизни яшириш учун алдаймиз.

Шунингдек, биз ўз ялқовлигимизни яшириш учун ёлғон гапирамиз. Ёлғоннинг энг кенг тарқалган шаклларидан бири фирибгарликдир. Биз ўзимизнинг ночор аҳволимизни яшириш учун ўзимизни четга оламиз. Агар биз имтиҳонларга тайёрланмаган бўлсак, айёрлик қилишни бошлаймиз ва ҳақиқий тайёргарлик ўрнига фирибгарлик йўлига ўтамиз. Биз оладиган баҳо, агар бизни қўлга туширмаган бўлсалар, бу ноҳалоллик баҳосидир. Биз конкурс танловида иштирок этаётганимизда, бу алоҳида жиддий аҳамият касб этади. Бизнинг ёлғонимиз ўғирлик шаклига ўтади, чунки бизнинг ноҳалоллигимиз туфайли бошқа одамлар жазоланишади.

Мусобақада алдайдиган гольф ўйинчиси унинг ноҳалоллиги қурбони бўлмиш бошқа спортчилардан ўғирлайди. Шу тариқа, биз ўз ёлғонимиз билан бу оламга келишмовчилик олиб кирамиз, одамларга ёмонлик келтирамиз.

Коллежда мен билан бўлиб ўтган бир воқеани эсласам уялиб кетаман. Юнон тили билан боғлиқ муаммоси бўлган дўстим бор эди. Биз ҳар сафарги назорат иши олдидан зўр бериб шуғулланардик. Дўстим катта тайёргарлик билан сўнгги синовга келди. Охирги имтиҳонда ўқитувчи бизни “ҳалол сўз” остида қолдириб, хонадан чиқиб кетди. Биз ўзимизни номуносиб тарзда тутдик.

Дўстим менинг ёнимда ўтирарди. Вақт ўтиб борар, у эса тобора кўпроқ асабийлашарди. У менинг ёзувларимга қараш учун бўйнини чўзиб турарди ва мен унга ёрдам бердим. Мен ёзувларимни у яхшироқ кўриши учун стол четига сурдим. Бу масалада мен фаол шерикка айландим.

Профессорнинг эшигида бизнинг баҳоларимиз рўйхати осиб қўйилганида, иккита баҳо умуман йўқ эди. Менинг ва дўстимнинг фамилияси тўғрисига юлдуз билан белги қўйилганди: “профессор олдига таклиф этилади”. Хона эшигини тақиллатганимда, юрагим қинидан чиққудек бўлиб уриб турарди.

Профессор ичкарига киришга мени таклиф этди. У мени қўрқувга солиб, барча талабаларнинг ҳамма саволларга берган жавоблари ёзилган қоғозни кўрсатди. Барча ишлар орасида фақат иккита талабанинг хатоси битта жавобда бутунлай мос тушганди. Ҳаммаси аён эди. Профессор менга маъюс тикилиб сўради: “Менда фақат битта савол бор”. “Ҳа, жаноб?” – жавоб бердим мен. “Сиз саволларга ўзингиз жавоб топдингизми?” Мен айтдим: “Ҳа, жаноб, аммо ... “. Мен тўсатдан бу уятли вазиятнинг барча мураккаблигини тушундим. У гапимнинг ярмида мени бўлиб қўйди.

“Мен ҳеч нимани эшитмоқчи эмасман, - деди профессор. – Мен фақат бу жавобларни ўзингиз ёзганингизни билмоқчи эдим, холос”. Мен тағин айтдим: “Ҳа”. Ва шу заҳотиёқ у кетишимга рухсат берди.

Мен ҳанузгача нега мени жазолашмаганини билмайман, лекин бунинг учун профессордан ниҳоятда миннатдорман. Мен тўлиқ оқлангандим. Дўстим бундан осонгина қутулиб кетмади. У бутун курс учун “2” баҳо олди. Бу натижа унинг учун бутунлай ҳалокатга айланди.

Биз иккимиз ҳам алдадик. Мен дўстимнинг ваҳимага тушганини кўриб, раҳмим келганидан ёрдам бергандим. Унинг муваффақиятларидан яширинча мағрурланганимни биламан, чунки унга ўзим ёрдам бергандим. Мен унинг учун ёлғонга бормагандим, ўзим учун алдагандим. Ҳар қандай ҳолатда ҳам биз ўзимизни номуносиб тутдик. Мен ўша кундан бошлаб ҳеч қачон ва ҳеч қандай кўринишда имтиҳонларда алдамасликка қарор қилдим.

Кейинчалик жамоатдаги ёшлар гуруҳига (улар ўттиз киши эди) етакчилик қилганимда, улар билан шу мавзу юзасидан суҳбатлашдим. Мен айтдим: “Болалар, келинглар, ҳақиқатнинг кўзига тик қарайлик. Сизлардан кимдир имтиҳон топширишда муғомбирлик қилганми?”

Жавоб ҳайратомуз бўлди: ҳамма қўлини кўтарди. Юрагимни нима кўпроқ ларзага солганини билмайман – ҳамманинг алдаганими ёки бу ёлғонни ҳамма тан олишга тайёрлигими.

Сўнгра биз нега улар шундай йўл тутишганини узоқ муҳокама этдик. Жавоблар шундай эди: “Ота-онам ўқишимга шунчалик умид билдиришдики...”; “Ҳамма алдади ва бу рақобатга бардош беришнинг ягона усули эди”; “Мен бошқалар назарида аҳмоқ бўлиб кўринишни истамадим”; “Имтиҳонлар – умуман адолатсиз”.

Биз узоқ гаплашиб, ўз кўникмаларимизни ўзгартиришга қарор қилдик. Бутун семестр мобайнида ҳар ҳафта улардан сўраб турдим: “Сиз бу ҳафтада алдамадингизми?” Айримлар дарҳол алдашни бас қилишди. Бошқалар бу кўникма билан узоқроқ курашишди. Гуруҳимизда ўртоқлик руҳи пайдо бўлди ва барча бир-бирини ҳалолликка руҳлантирди.

Аммо ҳар қандай ёлғон ҳам мағрурлик ва ялқовлик билан боғланган эмас. Айрим ҳолатларда ёлғоннинг сабаби ўзимиз муносиб бўлмаган ниманидир қўлга киритиш истаги бўлиб чиқади. Мисол учун, савдо келишуви чоғида харидор маҳсулот ҳақида барча ҳақиқатни билиши кераклигини сотувчилар гўёки унутиб қўйишади. Caveat emptor (“Харидорнинг ўзи эҳтиёткор бўлсин”) қулай жумласи ортида яшириниш мумкин эмас. Агар менинг машинамда қандайдир яширин техник носозлик бўлса, сотишга қарор қилганимда, бу носозлигини айтишим керак. Камчилигини яшириб сотишга уриниш фирибгарлик ҳисобланади. Харидор ҳақиқатни билиши шарт.

Яқиндагина Қўшма Штатларда қимматли қоғозлар ва рекламалар билан келишувлар тузишда ҳалол бўлишни талаб этадиган қонун қабул қилинди. Кредиторлар энди яширин нархларни ғайриқонуний тарзда яшира олишмайди. Реклама берувчилар агар ўз маҳсулотлари ҳақида ёлғон маълумот беришса, қонун билан таъқиб этиладилар. Кредит келишувларида, реклама ёки савдода алдаш ўғирликнинг жиддий шаклида иштирок этишни билдиради.

БОШҚАЛАР ҲАҚИДАГИ ЁЛҒОН

Бошқа одамларга ёлғон гапириш – бошқа масала. Бошқалар ҳақида ёлғон гапириш эса мутлақо бошқа масала. Бу энди ғайбат ҳисобланади. Бошқалар ҳақида ёлғон гапириш – уларга жиддий зарар келтириш демакдир. Шайтоннинг ўзи ёлғоннинг устаси ҳисобланади. У ўз шогирдларини миш-мишларда, орқадан гапиришда ва туҳмат қилишда иштирок этишлари учун руҳлантирган. Одамнинг ўз ҳурматини йўқотиши мол-мулк йўқотишдан кўра анча азоблироқ бўлиши мумкин.

Худо бошқа одамларга нисбатан туҳмат ва ғийбатни шунчалик катта гуноҳ деб биладики, Ўзининг Ўн амрида бу гуноҳни таъқиқлаб қўйган: “Қўшнингизга қарши ёлғон гувоҳлик берманг” (Чиқиш 20:16).

Бу таъқиқ судда яқин кишига қарши гувоҳлик беришдан кўра кўпроқ нарсаларни ўзида жамлайди. Исроилда инсоннинг судда барча ҳақиқатни ва фақат ҳақиқатни гапиришга бўлган жавобгарлиги жуда жиддий қабул қилинган. Агар суд чоғида ёлғон гувоҳлик берилаётганлиги аниқланса, жазо токи ўлим ҳукмига қадар жуда қаттиқ бўлиши назарда тутилган.

Агар суд ўз гувоҳларининг ҳалоллигига ишонмайдиган бўлса, адолатли судни қарор топтириб бўлмайди. Бироқ кундалик ҳаётда зарарли ёлғон ғийбат шаклини олиши мумкин. Келинг, ғийбатнинг аҳамияти ва кучини кўриб чиқайлик. Бирор киши ҳақида ғийбат қилиш – ўша одамга ёмонлик ва зарар келтириши мумкин бўлган ёлғон гапларни айтиш демакдир. Зиёнкор сўзлар ўзида адолатсиз айбловни ҳам акс эттиради. Биз барчамиз қачонлардир ўзимизга йўлланган ёмон сўзларнинг ўқига учраганмиз. Ўзинг айбдор бўлган гуноҳ учун азият чекиш – бошқа масала. Ўзинг қилмаган иш учун жазоланиш – бутунлай бошқа гап. Ҳеч кимга сохта айбловлар туфайли азоб чекиш ёқмайди.

Исо бу дунёдаги бутун Хизмати мобайнида ёмон гап-сўзларнинг қурбони бўлган. У ҳатто ўлим талвасасида ҳам ҳақоратли сўзлар билан таҳқирланган. У хочга тортилиш пайтида Ўзи билан биргаликда қатл этилган икки қароқчи ўртасида кечган баҳс объекти бўлган. “Хочга михланган жиноятчилардан бири Исони ҳақоратлаб деди: - Масиҳ экансан, Ўзингни ҳам, бизни ҳам қутқармайсанми?” (Луқо 23:39).

Исо чиндан ҳам Масиҳ эди. Ҳеч қандай “агар” бўлмаган эди ва масхараомуз тарзда айтилган бу гап ёмонликдан иборат эди. Иккинчи қароқчининг жавоби эса шундай:

Иккинчи жиноятчи эса бу шеригига таъна қилди: - Худодан қўрқмайсанми?! Ўзинг ҳам шу Одам каби жазога маҳкум бўлгансан-ку! Биз қилмишимизга яраша адолатли жазо олдик. У эса ҳеч қандай ёмонлик қилгани йўқ” (Луқо 23:40-41).

Иккинчи қароқчи ўзига берилган жазо адолатли бўлганини тан олмоқда. У чиндан ҳам хочга михланишга ҳақли жиноятларда айбдор бўлган. Биринчи қароқчи ҳам жиноятларда айбдор эди. Улар адолатли жазо олишди, қилмишлари яраша жазоланишди. Бироқ Исо Унга қўйишган барча айблар бўйича айбсиз эди. У сохта айбловлар қурбони бўлди. Хоч – барча покланиш тарихининг марказий палласи – Худо назарида нажотнинг муҳим фурсати бўлган. Аммо инсон нуқтаи назарига кўра хоч бу дунёда содир этилган адолатсизликнинг энг даҳшатли кўринишига айланган. Бу инсоният тарихидаги энг катта туҳмат эди. Рим қонунчилиги бегуноҳ Инсон Ўғлини ўлимга муносиб деб топди. Масиҳни кутган Худонинг танланган халқи бўлмиш яҳудийлар бегуноҳ одамни римликлар қўлига топширишди.

Иккинчи қароқчи Исо ҳақида тўғридан-тўғри шундай деди: “У эса ҳеч қандай ёмонлик қилгани йўқ”. Бу қароқчи римлик прокуратор Понтий Пилатнинг сўзларини такрорлади: “Аммо сизлар Унга қўйган айблардан бирортасини мен топмадим” (Луқо 23:14). Бироқ Пилат шундай хулоса қилиб, барибир жунбушга келган оломонга ён босди ва сохта айбловлар ҳамда ғийбатлар устун чиқишига йўл очиб берди. Рим қонунчилигининг қўриқчиси бўлмиш бу одам жаҳлланган оломон фойдаси учун адолатнинг юзига тупурди.

Иккинчи қароқчи аҳлоқан қанчалик бузилган бўлмасин, у ўзининг охирги кучларини ҳақиқат учун сарфлади. У адолат ҳаққига гувоҳлик ва кечиримга бўлган илтижо билан жон берди: “...тахтингизга ўтириб, Шоҳ бўлганингизда мени эсланг” (Луқо 23:42).

Исо шундай одам Унинг қадр-қимматини ҳимоя қилганидан таъсирлангани аниқ. У шу заҳотиёқ кечирим ҳақидаги ваъда билан жавоб қайтарди: “Сенга чинини айтайин, бугуноқ сен Мен билан бирга жаннатда бўласан” (Луқо 23:43).

Менинг фикримча, ўша қароқчи ҳануз Исо билан бирга жаннатда. Шайтон йўқ. Масиҳ Шҳлигида ёмон гап-сўзларга ўрин йўқ.

Мен ёмон гаплар шайтоннинг Худо халқига қарши курашида асосий қурол бўлгани учун кўпроқ зарар келтирувчи ёлғон эканлигини таъкидлайман. Инсонга туҳмат қилиш – унинг обрў-эътиборига зиён етказишни билдиради, “яхши ном” обрўси эса биз учун ўта муҳим. Ҳаёт шундоқ ҳам мураккабдир, биз уни туҳмат ва ёмон гап-сўзлар билан янада мураккаблаштириб қўймайлик.

ЯХШИЛИК УЧУН ЁЛҒОН

Ёқуб айёр одам бўлган. У ёлғон ва алдов билан Эсовнинг тўнғичлик ҳуқуқини эгаллаб олган. У тўнғичлик ҳуқуқини муғомбирлик билан ўғирлаган. Исҳоқ қариб кўзлари хиралашиб қолганида, Ёқуб қўй терисига ёпиниб, ўзини отаси қаршисида акаси Эсов қилиб кўрсатди ва отасининг марҳаматини олиш учун уни алдади. Буларнинг барчаси Исҳоқнинг хотини Ривқонинг бошқаруви ва ёрдами билан амалга оширилди. Бу аёл ёлғоннинг онаси бўлди:

Энди менинг гапларимни яхшилаб эшит, айтганимни қил, ўғлим. Сурувга бориб, менга иккита улоқчани танлаб олиб кел. Улоқчалардан отанг яхши кўрадиган мазали таом тайёрлаб берай. Сен таомни отангнинг олдига олиб кириб, унга егизгин, токи отанг ўлимидан олдин сени дуо қилсин (Ибтидо 27:8-10).

Ривқо шунчаки Худонинг иродасини бажарди деб эътироз билдиришимиз мумкин. Худо акалардан бири укасига хизмат қилишини олдиндан белгилаб қўйганди. Ёқуб учун ваъда берилганди, Ривқо эса Худонинг эркин иродаси бажарилишига шунчаки ишонч ҳосил қилишни истади, холос.

Бироқ Худога илоҳий ироданинг бажо бўлиши учун гуноҳкор ёрдамчилар зарур бўлмайди. У гуноҳдан юқори туради ва гуноҳнинг муаллифи ҳисобланмайди. Ҳа, У чиндан ҳам Яҳудо Ишқариёт орқали ўз иродасини амалга оширди, бироқ бу ҳолат Яҳудонинг жиноятини асло оқламайди. Юсуфнинг акалари ҳам ёвуз ишларини қилишганди, лекин Худо бу ёмон қилмишларни яхшиликка йўналтирди. Шу боис Ривқо барча гуноҳи учун жавобгарликни ўзи тортади. Унинг гуноҳи Эсов ва Ёқуб ўртасида бошланиб, кейинги авлодларига ҳам ўтган қайғу-аламларга сабабчи бўлди. Айтиш мумкинки, Фаластиндаги қонли душманлик айрим маънода бу аёлнинг тутуриқсиз ёлғони туфайли содир бўлмоқда.

Хўш, фоҳиша Раҳобанинг ёлғони ҳақида нима дейиш мумкин? Роҳибанинг тарихи Ибронийларга Мактубнинг 11-бобида ҳикоя қилинган:

Имони туфайли фоҳиша Раҳоба ҳалок бўлмади. У айғоқчиларга меҳмондўстлик қилгани учун Худога итоат қилмаган ҳамшаҳарлари билан бирга ўлмади (Ибронийлар 11:31).

Биз Роҳобанинг ёлғони ҳақида Ёшуа Китобининг 2-бобида ҳам ўқиймиз:

Лекин аёл ўша кишиларни яшириб қўйган эди. У шоҳнинг одамларига шундай деди: “Тўғри, ўша кишилар меникига келган эди, лекин уларнинг қаердан келганини билмагандим. Кеч тушиб, шаҳар дарвозаси ёпилишидан олдин улар чиқиб кетишди. У кишилар қаерга кетганини билмайман. Агар тез орқасидан борсангиз, уларни ушлашингиз мумкин (Ёшуа 2:4-5).

Биз очиқдан-очиқ ёлғонни кўряпмиз. Худо Раҳобани ёлғони учун ёки ёлғонидан қатъи назар марҳаматладими ёки йўқми? Айрим тадқиқотчилар Раҳоба худди Ривқо каби тоифага мансублигини айтиб, у ёлҳонидан қатъи назар марҳаматланганини таъкидлашади. Бундай ёндашув ёлғоннинг ҳамиша ёмонлик эканини фараз қилади.

Бошқа томонлама, биз айтишимиз зарур бўлганида, ҳақиқатни гапиришимиз ҳақидаги қоида мавжуд. Бундай ёндашув ҳақиқатни ҳар доим ҳам айтиш зарур эмаслигини назарда тутади. Яъни ҳамма ҳам ҳақиқатни гапира олмайди.

Битта мисол келтиришимга ижозат этинг. Мен Голландияда яшаганимда, иккинчи жаҳон уруши даврида беш йил босиб олинган ҳудудда яшаган аёлнинг уйида ижарада турдим. Фашистлар ёшларни Германияга ишга жўнатишар эди. Бу аёл ўғлини яшириш учун ўз уйининг тагида кичкина чуқурлик қазиган. Аёл бу мўъжазгина жойни ҳаво айланиб туришига мослаштириб, бироз озиқ-овқат заҳирасини қолдирган.

Нацистлар ёшларни топиш мақсадида қишлоқни тинтиб чиқишганида, аёл ўғлини уй остига яширган. Автоматлар билан қуролланган аскарлар эшикни тақиллатмай унинг уйига бостириб киришган. Улар ётоқхонага ўтиб, бу уйда ўғил бола борлигини гувоҳи сифатида унинг кийимларини излай бошлашган. Улар кимдир каравотда ётганига ишонч ҳосил қилиш учун уни пайпаслашган. Ниҳоят улар меҳмонхонага қайтиб, айнан ўғил яширинган жой устида туриб қолишган. Аскар аёлдан сўраган: “Сен бу ерда ёшларни яширяпсанми?”

Хўш, аёлнинг руҳий бурчи нимадан иборат эди? У аёл: “Ҳа, шу жойнинг тагида биттаси бор” дейиши керакмиди? Фикримча, йўқ. У жавоб берган: “Йўқ, бу ерда ҳеч қандай ёшлар йўқ”. Шунда аскарлар аёл ваҳимага тушиш-тушмаслигини текшириш учун унинг ҳаракатларини кузатганча уй пастига ўқ узишни бошлаганлар. Аёлнинг бутун вужуди қўрқувдан ларзага тушган бўлсада, ўз ҳиссиётларини билдирмаган. Ниҳоят аскарлар кетишган. Қўрқувдан қалтираган она ертўлага ташланган. Ўғил бирор жойи шикастланмаган ҳолда ўша ердан чиқиб келган. Аёлнинг ёлғони ўғлини қутқариб қолган.

Биз талончиларга бойлигимиз қаерда яширинганини айтишимиз керак эмас. Аскарлар ўз қисмлари қаерда жойлашганини айтишлари мумкин эмас. Ҳақиқатни унга ҳуқуқи бўлган одамга айтиш лозим. Биз ҳақиқатга номуносиб одамларга рост гапирганимизда Худога манзур бўлмаймиз.

ЎЗИНИ АЛДАШ

Одамнинг ўзига ўзи ҳақиқатни гапириши ҳаммасидан қийинроқ. Биринчи қарашда бундай фикр ғалати кўриниши мумкин. Наҳотки бундай вазифа қийинчилик туғдирса? Ахир сени ўзингдан ортиқ ким ҳам яхшироқ билиши мумкин?

Бироқ барибир сен муносиб бўлганингдан ортиқ даражада сенга яхшироқ бўлиши ҳақида ўйлайдиган бир одам бор. Ўз шахсиятингни қоронғи тарафларини ёритиш ва ўзинг ҳақингдаги мутлоқ ҳақиқатни билиш ҳаддан ташқари азобли. Одатда ўзинг ҳақингдаги ҳақиқат ва мавжудият билан учрашиш учун илоҳий ошкораликнинг куч-қудрати талаб этилади. Аслида Муқаддас Руҳ бизга ўзимиз ҳақимиздаги барча ҳақиқатни дарҳол очиб бермагани учун ўзимизни хурсанд ҳис қилишимиз керак. Бундай ошкораликни ким ҳам кўтара оларди? Муқаддас Худонинг бир зумлик назари Ишаёни ўзини лаънатлашига мажбур этди. Худо Аюб ва Хабаққуқга очиқ ўзликларини кўрсатганида, уларнинг жони бўғизларига тиқилди.

Биз ўзимизни алдаймиз. Биз ўз ҳатти-ҳаракатларимизни энг яхши нурларда қабул қиламиз. Яқинларимизни қанчалик тез муҳокама этсак, ўзимизни шунчалик тезлик билан оқлаймиз. Биз ўзимиз ҳақимизда ширин хаёлларга берилиш борасида катта маҳоратга эгамиз.

Биз Худога манзур бўлган эркак – Довудни эслаймиз. У Ботшева билан гуноҳ қилганида, ўз айбини ўзидан яшириш мақсадида бор ихтирочилигини ишга солди. У жинояти устига қотилликни ҳам қўшди, боз устига Ботшеванинг эри Уриёни жангда муқаррар ҳалок бўлиш учун юбориб, бошқалар ёрдамида бу гуноҳни содир этди.

Довуд Ботшевага уйланганидан сўнг унинг олдига пайғамбар Натан келиб, дастлаб оддий туюладиган масални шоҳга айтиб берди:

Эгамиз Натан пайғамбарни Довуднинг ҳузурига жўнатди. Натан Довуднинг ҳузурига келиб гап очди: - Бир шаҳарда икки одам яшар экан. Ўша одамлардан бири бой, бошқаси камбағал экан. Бойнинг жуда кўп мол-қўйлари бор экан. Камбағалнинг эса биттагина сотиб олиб боқаётган совлиқ қўзичоқдан бошқа ҳеч нарсаси йўқ экан. Қўзичоқ камбағал одамнинг уйида болалар билан бирга катта бўлаётган экан. Қўзичоқ унинг таомидан еб, идишидан сув ичар, қўйнида ухларкан. Қисқаси, қўзичоқ ўша одамнинг қизидай экан. Бир куни бой одамнинг уйига бир йўловчи ташриф буюрибди. Бой меҳмонга таом ҳозирлаш учун ўзининг мол-қўйларидан биттасини ҳам сўйишга кўзи қиймабди-да, камбағалнинг қўзисини сўйиб, меҳмонга таом ҳозирлабди (2 Шоҳлар 12:1-4).

Довуд бу ҳикояни пайғамбардан эшитиб ғазабга тушибди:

Довуд бой одамнинг ишидан қаттиқ ғазабланибди: - Худо шоҳид! Шундай иш қилган одам ўлимга лойиқдир! – деди Натанга. – Бағритошлик қилиб, шундай иш қилгани учун у қўзичоқ эвазига тўртта қўй тўлаши лозим ( 2 Шоҳлар 12: 5-6).

Шунда Натан ҳаётини таваккал остига қўйиб, Довуднинг юзига тик қараб, унинг юрагига санчилган шу сўзларни айтибди: “Ўша одам сенсан”.

Довуд қаттиқ қайғуга тушди. Унинг тавбаси ҳам жинояти каби жиддий бўлди. У ёстиғини кўз ёшлари билан ҳўл қилди. Унинг яраланган виждони эллигинчи Забурнинг ўлмас сатрларини яратди. Лекин Довуд ўз гуноҳларини ўзи ҳеч қачон кўра олмасди. Фақат Натан унинг юзига ойна тутганида, Довуд ўзини қандай бўлса шундайлигича кўрди, ўз гуноҳига назар ташлай олди. Бошқа одамнинг жиноятида у дарҳол гуноҳни кўрди. Бироқ Натан тўғридан-тўғри кўрсатмагунича, у бу вазиятни ўзига нисбатан асло тадбиқ этгани йўқ.

Довуд бу масалада ёлғиз эмас. Ўзини алдашга мойиллик борасида Довуд ҳар битта одамни ўзида акс эттиради.

ХУДОНИ АЛДАШ

Биз бошқа одамларни алдаймиз, биз ўзимизни алдаймиз. Аммо Худони алдаганимизда бизнинг айбимиз чексизликкача мураккаблашиб боради. Худони алдаш қанчалик беҳурматлик бўлгани каби, шу даражада аҳмоқлик ҳамдир. Худони алдай олшимиз мумкинлиги ҳақида ўйлаш бемулоҳазаликдир. Қалбимиздаги ҳар қандай яширин хаёл шу ондаёқ Унга маълум бўлади. Ҳеч қандай тоғ бизнинг гуноҳимизни Унинг ўткир нигоҳидан яшириш учун етарлича баланд эмас.

Биз Худони турлича усуллар билан алдаймиз. Биз Одам Ато давридан бошлаб ўз шармандалигимизни Ундан яширишга уринамиз. Биз Унинг ҳақиқатини бузиб ўтамиз. Биз У билан тузилган аҳдни бузамиз. Худога қасамёд қилиб, сўнгра уни бузиш – Уни алдаш демакдир.

Каломда Худони алдашга бўлган уринишнинг энг ёрқин намунаси – бу

Ханониё ва Сапфира билан юз берган ҳолатдир.

Ханониё деган бир одам хотини Сапфира билан келишиб, мулкидан бир қисмини сотди. Ханониё пулнинг бир қисмини ўзига олиб қолди. Хотини бу ҳақда биларди. Ханониё пулнинг қолганини ҳаворийларга олиб бориб берди. Бутрус ундан сўради: - Ханониё, нимага шайтонга қалбингдан жой бериб, Муқаддас Руҳга ёлғон гапирдинг? Ернинг пулидан бир қисмини олиб қолдинг-ку. Мулкингни сотмасингдан олдин, у сеники эди. Бундай иш қилишга қандай журъат этдинг?! Сен одамларга эмас, балки Худога ёлғон гапирдинг(Ҳаворийлар 5:1-4)!

Бутрус шундай ҳукм чиқаргани заҳотиёқ, Ханониёнинг жони узилиб ерга йиқилди. Орадан бир неча фурсат ўтиб унинг хотини ҳам ҳаётдан кўз юмди. Худонинг ҳукми тезкор ва қатъий эди. У ҳеч қандай ноҳалолликка тоқат қилмади.

Ҳаворийлар Фаолияти Китобида айтилганки, Худонинг Ханониё ва Сапфирага йўллаган жазоси туфайли, “одамлар ва бутун жамоат ваҳимага тушиб қолди” (Ҳаворийлар 5:11).

Ханониё ва Сапфиранинг гуноҳи улар ўз мулкларини сотишдан бош тортганликларида эмас. Жамоат буни ўз аъзоларидан талаб қилмаган. Уларнинг гуноҳи ёлғондан иборат. Улар Худо олдида олган мажбуриятларини бажаришмаган.

Жамоат биринчи асрда эълон қилган соғлом қўрқув аллақачон йўқолиб кетган. Биз замонавий жамоатда мажбурият саксон-саксон беш фоизга бажарилишини биламиз. Жамоатда ҳануз Худога ёлғон гапирган Ханониёнинг руҳи ҳукмронлик қилмоқда.

Исо ҳақиқат ҳақида гувоҳлик бериш учун келди. Унинг халқи ҳақиқат халқи бўлишга даъват этилганди. Биз масиҳийлар сифатида ёлғон гапиришга мойиллик гуноҳидан воз кечишимиз керак. Ёлғонга чек қўйиш лозим. Агар биз жамоатнинг бирлиги учун курашишни истасак, ҳаққониятга интилишимиз шарт.

Ҳақиқат муқаддас, чунки Худо ҳақиқат Худосидир. Унда сохталик билан ҳеч қандай умумийлик йўқ, Унинг сўзларига мутлоқ ишониш мумкин ва биз ҳақиқатга бўлган бундай садоқатни ўзимизда акс эттришимиз лозим. Биз ҳақиқатни гапиришимиз, ҳақиқатни амалга оширишимиз ва ҳақиқат билан яшашимиз керак. Биз шундай йўл тутган ҳолда, Худога ҳақиқатлар билан манзур бўлишимиз мумкин.

Книга на Узбекском языке: - Как угодить Богу (Ричард Чарльз Спраул)

Книга доктора Спраула вводит нас в круг размышлений о том, что такое жизнь, угодная Богу. Содержанием такой жизни является полное и совершенное покаяние, верность Богу и Его заповедям в большом и малом, абсолютное послушание, требующее посвящения Ему всего себя, беспощадная борьба с ветхим человеком в себе, стремление к освящению и исполненности Духом Святым.