Klayv Styeyplz Lyuis G‘alamisning xati- (6-xat) Kitob O'zbek tilida
Ғаламиснинг хати (Клайв Стейплз Льюис) Ўзбек тилида Аудиокитоб 
OLTINCHI XAT
Mening qadrli Razilginam!
Vasiyligingdagi kishining yoshi va kasbi uni harbiy xizmatga chaqirishlariga xalaqit bermasligini bilish yoqimli. U to‘la o‘ziga ishonmaslikda bo‘lishi va uning tasavvuri goh qo‘rquv, goh umid tug‘diradigan kelajakning qarama–qarshiliklarga to‘la manzaralari bilan band bo‘lsa, yaxshi bo‘lardi. Hech narsa xavotir va mavhumlikdek odam ruhini Dushmandan himoya qila olmaydi. Dushman odamlar o‘z ishiga diqqatini jamlashini istaydi; bizning vazifamiz — ularning fikrini ular bilan nima sodir bo‘lishi mumkinligi bilan band qilib qo‘yishdir.
Sening vasiyligingdagi kishi, albatta, Dushman irodasiga itoatkorona bo‘ysunishi shartligini biladi. Albatta, Dushman inson hozir uning boshiga tushayotgan kulfatlar, xavotir va bugunning mavhumligiga bardosh berishini nazarda tutadi. Aynan shu kulfatlarga javoban va u har kuni aynan shu xochni ko‘tarib yurgani uchun inson: “Sening irodang bo‘lsin” deyishi kerak, shunda u rizq oladi. Sening vazifang vasiyligingdagi kishi o‘zining hozirgi qo‘rquvini unga ortilgan xoch deb o‘ylamasligi, balki o‘z qo‘rquvining mavzusi haqida o‘ylashidan iborat. Uni bu narsalarni xochlar deb qabul qilishga majbur et. Uni o‘zini qo‘rqitayotgan xavflar ayni bir vaqtda mavjud bo‘la olmasligi, hammasi birdaniga uning boshiga tushishi mumkin emasligini unutishga majbur qil. Uni kelajakda u bularni matonat va sabr bilan yengishiga hafsala qilishga majbur et. Aslida taqdir oldida haqiqiy itoatni namoyon qilish deyarli ilojsiz, taqdirning bir talay aft–angori bor. Bunday qilishga uringanlarga Dushman sezilarli yordam bermaydi. Hozirgi, haqiqiy azobga itoat etish esa, hatto azob faqat qo‘rquvda bo‘lganda ham, odatda yuqoridan yordamisiz qolmaydi.
Bu yerda muhim ruhiy qonun amal qiladi. Sen vasiyligingdagi kishining diqqatini Dushmandan ko‘ra uning U haqdagi o‘z tasavvurlariga burib yuborib, vasiyligingdagi kishining ibodatini zaiflashtirishing mumkinligini tushuntirib o‘tgandim. Agar odamning fikrlari qo‘rquvning mavzusidan ko‘ra qo‘rquvning o‘ziga burilgan bo‘lsa (buning ustiga bu qo‘rquv hozirgi va nomaqbul holat deb qabul qilinadi), qo‘rquvni boshqarish oson bo‘ladi. Bordiyu, u o‘ziga ortilgan xochni qo‘rquv deb hisoblasa, u albatta buni pand–nasihat deb biladi. Shunday qilib, umumiy qoidani ifodalash mumkin: agar vasiylikdagi kishining ongi bizga xizmat qilsa — uni o‘zini o‘zi anglashdan chalg‘it; agar uning ongi Dushmanga xizmat qilayotgan bo‘lsa, uning ongini uning o‘ziga qarat. Toki dilsiyohlik yoki ayol badani uni shunchalik jalb qilsinki, “Mening jahlim chiqib ketdi” yoki “Men shahvoniy nafsga berilib qoldim” degan gap uning xayoliga ham kelmasin. Aksincha, “Men xudojo‘y bo‘layapman” yoki “...tobora rahmdil bo‘layapman” degan fikr u o‘z nigohini Dushmanga va yaqinlariga qaratmay, o‘zidan uza olmaydigan darajada uni qamrab olsin.
Uning urushga bo‘lgan umumiy munosabatiga kelganda, sen odamlar masihiy va g‘ayrimasihiy matbuotda muhokama qilishni juda yaxshi ko‘radigan nafratga unchalik ham umid qilma. Vasiyligingdagi kishiga juda yomon bo‘lganida, albatta, uning nemis yetakchilariga bo‘lgan nafratli tuyg‘ularini qizdirish lozim: bu yaxshi. Lekin odatda bu bor–yo‘g‘i tasavvurdagi qandaydir boshqalarning gunohiga javobgar bo‘lib qolgan odamlarga qaratilgan hayajonli yoki afsonaviy nafratdir. U bu odamlarni hech qachon hayotida uchratmagan – bularning hammasi gazeta ma’lumotlaridan o‘g‘irlangan qiyofalardir. O‘ylab topilgan bunday nafratning natijalari ko‘pincha biz uchun noxush bo‘lib, shu munosabatda inglizlar barcha odamlar orasida eng achinarli lapashanglardir. Ular o‘zlarining dushmanlari uchun dunyodagi bor qiynoqlar kam deb ayuhannos solib, keyin esa ularning oshxonasi eshigida paydo bo‘lgan birinchi yarador nemis uchuvchisiga choy va sigaret beradigan ayni o‘sha notavonlardir.
Sen qanday harakat qilishingdan qat’iy nazar, mijozingning qalbida doimo ham yaxshi fazilatlar, ham yomonlik mavjud. Asosiysi, uning g‘azabini o‘zi har kuni ko‘rib turadigan yaqinlariga qaratish, yaxshi fazilatini esa uzoqlarga shunday yo‘naltirish kerakki, toki u o‘zi umuman tanimaydigan odamlarga yaxshilik qilayapman deb o‘ylasin. Shunda qahr to‘liq mavjud bo‘ladi, yaxshilik esa soxta bo‘ladi. Agar ayni paytda unda onasiga, ishdagi boshlig‘iga va tramvayda birga borayotganlarga nisbatan zararli yaxshi fazilatlar o‘sib borayotgan bo‘lsa, u holda unda nemislarga nisbatan nafrat uyg‘otishdan ma’no yo‘q. Mijozni bitta umumiy markazga ega bo‘lgan doiralar: markazda – uning irodasi, keyingisida – aqli, keyin esa – xayoloti deb tasavvur qil. Hamma doiralardagi Dushman muhriga ega hamma narsani bema’nilashtira olish ehtimoli kam, ammo sen barcha yaxshiliklarni markazdan chekkaga itarishing kerak, toki ular xayolot doirasida qolsin, biz istayotgan xususiyatlarni esa – iroda doirasiga kiritishing kerak. Faqat irodaga yetsa va odatga aylansagina, yaxshiliklar biz uchun haqiqatan ham xavfli bo‘ladi. Men, tabiiyki, vasiylikdagi kishi tishini g‘ijirlatib, yirtayotgan, otayotgan va qat’iylikka erishayotgan holatni o‘z irodasi deb hisoblayotganini nazarda tutayotganim yo‘q, balki uning asl markazini – Dushman qalb deb ataydigan narsani nazarda tutayapman. Xayolot tomonidan bo‘yalgan, aql tomonidan ma’qullangan, hatto jo‘shqin seviladigan birorta ham yaxshi fazilat odamni bizning otamizdan saqlab qola olmaydi: u otamizning huzuriga tushganda, yana ham kulgili bo‘ladi, xolos.
Seni yaxshi ko‘ruvchi amaking G‘alamis.
Книга на Узбекском языке: «Письма Баламута» (Клайв Стейплз Льюис)
«Письма Баламута» Клайва Льюиса — уникальное произведение. Это и повесть в лучших традициях эпистолярного жанра, и философская притча, и аллегорическое религиозное наставление.
«Письма Баламута» — рассказ Клайва Льюиса 1942 года, написанный в традициях эпистолярного жанра в котором за внешне забавной историей скрываются серьезные духовные проблемы.
