Klayv Styeyplz Lyuis G‘alamisning xati- (9-xat) Kitob O'zbek tilida
Ғаламиснинг хати (Клайв Стейплз Льюис) Ўзбек тилида Аудиокитоб 
TO‘QQIZINCHI XAT
Qadrli Razilginam!
Oxirgi xatim hozir vasiyligingdagi kishi boshdan kechirayotgan bo‘m–bo‘shlik yoki “jarangsizlik” davri senga uning qalbini tayyorgina olib kelmaydi, bu yerda tirishqoqlik bilan ishlash kerak. Sening ishing qanday shaklda bo‘lishini hozir tushuntiraman.
Avvalambor, ruhiy navbatlashuv zanjiridagi tanazzul davrlari hissiy ko‘ngilxushlikliklar, ayniqsa, jinsiy nafs balosi uchun ajoyib imkoniyatlar beradi. Bu seni hayron qoldiradi, chunki jismoniy quvvat, va tegishlicha, shahvoniylik ruhiy jonlanishlar davrida ko‘proq jadallashadi. Lekin esingda tut, ichki qarshilik kuchlari ham aynan shu davrlarda tobora mustahkamroq. Sen shahvoniy nafsni uyg‘otish uchun foydalanmoqchi bo‘layotgan sog‘lik va tetik holatni, afsuski, ishlar, o‘yinlar, mulohaza yuritishlar yoki begunoh xursandchilik uchun qo‘llash mumkin. Agar odamning ichki dunyosi zerikarli, sovuq va bo‘m–bo‘sh bo‘lsa, bizning hujumimizda muvaffaqiyat uchun ko‘proq imkoniyat mavjud. Tanazzul vaqtidagi hissiy sezgi tetiklik davridagi hissiylikdan sifat jihatidan farq qiladi. U odamlar “sevib qolganlik” deb ataydigan bo‘tana holatni keltirib chiqarishi ehtimoli ancha kam. Tanazzul vaqtidagi hissiy sezgirlikni buzuqlik yo‘liga solib yuborish oson, bu hissiylik bizni insonning shahvoniy nafsidan ko‘nglimizni ko‘proq qoldiradigan olijanoblik, xayolot va hatto ruhiylik shiddatiga kamroq berilgan. Odamning boshqa tuyg‘ulari bilan ham ahvol shunday. Senda vasiyligingdagi kishini ashaddiy piyonista qilishga erishish imkoniyati katta. Bunda u muloqot qilishlar va ko‘ngilxushlik uchun do‘stlari davrasida emas, balki hamma narsani esdan chiqarish va charchoq damlarida qadah ko‘targani yaxshiroq. Har doim esingda tut, sog‘lom, me’yordagi va samarali shakldagi ko‘ngilxushlik Dushmanning harakati doirasida joylashgan. Men ko‘ngilxushlikliklar yordamida ko‘plab qalblarni qo‘lga kiritganimizni bilaman. Shunga qaramay, rohat — bizning emas, Uning kashfiyoti. U hamma quvonchlar va ko‘ngilxushlikliklarni yaratgan, bizning ilmiy tadqiqotlarimiz esa haligacha natija keltirmadi. Biz faqat odamlarni bu narsani U taqiqlagan paytda rohatlanishga undashimiz mumkin, xolos. Shuning uchun biz hamisha odamni tabiiy rohatlardan tabiiyligi kamroq bo‘lgan, o‘z Yaratuvchisi bilan aloqani yo‘qotgan va kamroq quvonch bag‘ishlaydigan rohatlarga olib o‘tishga urinamiz. Bu yo‘lda inson tanazzulining ifodalanishi shunday: tobora ko‘proq chanqoqlik, tobora kamroq rohatlanish. Bu zamonaviy axloq rasm–rusm ruhidagi ishonchli yo‘ldir. Odamning qalbini egallab olish va buning o‘rniga unga hech narsa bermaslik — bizning otamiz uchun haqiqiy shodlikdir. Tanazzul davrlari esa — bunday jarayon uchun eng yaxshi vaqt.
Lekin bu davrlardan yanada yaxshiroq foydalanish mumkin: mijozning o‘z tanazzuli haqidagi fikrlaridan foydalan. Har doimgidek, bu yerda asosiysi — uning xohish–irodasini aqldan uzoqroqda tutib turish. U to‘lqinsimon navbatlashuv qonunini xayoliga keltirishiga ham yo‘l qo‘yma. Undagi dastlabki jo‘shqinlik tinmasligi kerak, buni doim qo‘llab–quvvatlab turish zarur, hozirgi jarangsizlik esa – o‘zgarmas holat degan fikrda ushlab tur. Sen unda mana shu yolg‘on ta’limotni mustahkamlashing bilanoq, turli xil usullar bilan harakat qila olasan. Hammasi mijozing vasvasalar bilan tushkunlikkacha olib borish mumkin bo‘lgan, ruhi osongina tushadigan turiga yoki hammasi yaxshi deb ishontirish mumkin bo‘lgan, qalbaki umidlarga bajonu dil yopishib oladigan odamlar turiga kirish–kirmasligiga bog‘liq. Birinchi tur hozir kam uchraydi. Agar mijozing shunga kiradiganligi aniqlansa, hammasi juda oson. Sen faqat uni masihiylardan uzoqroq tutishing (hozir bu qiyin emas), unga Bitiklardagi mos keladigan joylarni ko‘rsatishing kerak va u umidsiz vazifa – o‘zining irodasi bilan eski tuyg‘ularini tiklash ustida mehnat qilaversin. Shunda g‘alaba biz tomonda. Agar u umidlar bilan qoniqadigan odamlardan bo‘lsa, — uni o‘z ruhining past haroratiga rozi bo‘lishga va bu harorat unchalik ham past emasligiga ishontirib, asta–sekin shu bilan qoniqishga majbur qilamiz. Ikki haftalardan so‘ng, imonga kirgan dastlabki kunlardagi hislari ancha bo‘rttirib yuborilmaganmikin deb o‘ylash unga yomon ko‘rinmay qoladi. U bilan “hamma narsada me’yorni bilish kerak”ligi haqida gaplashib ko‘r. Agar iloji bo‘lsa, uni “Ishonish yaxshi, lekin haddan ortiq kerakmas” degan fikrga olib kel. “Me’yordagi” din biz uchun umuman ishonmaslik kabi yaxshi va kulgiliroqdir.
Boshqa imkoniyat — imonga bevosita hujum. U sening mehnatlaring orqali tanazzulni doimiy holat deb qabul qilsa, oldingi hamma davrlar kabi “diniy davr” ham yakuniga yaqinlashayotganiga uni ishontira olmaysanmi? Tabiiyki, “men bunga qiziqishimni yo‘qotayapman” degan ta’kid va “demak, bu yolg‘on” degan xulosa o‘rtasida hech qanday mantiqiy aloqa yo‘q. Lekin senga aytib o‘tganimdek, aqlga emas, o‘ziga bino qo‘ygan safsataga tayanishing zarur. “Davr” degan oddiy so‘zdan, butun fitna ishga tushadigan ko‘rinadi. Menimcha, vasiyligingdagi kishi bir necha davrdan o‘tgan (hamma bu davrlardan o‘tgan) va o‘zini tajribaliroq, oldingi davrlardan ustunroq his qiladi, ularga tanqidiy yondashgani uchun emas, shunchaki ular ortda qolgani uchun. Umid qilamanki, sen Taraqqiyot, Rivojlanish va Tarixiy Nuqtai Nazar haqidagi g‘ira–shira g‘oyalar bilan uni yaxshi oziqlantirayapsan, unga yetarlicha zamonaviy tarjimai hollarni berayapsan–a? Ulardagi odamlar har doim turli davrlardan o‘tishadi.
Mohiyat senga tushunarlimi? Uning ongini “yaxshi” va “yomon” o‘rtasidagi oddiy farqdan uzoqroq ushlab tur. “Menda shunday davr bo‘lgandi...”, “Men... dan o‘tganman” kabilar juda yoqimli va g‘ira–shiradir.: “Men ulg‘ayganman”, deb aytadigan hushyor odamni e’tiboringdan chetda qoldirma.
Seni yaxshi ko‘ruvchi amaking G‘alamis.
Книга на Узбекском языке: «Письма Баламута» (Клайв Стейплз Льюис)
«Письма Баламута» Клайва Льюиса — уникальное произведение. Это и повесть в лучших традициях эпистолярного жанра, и философская притча, и аллегорическое религиозное наставление.
«Письма Баламута» — рассказ Клайва Льюиса 1942 года, написанный в традициях эпистолярного жанра в котором за внешне забавной историей скрываются серьезные духовные проблемы.
