ҚОНУНЛАР (ТАВРОТНИНГ БЕШИНЧИ КИТОБИ)
Кириш
Қонунлар китоби Тавротнинг бешинчи китобидир. Мазкур китоб Мусонинг Мўаб юртида Исроил халқига сўзлаган нутқларидан ташкил топган. Мусо бу нутқларини Исроил халқининг саҳродаги узоқ саёҳатидан кейин сўзлаган эди. Ўша пайтда Исроил халқи Худо ваъда қилган Канъон юртига кириш арафасида эди. Китоб таркибидаги нутқларнинг энг муҳим мавзулари қуйидагичадир: Мусо Исроил халқига қирқ йил давомида бўлиб ўтган энг муҳим ҳодисаларни эслатади. Шу билан бирга, халқни Худога содиқ ва итоаткор бўлишга ундайди. Мусо уларга шундай деб уқтиради: “Эгангиз Худо сизларга саҳрода ғамхўрлик қилганини ёдингизда тутинглар.” Мусо ўнта амр ҳақида гапирар экан, биринчи амрга алоҳида урғу бериб, халқ фақат Худога сажда қилиши кераклигини таъкидлайди. Бутларга сажда қилишни эса қатъиян ман этади. Сўнг Исроил халқининг ҳаётига оид турли хил қонунларга тўхталиб ўтади. Мусо халққа Худо билан тузилган аҳднинг маъносини эслатади. Халқни аҳд мажбуриятларига содиқ бўлишга чақиради. Худога итоаткорлик барака келтиришини, итоатсизлик эса лаънатга дучор қилишини уқтиради. Мусо Худо халқининг навбатдаги йўлбошчиси қилиб Ёшуани тайинлайди. Сўнг Худонинг содиқлигига бағишланган бир куйни ижро этади, Исроил қабилаларини бирма–бир дуо қилади. Мусо Иордан дарёсининг шарқ томонидаги Мўаб юртида оламдан ўтади. Китобнинг моҳияти шундан иборатки, Худо Ўзи танлаган севимли халқини қутқарди, уларга барака берди. Исроил халқи буни ёдда тутиши, Худони севиб, Унга итоат этиши лозим эди. Шундагина улар омон қоладилар ва фаровон ҳаётга эга бўладилар. Мазкур китобнинг 6:4-5–оятлари муҳим ҳисобланади. Исо Масиҳ бу оятлардаги қуйидаги сўзларни амрларнинг энг буюги деб айтади: “Эй Исроил, қулоқ сол! Эгамиз Худо танҳо Эгадир. Эгангиз Худони бутун қалбингиз билан, жону дилингиз билан, бутун вужудингиз билан севинглар.”
