Подшоҳнинг сири (Урусла Марк) 12 bob

Урсула Марк. Подшоҳнинг сири - (12-боб) Китоб Ўзбек тилида

Podshohning siri (Urusla Mark) O‘zbek tilida Audiokitob

Подшоҳнинг ўғли, Томга қўйилган янги талаблар

МУНДАРИЖА

1 Боб. Ўқ билан енгилган

2 Боб. Қизалок

3 Боб. Парда

4 Боб. У ёғига беш киши бўлиб

5 Боб. Ниҳоят уйдамиз

6 Боб. Кураш

7 Боб. Кутилмаган ҳолат

8 Боб. Женни

9 Боб. Сенинг қароринг

10 Боб. Ўсимлик

11 Боб. Озодлик

12 Боб. Янги топшириқ.

13 Боб. Унинг оркестри

14 Боб. Шефферларникида

15 Боб. Мўъжизавий денгиз

16 Боб. Кема қурувчиси

17 Боб. Кутилмаган совғалар

18 Боб. Денгизда

19 Боб. Олов

20 Боб. Манзилга етиб келиш

21 Боб. Болталар

22 Боб. Зулмат қаърида

23 Боб. Тош девор ортидан

24 Боб. Янги вақт

12 БОБ

Янги топшириқ

Подшоҳнинг ўғли ҳақиқатдан ҳам йигитга Женни билан алоқаси узулишидан кўрган жабрдан ўзига келишига ёрдам берди. У Томга ажойиб вақт тақдим этди, бу вақтни эса, улар яна бирга ўтказишди. Охирги бир неча кун ичида у яна йигитнинг ичида пайдо бўлди ва улар биргаликда қандайдир қисқагина саёҳатга йўл олишди. Подшоҳнинг ўғли у билан бирга офтобда товланди, дарёда сузди ва узоқ вақт гуллаган адирлар бўйлай саёҳат қилди.

Бир куни улар бир бирлари билан, илиқ шамолнинг оқими билан завқ олишдан маза қилишганди. Бу шамол қандай кучли эди, ахир у инсонни деярли ернинг устидан ушлаб тура олар эди. Айниқса у ўзининг кийимини кенг ёйиб, уни шу йўсинда ушлаб турди. Қайтишда қарама-қарши эсаётган шамолга қарши юриш Том учун оғир бўлганида, йигит шунчаки подшоҳнинг ўғлидан ушлаб, унинг изларидан юрар эди. У унга қараб кулиб юборди:

- Сен бунга ўрганиб олдинг, менинг болам!

Боланинг юраги Женни туфайли яна оғриганида, у уни тез-тез бағрига олиб ўтирар эди. Том унга ҳамма нарсани айтиб бериш имконига эга эди, шунингдек кўп вақт индамай ўтириши мумкин эди ва улар шу тарзда ҳам бир бирларини тушунишар эди - юракдан юракка.

Лекин бир ажойиб кунда подшоҳнинг ўғли:

- Том, охирги кунларда мен кўп вақт сен билан бирга бўлдим. Сен бу нарса сен учун яхши эканини ҳис қила олдинг - деди.

Йигит миннатдор бўлиб, порлаб, бошини силкитди. Ҳа, у билан бирга бўлиш ажойиб эди. Ҳар доим шундай бўлиши керак!

Подшоҳнинг ўғли давом этди:

- Энди ўқув дастурини ўзлаштириш вақти келди.

О, ҳа, ниҳоят! Том бунга хурсанд эди. Шундай қилиб, энди вақти келди! Қандай ажойиб!

Рости, подшоҳнинг ўғли бундан кейин айтганлари унга бунчалик ажойиб бўлиб кўринмади:

- Менинг ўғлим, мен ҳар доим сен биланман, сен буни биласан-ку! Сен истаган вақтда, истаган дақиқада, ҳар хил вазиятда менга мурожаат қилишинг мумкин. Мен менда жо бўлишинг кераклигини биламан. Аммо сен буни қанчалик тез унутишингни бир неча марта кўрдинг.

Подшоҳнинг ўғли буни хавотир билан, лекин севги билан айтди.

Сўнг у жиддий бўлиб қолди:

- Том, шундай вақт келадики, ҳатто жуда тез, сен мени бошқа кўп вақт давомида кўра олмайсан. Шунинг учун мен сенга маслаҳат бераман: бугундан бошлаб, ўзингни фикрларинг билан ва ўзингни юрагинг билан мен билан мулоқотда қолишни, доимий ўрганиб қолган нарсага айлантир. Сен бутунлай менда жо бўла олмагунингча, яшай олмагунингча, тинчлана олмагунингча яна ва яна менинг олдимга кел. Фақат шундай қилиб сенинг ҳаётинг самарали бўла олади. Фақат шундай қилиб сен бўлишинг керак бўлган инсон бўла олиш учун озодликка эга бўласан.

Ўзоқ вақт бошқа уни кўра олмаслик! Ҳақиқатдан ҳам? Ҳм. Афсус!!! Том подшоҳнинг ўғлини яқинлиги билан ва унинг дўстлиги билан шундай завқланаётган эди. Бу шундай ажойиб эди – худди осмондагидек. Ва яқинда бу тамом бўлиши керак эдими?

- Менинг ўғлим, ҳаммаси қандай бўлган бўлса, шундай қолади. Мен ҳозир сенга яқинман, мен сенинг дўстинг бўлиб қоляпман. Дунёда ҳеч нарса сени мендан ажрата олмайди. Ҳеч нарса! Бизнинг қўшиғимиз ҳақида эсла!

Ва подшоҳнинг ўғли уни яна йигитга куйлаб берди:

Муҳтожлигу, ғамда

Сен билан бўламан

Таянгин сен менга

Ва тинчлик топасан

Бизнинг қўшиғимиз! Ҳм. Уларни сирли севги қўшиқлари – фақат уларнинг ораларида. У ҳаяжонга тўлган, аммо ғамгин эди. Бир неча вақтдан сўнг подшоҳнинг ўғли давом этди:

- Сен ҳозир, мени ҳозиргидек ҳис қила олмаган пайтингда ҳам менга ишонишни ўрганишинг керак. Сен менинг борлигимга, ўзингнинг ҳисларинг ёки кайфиятингга қарамай, амин бўлишинг керак. Ва, агар сен бунга машқ қилсанг ва бу сенинг муҳим вазифанг бўлиб қолса, сен буни уддалайсан. Аслида, - давом этди у, - Карл сенга бунда ёрдам беради. Мен бу мавзуда у билан гаплашдим. Бундай ишларда унинг малакаси бор. У сендан, сен ҳали ҳам мен биланлигинг ҳақида яна ва яна сўрашига рухсат бер. Буни ҳаммасини қандай қилиб ташкиллаштиришингиз мумкинлиги ҳақида, биргаликда ўйлаб кўринглар. Шунингдек, сен уни бу борада қатъий эмаслигини кўриб қолсанг, дўстингни қўллаб-қувватлашга ва менга йўналтиришга ҳаракат қил. Мен сизларга бунда ёрдам бераман, чунки сизлар руҳан малакали ва менда жо бўлиб қолишингиз айнан менинг хоҳишимдир.

Бундан сўнг подшоҳнинг ўғли кейинги нарсани қўшиб қўйди:

- Шу билан бирга сизлар беш кишига мўлжалланган мустаҳкам қайиқни ясашингиз мумкин, унинг ёрдамида узоқ сафарга боришингиз мумкин. Розимисан?

- Тушунарли хўжайин! Қандай саволлар бўлиши мумкин!!! Ахир бу ларзага келтирувчи вазифа! Қайиқ! Ва ажойиб келажакдаги ишлар - узоқ сафарлар! Бу янги саргузаштлардан хабар беради! Супер саргузаштлар! - деб ҳайқирди Том.

- Мен, шу билан бирга дедим! - ҳазиллашиб, эслатиб қўйди подшоҳнинг ўғли.

Том Карлнинг хонасига худди қанотларини ёзгандек учиб кирди. Лекин ўша заҳотиёқ ҳайрон бўлиб тўхтаб қолди, чунки унинг дўсти ерда тиз чўкиб турган эди.

- Карл нима қиляпсан - деб сўради Том.

У дўстона ўгирилди.

- Мен биз учун қилган нарсамга қара.

Пастгина хонтахтачада рўмол бор эди – унинг устида эса дарахтдан ясалган бир нима бор эди. Бу, бир томонидан иккига бўлинган кичкина новда эди. Унда эса – бир оз қийинчилик билан тушуна олиш мумкин бўлган, қўлларини узатиб турган инсон танасининг тасвири бор эди. Қўллар ва оёқлар кичкина михлар билан тахтага қоқиб қўйилган эди ва ҳамма ёқда кичкина қизил доғлар кўринар эди. Ёнида шам ёниб турар эди.

Том тушуна олмай, олдин пастдаги асарга, кейин дўстига назар ташлади.

- Биз учун?! - деб сўради у.

Карл ҳайрон бўлиб, улар иккаласи бирга қайиқни ясашлари кераклигини билмайдими деб сўради.

- Албатта биламан... Подшоҳнинг ўғли ҳозиргина менга бу ҳақида айтди. Шунинг учун мен сенинг олдингга шошиб келдим! Мен бизнинг янги вазифамизни ажойиб деб билан.

- Лекин бу нарса билан нима қиласан? Унинг бу ерда нима кераги бор?- қовоғини уйиб қўйди Том.

- Мен, биз денгизга бориб, у ерда бир оз вақт бўлишимиз керак деб ўйлайман. Фақат денгизда, бизларга мустаҳкам ва келгусида суза оладиган қайиқларни қандай ясаш кераклигини кўрсатишлари мумкин. Денгиз эса бу ердан узоқларда жойлашган. Бу, биз подшоҳнинг ўғлини яқиндан кўра олмаймиз дегани. Биз яна ва яна, у биз учун қийналганини ва ўлганини эсда тутишимиз учун, мен буни шу ерда ясадим. Новда тўғри келадиган шаклда эди, танани эса мен лойдан ясадим. Қизил бўёқ, жароҳат ва қоннинг изларини билдиради, - таъсирчан қилиб тушунтирди у. - Мен бугуннинг ўзида, ҳозироқ, ундан миннатдор эканлигимни кўрсатмоқчи эдим.

“Жуда таъсирли” - деб ўйлади Том. “Наҳотки Карл подшоҳнинг ўғлини шундай қаттиқ севади?!».

- Лекин нимага сен тиз чўкиб ўтирибсан?

- Илгари қудратли одамларга тиз чўкиб, ҳурмат билдиришар эди. Шунинг учун мен унинг олдида ўзимни пастга олгим келди.

Том ўзини кулиб юбормаслик учун тутиб туриб, жилмайиб қўйди.

- Лекин Карл, ахир биз ҳаммамиз подшоҳнинг ўғлининг олдида кичкинамиз!

Йигит хафа бўлмади, чунки жуда тинч бўлиб деди:

- Мен тиз чўкканимда, бу ҳақида менинг танам ҳам билади. Ва буни кўраётган ҳар бир киши ҳам.

Том ҳайрон қолиб, таъсирланди. Ҳа, Карл ўша ўша жасур эди. Лекин ўзининг ичида Том, тиз чўкишга қаршиликни сезар эди, яна подшоҳнинг ўғлининг ўзининг олдида эмас, унинг тасвири олдида.

Йигит ўзидан бу тўғрими деб сўрар эди. У шунга ўхшаш нарсани ҳеч қачон кўрмаган! О, айтганча, кўрган эди! Подшоҳнинг ўғли Ойнинг олдида тиз чўккан эди - бу эса уни чуқур ҳайратлантирган эди. Бундан кейин эса унинг ўзи ҳам ундан тиз чўкиб кечирим сўраган эди. Ҳм. Ахир у тиз чўкиб, подшоҳнинг сирини қабул қилмаганмиди? Бу нарса тўғри.

Лекин бошқа вазиятларда бу аниқ нотўғри: Ой, ўша катта силлиқ тошда барпо этилган қурбонгоҳда, унинг фикрича сувнинг кучига тиз чўккани. Ёки унинг отасининг мамлакатида катта майдондаги одамлар. Улар ҳаттоки унинг олида тиз чўкишмоқчи эдилар, лекин у қўрқиб кетиб, бунга йўл қўймади. Ҳақли...

Ниҳоят унинг онгига аниқ бунга қарши гапираётган яна бир нарса келди: ахир унинг шоҳона китобида, тасвирларга сажда қилиш мумкин эмаслиги ҳақида ёзилмаганмиди?!

Шунда Том баланд овозда ва огоҳлантираётгандек, бу борадаги ўз фикрини баён этди. Карл унинг сўзини бўлмади, лекин у тамомлаганида, фикрлаб жавоб берди:

- Бу сажда қилиш учун яратилган тасвир эмас, бу шунчаки подшоҳнинг ўғли биз озод бўлишимиз учун қилган нарсаларни эслатиш учун яратилган нарса. У шу ерда. Мен буни юрагим билан ҳис қилаяпман, шунингдек у ҳар доим биз билан бўлишга ваъда берган. Буни эслатмай ҳам билиш мумкин, лекин биласанми Том, мен уни шундай севаманки, ҳар доим у ҳақида ўйлагим келади. Бу учун мен ҳар доим, у ҳақида менга эслатувчи нарсага эга бўлишим керак. Бу нарса менинг миямга шу ерда келди ва мен шундай тасвирни – катта севги билан қилишга қарор қилдим. Отанинг ўзи буни чиройли деб билди, чунки мен буни унга кўрсатдим. Подшоҳ менга жуда таъсирлангандек кўринди. Мен бу маҳсулотни “ҳаёт дарахти” деб атадим. Ахир сен қасрнинг ҳукмдори, ҳар бир одамнинг фикрини ўқий олишини биласан-ку, шунинг учун мен буни нимага қилганимни ҳам билади.

Том бу жавоб билан қониқди. Рости, унинг ўзи бир кун келиб, бундай нарсанинг олдида тиз чўкишига шубҳаланган эди!

Аммо энди йигит қайиқни ясаш мавзусига ўтди. Балки Карл уларнинг вазифалари ҳақида, анчадан бери билган ва бу мавзуда фикрлаган бўлиши мумкин. Ҳм. Ҳақиқатдан ҳам бирданига шундай узоққа кетиш шунчалик муҳиммиди? Бу ерда ҳам қайиқ қуришни яхши билган одамлар бўлиши мумкин-ку. Унинг ўзи бир куни қайиқни қароқчиларда кўрган эди. У, болға ёрдамида дарахт ўзагининг ўртаси ўйилиш орқали қилинган эди. Лекин подшоҳнинг ўғли улар учун каттароқ қайиққа эга бўмоқчи эди. Аслида қанақасига? Мисолни кўриш, ёмон бўлмас эди… Балки уларнинг хўжайини буни ўйлаб қўйгандир. Бўлиши мумкин.

Энг яхшиси мен дарров буни ундан сўрайман – деб ўйлади Том, ва унинг олдига бормоқчи бўлди. Сал кейинроқ унинг миясига - ўқув дастури эсга тушди! У подшоҳнинг ўғлига ички мурожаатда шуғулланиши керак эди, ахир яқинда улар ҳар доим шундай қилишлари керак бўлади.

Том буни амалиётда синаб кўрмоқчи бўлди. Ўзининг юрагида у хўжайинидан, у қайиқни қандай тасаввур қилишини сўради. Бундан сўнг Том ўзининг ички нигоҳида, кичкина тахталардан ясалган бўлсада, шакли билан балиқни эслатадиган қайиқни кўрди.

Йигит бу фикр билан, Карл билан бўлишганида, у ҳайратда қолди:

- Албатта, ахир балиқлар сувда тез ҳаракат қилишади. Биз уни, уларнинг шаклига қараб қиламиз!

У дарров денгиз томонларида туғилган ва қайиқларнинг қурилишида тушунадиган инсонни қидиришга кетди. Балки ўша одам қайиқни бандини қандай қилиш мумкинлиги ҳақида билар?

Узоқ вақт давом этган қидирувлардан сўнг у ҳақиқатдан ҳам шундай инсонни топди. Унинг исми Стефан эди - ва унинг талаффузи, қасрнинг бошқа аҳолисига қараганда, бошқача ва озгина ғалати эди. Унда ҳаттоки дарахтни қайта ишлаш устахонаси бор эди. Ўша ерда у подшоҳнинг ва қаср аҳолисининг муҳтожлигини қондирадиган жихозларни яратар эди. Бу одам, Карлнинг, улар бундай қайиқни фақат денгизга бориш орқали ясашлари мумкинлиги ҳақидаги фикрини тўлиқ қўллаб қувватлади.

- Сизлар денгизга чиқишдан олдин ва умуман қайиқни ясашдан олдин, шамол ва тўлқинларнинг хусусиятларини билишингигз керак. Шунингдек, сизларнинг саёҳатингиз хатарсиз бўлиши учун денгизга кўникишингиз керак - деб таъкидлади у.

У ўзи туғилиб ўсган ва қайиқ ясашни билган усталарни таниган қишлоқнинг номини айтди. Балки у ерда ҳали ҳам унинг онаси яшаётган бўлиши мумкин.

Улар йўлга тушишларидан олдин, уста уларга, дарахт билан қандай ишлаш кераклигини ўргатиши мумкин эди. Йигитлар бу имкониятдан жон деб фойдаланишди. Стефан уларга дарахтнинг ҳар хил турларини кўрсатди ва улар қандай хусусиятларга эгалигини, уларга қандай ишлов беришни ва бошқа нарсаларни ўргатди. Кечқурунлари у кўп ҳолда уларга, шовқинли денгиз, балиқ ови, саргузаштлар ва кўп бошқа ҳайратлантирувчи нарсалар ҳақида айтиб берар эди.

Бир куни эрталаб Том подшоҳнинг олдида бўлиб, очиқ денгизда, катта тўлқинларга қарши Карл билан бирга эшкак эша олишармикан деб ўйлаётганида, отаси шундай деди:

Сизлар буни бир ўзингиз қилишингиз керак эмас.

Бир ўзлари эмас? Яна ким бўлиши мумкин? Балки подшоҳ уларга яна иккита кучли эшкак эшувчиларни юборар?

Ҳар доимгидек уларнинг фикрларини билувчи подшоҳ кулиб юборди:

- Сизлар менинг яратилган ижодимнинг ёрдамидан фойдаланишингиз керак!

Том дарров тушунмади ва озгина фикрлаб, кулиб юборди:

Биз балиқлардан, улар бизни тортиб кетиша олмасмиканлар деб сўрашимиз керакми?

Энди подшоҳ ҳам кулиб юборди:

- Йўқ менинг ўғлим, ахир шамол ҳам бор-ку. У сизларга ёрдам беради.

Шунда Том подшоҳнинг ўғли билан бўлган саёҳатини эслади. Қандай фикр! Агар кенг матога эга бўлиб, уни яхшилаб тортиб қўйса, денгиз бўйлаб саёҳат қилиш учун шамолнинг кучини ишлатиш мумкин бўлар эди... Кўринишдан у қаердадир елканлар ҳақида эшитган эди. Ҳа бу ҳақида подшоҳнинг китобида ёзилган. Қандай қилиб у унутиши мумкин? Подшоҳнинг баъзи хизматкорлари, қадимда денгиз бўйлаб катта кемаларда сузишар эди, улар битта эмас, кўп елканли эдилар.

- Худди шундай - деб мақтади уни подшоҳ. - Бундай тарзда сизлар шамолга фақатгина ўзингизни олиб боришига йўл беришингиз мумикн. Елкан деб номланган жихозни ҳам ишлата билиш керак. Бари бир буни, шунчаки эшкак эшишдан кўра осонроқ.

Том ўзининг хонасига югуриб кетди. У, бу фикр билан мафтун бўлган эди ва режалар ҳам тузишни бошлади: шу елкан қандай шаклда бўлиши керак ва уни қандай илиш керак. Йигит бир неча марта кучли шамолни ва унинг кучининг таъсирида дарахтлар қандай букилаётганини кўрган эди. Шундай қилиб, мутлақо ингичка дарахтнинг ўзаги, ўзида елканни ушлаб туриши мумкин эди. Аммо қандай қилиб бундай баланд ўзакни кемага мустаҳкамлаш мумкин? Қандай қилиб, қарама-қарши томондан шамол эсаётганида матони олиб қўйиш мумкин бўлади?

Улар бу ҳақида қанча кўп ўйлашса, шунча кўп саволлар пайдо бўлар эди. Том улар ҳақида ўйлаб, андазалар чизар эди, ёки бир нималарни ўйлаб топар эди, рад қилар эди, буни ҳаммасини ҳаяжонли деб билган Карл ва дўстлари билан мулоҳаза қилар эди.

Бир куни кечқурун, Том жуда чарчаб, ётоғида ётган эди. У эрталаб тетик бўлиш учун озгина вақтлироқ ухламоқчи эди. О, бу ерда қўшиқ янграяпди. Унга яхши таниш бўган қўшиқ. У унинг юрагида янграётган эди. Подшоҳнинг ўғлидан қўшиқ! У уни “бизнинг қўшиғимиз” деб номлади. Унинг юраги қўшиқни сақлаган, боши эса унутган эди:

Муҳтожлигу, ғамда

Сен билан бўламан

Таянгин сен менга

Ва тинчлик топасан

Бирданига Том тушунди: бутун кун давомида у энг муҳим бўлган кимса ҳақида унутаётган эди - подшоҳнинг ўғли ҳақида! Ва “шу билан бирга” – қилиниши керак бўлган нарса – қайиқ, у учун муҳимроқ бўлиб қолди! Буни тушуниб бўлмас эди!

“Агар сен бунда машқ қилсанг, уддасидан чиқасан…” – деди подшоҳнинг ўғли.

Бошингда сочларингни юлсанг ҳам - ахир шу машқгача бирон марта ҳам етиб келмадим! Бу қандай даҳшатли! Йигит яна кучсиз бўлиб қолди. Денгиз, ҳикоялар, қайиқ, у учун муҳимроқ бўлиб қолишди. Унинг энг яхши дўстидан кўра. О!!!

Бу ҳақиқатдан ҳам унга оғриқ келтирганини Том, хўжайинига қандай қилиб кўрсатиши мумкин? У унга қийинчилик билан берилаётган нарсани қилишни хоҳлар эди. Лекин йигит буни у учун, ҳозироқ қилиши керак. У ўзининг юмшоқ ётоғидан туриб, ҳаётида атиги икки марта қилган нарсасини қилди - йигит ерга тиз чўкди. Озгини қаттиқ ва ноқулай эди, аммо бу унинг ҳис қилаётган нарсасига тўғри келар эди. Том ўзининг оғриётган юрагини подшоҳнинг ўғлига бериб йиғлаб юборди:

- Қадрли подшоҳнинг ўғли! Сен, мен бу ҳақида афсус қилаётганимни биласан! Менга ёрдам бер, мени кечир! Мен жуда заифман, сен буни кўриб турибсан-ку.

Бир неча вақтдан сўнг эшикни тақиллатишди. Бу Карл эди. У Томни тиз чўкиб ўтирганини кўриб, у ҳам ёнига тиз чўкди. Шунда йигит чўнтагидан ниманидир чиқариб, уни Томнинг олдига, ётоғининг устига қўйди. Кейин рўмолни очди, унинг ичида “ҳаёт дарахти” - лойдан ясалган тана ўрнатилган новда бор эди.

- Мен буни сенга кўрсатишим керак - менга подшоҳнинг ўғлидан шундай вазифа берилди! – эҳтиёткорлик билан шивирлади Карл.

- О, Карл!- деб йиғлаб юборди Том, қон доғларига бурканган танани кўрганида. Ҳозир подшоҳнинг ўғлининг қанчалик кўнгли қолгандир, чунки қайиқ мен учун унинг ўзидан ҳам муҳим бўлиб қолди. Ахир бу билан мен унинг танасига эмас, унинг ҳисларига янги михларни уриб қўймадимми? Ўзимнинг унга нисбатан бефарқ муносабатим орқали қандай оғриқ келтирдим! У шундоқ ҳам шармандалик хочида жароҳатланган эди. Мен жуда афсусдаман! Ахир мен бундай ҳолатда янги вазифани бажара оламанми?

Том ўзининг дўсти олдида умуман уялмас эди. У тинчгина, дўстининг қалбида аслида нима борлигини билиши мумин эди: у қанчалик заиф ва буни бир ўзи ҳал қила олмаслигини билиши мумкин эди.

- Карл, сен менга кераксан, - давом этди Том.

Шу билан бирга у ўзини шундай кичкинадек сезар эди, лекин бу ҳол унга, у илгари қўрқаётган оғриқни келтирмасди.

- Илтимос мендан яна ва яна, мен у биланман-ми ёки йўқ-ми сўраб тур!

Карл тинчгина жавоб берди:

- Том, мен ҳозиргина подшоҳнинг ўғли билан гаплашдим. У, мен сенга, у сени кечираётганини айтиб юборишимни буюрди, сен ҳаммасини янгитдан бошлашинг керак. У ишонади-ки, келгусида сен ҳар доим уни ёдда тутиб, ўзингнинг заиф кучингга эмас, балки унинг ҳокимиятига ва қудратига таянишни албатта ўрганасан.

Том миннатдор бўлиб, розилик билдирди. Подшоҳнинг ўғли уни кечиргани қандай ажойиб! Унинг дўсти ҳам қандай ажойиб эди! Йигит унинг очиқ кўнгил бўлганидан миннатдор эди! Том ва подшоҳнинг ўғлининг орасида ҳаммаси жойида энди. Умид қилиш керак-ки, бу унинг шундай қилган охирги мартаси бўлади. Шу ондан бошлаб, йигит, янгитдан подшоҳнинг ўғлини ҳаётида энг муҳим шахс деб ҳисоблашни хоҳлади. У эртага дарров унинг китобини ўқишни, у билан фикрларини тўлдиришни ва унга ажойиб қўшиқлар куйлашни истарди.

Шунда Карл:

- Подшоҳнинг ўғли, Донат, бир қўшиқ ҳақида нимадир деди. Лекин мен тушунмадим. Балки сен биларсан, у нимани назарда тутди? – деди.

Том жилмайиб, бошини силкитди. У билар эди, лекин бу, унинг сири бўлиб қолиши керак эди. Шундан кейин йигит Карлни Донат деб атаганини сезиб қолди.

Книга на Узбекском языке: - Тайна царя (Марк Урсула)

В последней книге трилогии – «Тайна царя» – Урсула Марк заканчивает разговор о жизни Тома, бывшего мальчика-разбойника, усыновленного царем. Детей и подростков ждут двадцать четыре истории о его новых приключениях.