Урсула Марк. Подшоҳнинг сири - (4-боб) Китоб Ўзбек тилида
Podshohning siri (Urusla Mark) O‘zbek tilida Audiokitob
Подшоҳнинг ўғли, Томга қўйилган янги талаблар
МУНДАРИЖА
1 Боб. Ўқ билан енгилган
2 Боб. Қизалок
3 Боб. Парда
4 Боб. У ёғига беш киши бўлиб
5 Боб. Ниҳоят уйдамиз
6 Боб. Кураш
7 Боб. Кутилмаган ҳолат
8 Боб. Женни
9 Боб. Сенинг қароринг
10 Боб. Ўсимлик
11 Боб. Озодлик
12 Боб. Янги топшириқ.
13 Боб. Унинг оркестри
14 Боб. Шефферларникида
15 Боб. Мўъжизавий денгиз
16 Боб. Кема қурувчиси
17 Боб. Кутилмаган совғалар
18 Боб. Денгизда
19 Боб. Олов
20 Боб. Манзилга етиб келиш
21 Боб. Болталар
22 Боб. Зулмат қаърида
23 Боб. Тош девор ортидан
24 Боб. Янги вақт
4 БОБ
У ёғига беш киши бўлибми?
Совуқдан қотиб қолган Донат уйқудан уйғонганида, у ҳали ҳам ўша қаттиқ катта тошга суяниб ётган эди. Ундан муздек изғирин тарқаларди. Унга тунаш учун яхшироқ жой излашга тўғри келади. Мирош Педронинг ёнида ётибди, Карл унинг бошқа томонидан – худди уни ҳимоя қилгандек. Уларнинг ёнида яна жой бор эди. Бундан кейин ғорда ҳамма нарса яна қоронғи бўлиб қолди. Яна ёруғлашди. Бу момақалдироқнинг товушлари бўлса керак. Яна чақмоқ. Қиз қаерда экан? У кўринмас эди. Ҳа, бундай об-ҳаво олдида улар ҳар қалай унинг бу ғорида, шаршаранинг ортида хавфсизликда эдилар. Аммо унинг бошидаги ёмон ҳис ҳали ҳам ўтиб кетмаётган эди, аксинча илгаридан кучлироқ бўлаётган эди. Шундай оғир! У бунга қарши нима қила олар эди?
Донат фақат Мирош уни биқинига туртганидагина уйғониб кетди. У мутлақо тетик бўлиб, унинг қулоғига, қандай ажойиб туш кўрганини айтаётган эди. Эрта тонг, бу ерда, ичкарида ҳамма нарса рангсиз кўринар эди. Худди шундай Карл ҳам уйғонди ва ҳаттоки Педро ҳам.
- Айтиб бер бизга! - деярли бирданига учалови ҳам айтишди.
Улар сувнинг шовқинига ўрганиб қолган бўлишса ҳам, Мирош уни эшита олишлари учун бақиришига тўғри келди:
- Биз бутунлай зулматда эдик. Бирданига мен подшоҳнинг ўғлини ажойиб майсазорда кўрдим. У биз унинг олдига боришимиз учун қўли билан бизга ишора қилди. Бундан кейин у ўзининг отига миниб, олдинга юриб кетди.
Подшоҳнинг ўғли! Ҳамманинг кўзи ёшга, юраги эса ғамга тўлиб кетди. Ҳа, қандай улар уни яна кўришни хоҳлашар эдилар. О, кеча улар бўлиб ўтган воқеалар туфайли у ҳақида деярли унитишди!
Карл бу тушни яна олдинга ҳаракат қилиш учун берилган деб ҳисоблади:
- Бу туш бизларга ҳам тегишли, чунки биз ҳам бу ерда бутунлай зулматда ўтирибмиз! Агар имконият бор бўлса, биз иложи борича тезроқ ташқарига чиқишимиз керак. Бу ўлимнинг ҳиди мени кучимдан маҳрум қилаяпти!
Шундай қилиб, у ҳам бу ерда ўзини унчалик яхши ҳис қилмаяпти! Донат яна бошида даҳшатли босимни ҳис қилди. Балки бу ҳолат шаршаранинг шовқинига боғлиқдир? Яна нимадан экан? Ҳа, ҳамма вазиятларга қарши улар бу ердан кетишлари лозим! Лекин улар Педрони отга мина оладиган ҳолатда деб ҳисоблашлари мумкинми?
- Мен анча яхшиман, - эркакларча айтди Педро, чунки ҳамма ундан аҳволи ҳақида билишни хоҳлаганини сезди.
Донат шубҳаланиб сўради:
- Ҳақиқатан ҳамми?
- Келинглар ундан сўраймиз! – айтди Мирош.
- Кимдан?!
- Подшоҳнинг ўғлидан, кимдан бўлар эди?!
Мирош бу ҳақида ўйлагани қандай яхши бўлди! Ахир у шундай ажойиб туш кўрди! Бахтли, уларга эса подшоҳдан ҳеч қандай туш келмаганига анча бўлган!
Улар ўз жойларидан туриб, подшоҳнинг ўғлига қўшиқ айтиб кўришга ҳаракат қилишди, аммо унгача етиб бориша олмадилар. Шаршаранинг шовқини орасидан ҳам.
- Менинг миямга ҳеч бир қўшиқ келмаяпти – ростини айтди Донат. Бошқалар бир-бирларига қараб:
- Бизларга ҳам! – дейишди.
Ҳа, бунақаси ҳали ҳеч қачон бўлмаган! Бу ерда нимадир жойида эмас, буни ҳаттоки, ўзининг туши туфайли бахтли бўлган Мирош ҳам сезди.
- Унда йўлга тушиш вақти келди – деган сўз унинг оғзидан чиқиб кетди.
- Яхши! – деди Донат. - Биз ҳаракат қиламиз.
- Ниҳоят, сизлар бир қарорга келдингизлар! Биз бир лаҳза ҳам вақтни йўқотмаслигимиз керак. Бу ҳид янада кучлироқ бўлаяпти – деб таъкидлади Карл.
У отларнинг олдига яқинлашганида, қизни кўриб қолди. У катта тошнинг олдида, оёқларини бир-бирига қўйиб, чўккалаб ўтирар эди, кўзларини юмиб, танасининг юқори қисмини ва қўлларини у ёқдан бу ёққа қимирлатиб рақсга тушарди. Унинг лабларининг қимирлашидан, йигит, у қўшиқ айтаётганини кўра олди: лекин уни эшита олмади. Карл ўзининг олдига Донатни чақирди ва қизга қўли билан кўрсатиб:
- Уни бу ерда қолдирамиз! Бу ердан тезроқ кетайлик! –деб таклиф
қилди.
Улар бу қиз билан нима қила олишар эди? Ахир, қиз бу ерда деярли ўз уйидагидек эди. У ўзининг уйига ёки тўдасига, ўзи йўл тополади, ахир, бу ерда кўп маротаба бўлган.
Тўртта дўст орқада хатарли бўлган йўлни, ортларида шаршарани қолдириб, иложи борича соҳилга тезроқ чиқиб олишди ва даштга тўхташди.
- Тоза ҳаво! – аниқ бўшашган ҳолда, деди Карл.
Донат, Педро бир оз дам олиши кераклигини англади. Педро миннатдорчилик билан баланд ўтга ётиб, кўзларини юмиб олди. Қуёш илитиб, унинг юзини иситар эди. Қани эди, кўкрак қафасидаги бу жароҳатдан пайдо бўлган оғриқ йўқ бўлса!
Энди унинг учта дўсти, шаршаранинг ортида паноҳ топишган жойда, уларга нимадир шу нарсани қилишга ҳалақит берган нарсани қилишди. Жумладан: подшоҳнинг ўғли билан мулоқотга киришиш. Бу худди уйга, унинг бағрига қайтгандек бўлди. Уларниг ақлига бир қўшиқниг ортидан бошқаси келаверди ва уларнинг хониши борган сари қувноқлашаверди.
“Агар мен кўпроқ у билан мулоқотда бўлганимда, кеча, бошимиздан ўтказган нарсаларимиз бизни бунчалик ташвишга қўймаган бўлармиди – деб ўйлади Донат. Нимага мен бирон марта ҳам, мен нима қилишим керак деб шоҳдан сўрамадим?”.
Кейинги дақиқада Карл ўзининг китобидан: “Менда жо бўлинглар, мен эса сизларда”, деган жойни ўқиди.
Унинг дўстлари ўқилган нарсадан таъсирланиб, бутунлай жим бўлиб қолишди. Ҳа, нимадир бўлиб улар шох билан қолишмади. Бу улар томонидан анчагина нодонлик бўлиб кўринди!
“Бу нарса бошқа такрорланиши керак эмас, подшоҳнинг ўғли! Бу қандай содир бўлди ўзи?”- ибодат қилиб ўйлади Донат. Лекин жавоб келмади. Шунда у кечаги кунни ички нигоҳида тасаввур қилишга ҳаракат қилди, унинг ҳатоси қаерда бўлган экан. Аммо у буни қилишга улгурмади, чунки ўзининг ортидан кимнидир йўталганини эшитди. У ўгирилиб қаради – улар томон ҳамон ўша қиз келаётган эди. Унга бу ерда нима керак? Ахир у улар қиздан қутилишган деб ўйлар эди! Унда ғазаб қайнай бошлади. Қиз уларнинг ортидан нима сабабдан чопаётган экан? Ва айниқса, қизиғи шунда эдики, бошидаги олдин бўлган босим яна унга қайтди. Шундай экан, қиз билан нимадир нотўғри. Бундай шахс уларнинг жамоатсига керак эмас. Ва, шу билан нуқта!
Шунда Донат, қиз илтижо қилгандек қўлларини узатганини кўрди.
- Мени ўзингиз билан олиб кетинглар, бўлмаса мен ҳалок бўламан! - деб ёлворарди у.
Ҳм. Агар бу ҳақиқатдан ҳам шундай бўлса, унда улар буни қилишлари керак. Унинг юраги ҳаттоки, ачинишга ҳам тўлиб кетди. Лекин ҳозир Донат, унинг миясига келганини, ёки ўзи тўғри деб билганини қилишни хоҳламайди. Бу гал йигит подшоҳнинг ўғли бу нарса ҳақида нима деб ўйлашини албатта сўрайди.
- Ана у ерда - узоқроқда ўтириб тур! Ва биз сенга бу бизга тўғри келадими, йўқми, жавоб беришимизни кут – деб тинчгина айтди у.
Бир қанча вақт, сўрамоқчи бўлган шахснинг олдига қайтиш, ҳақиқатдан ҳам қийин бўлди.
Бундан олдин, ахир шундай ажойиб эди – улар унинг ҳузурини ҳис қилишар эди. Ҳозир эса... Йигитлар қаттиқ безовталанишди, ҳар бирлари жуда ҳам ўзларининг шубҳалари-ю, фикрлари билан курашар эди. Қолаверса, саёҳатни давом эттириш учун уларда фақат тўртта от бор эди!
Ниҳоят. Мирош:
- Қадрли подшоҳнинг ўғли, ахир сен бизнинг ишларимиз қандай кетаётганини кўриб турибсан. Сен менинг тушим орқали қайтишимизга даъват қилдинг. Биз сен хоҳлаган нарсани қилишни истаймиз. Бу ҳақиқат! Ҳозир биздан ўзимизнинг фикрларимизни олиб ташла ва ўзингникини бер! - деб айтди.
Карл ҳам шу нарса ҳақида баланд овозда гапиришни бошлади ва бошқалар ҳам, худди шундай қилишди. Бу тартибсиз шовқинга ўхшарди, аммо бир неча вақтдан сўнг, ҳамма томондан чуқур тинчлик келди. Шубҳалар ва қўрқувлар йўқ бўлиб кетишди, уларни шунчаки мағлуб қилишди. Ва бу муҳим эди.
Ўша пайт Педро сал кўтарилди ва четда ўтирган қизни кўргач:
- О, у биз билан кетаётгани қандай яхши бўлди! – деди.
Қиз, бошини кўтариб, умуман умидсиз унинг томонига қаради.
- Сен, подшоҳнинг ўғли бунга нама дейсан? Сен ҳақиқатдан ҳам шуни хоҳлайсанми? – деб сўради Донат ўзининг хўжайинидан.
- Бу равшан-ку! – ўзининг ичида шуни эшитгандек туюлди унга.
Балки бу сўзлар, фақат унинг шахсий фикрларидир? – шубҳаланди у. Албатта унинг ўзи шу шубҳали қизни ўзи билан олишни хоҳламас эди! Бу ҳолда шу фикр, анчагина зид бўлиб, ҳайрон қолдирар эди. Шундай қилиб, шу иккита сўз, подшоҳнинг ўғлидан чиққан бўлиши мумкин. Ва агар йигит бирданига “йўқ” деган сўзни аниқ эшитиб, ҳис қилмаган бўлса, унда бу шоҳнинг иродаси. Ва бу энг муҳими.
Бошқалар ҳам рози бўлиб бошларини чайқашди. Шундан кейин, Донат нотаниш қизнинг олдига келиб, унга деди:
- Ҳаммаси жойида. Сен биз билан кетишинг мумкин.
У йигитнинг қўлидан ушлаб, уни ўпмоқчи эди, лекин йигит, қизни четга сурди, чунки бу ҳол уни ноқулай аҳволга солиб қўйди. Йигит қизариб, қизни дўстларининг олдига олиб борди. Педро у билан кўришиш учун ҳаттоки, туришга ҳаракат қилиб кўрди, лекин унинг кўзлари қоронғилашиб кетди. У силкиниб, яна ётиб олди. Ўша заҳоти, киз, шу пайтгача кўйлагининг тагида беркитиб қўйилган, бўйнининг атрофига бойланган халтачани тортиб олиб, уни очиб, ундан яшил рангли, ўралган нарсани чиқарди. Қиз уни очганида, унга ўша, йигитларга таниш бўлган яшил коптокчалар ўралган эди. Бундан ташқари у қандайдир чўзинчоқ, қора ёнғоқларни олиб келди?
- Ёнғоқларни ва ўтни оғриққа қарши ейиш керак! – аста-секин ва сўзларни жой жойига қўйиб, деди ёш шифокор ва Педрога улардан бирини яшил коптокчалар билан бирга берди.
Бемор чайнагунича, қиз бир оҳангли, ажиблантирадиган мусиқани хониш қила бошлади.
Карл бир неча бор, кўп маъноли йўталиб қўйди. Шунингдек, Донат ҳам бу ҳолатда ўзини ноқулай ҳис қилди. У улар йўлга тушишлари кераклигини эслатиб қўйди. Аммо улар бу ҳолда нима қилишлари керак? Карл қиз ўтириб кетиши учун, ҳар бирлари бир қанча вақтдан пиёда юришларини таклиф қилди. Лекин бу ёввойи қиз, бу ерга келаётганда қилганидек, Педронинг отининг боғичидан ушлаб олди:
- Сен минавер, мен чопаман. Менинг оёқларим кучли! – деб таъкидлади у ва ўша заҳоти югуриб кетди.
Улар орқага йўлни топишди ва ҳар доим шарққа қараб юришди. Бир неча вақтдан сўнг, Донат ҳаммани тўхтатди, отидан тушиб, қизга унга минишни буюрди. У итоат қилди, лекин унга ҳайрон бўлиб қаради. Том унинг нигоҳида миннатдорчилик ва у учун нотабиий хурсандчиликни сезди. Бунинг ортида нама яширинар эди? Ахир қизнинг отга миниш навбати келгани табиий нарса эмасмиди?!
О, отларга минганлар ҳаттоки, унинг исмини ҳам билишмайди! Донат ундан ўзи ҳақида сўраганида, у:
- Менинг исмим Ой – деди.
Бу жуда чиройли эштилди, деб ҳисоблашди дўстлар ва ўзларини ҳам таништирдилар. Қиз ўзига нотаниш бўлган исмларни бир қанча қийинчилик билан такрорлади. Ҳаммасидан кўра “Донат”нинг имсини айтилиши яхшироқ чиқар эди, қолган бошқа исмлар унинг оғзидан, кулгили эштилди ва у йигитларни шу орқали кулдирди.
Энди йигитлар бутун йўл давомида алмашиб, ўз жойларини қизга бўшатиб беришар эди. Шу куни улар жуда узоқ юриша олмадилар, чунки улардан бири ҳар доим ёнларида югуришига тўғри келди. Ва Педронинг ҳолатини инобатга олган ҳолда, улар яна ва яна узоқ вақтга тўхташар эди. Саёҳатчилар тўхтаганларида имкониятни, Ой ҳақида кўпроқ нарсаларни билиб олиш учун ишлатишар эди. Унинг нутқи жуда чегараланган ва бузилган эди. Қиз қандайдир жанубий халқдан келиб чиққанга ўхшайди. Фақат у ўзининг ўтмиши ҳақидаги суҳбатдан қочарди, бу аниқ кўриниб турибди. Ундан бу ҳақида сўрашганларида, унинг юзининг ранги ўчиб, ўзидан йироқлатар эди.
Аммо қиз шаршарада бор бўлган сирни айтиб беришни жуда хоҳлаётгани кўриниб турибди. Албатта, Ой уларга у ерда қудратли Сувнинг руҳи яшаётганини, имо ишоралар билан ва унга таниш бўлган сўзларни танлаб, тушунтиришга ҳаракат қилганида, фақатгина Донат эмас, балки қолган дўстларни ҳам этлари жимирлаётганини сезишди. Фақат жодугар ва унинг хизматкорлари йилда икки марта у ерга, унга сажда қилиш учун келишлари керак эди. Бу, улар бир неча кун олдин беркинган жой. Шу сабабдан ўша ғор қизга энг яхши пана жой бўлиб туюлган.
Қиз сувнинг Руҳи ҳақида айтаётганда, таъзим қилар эди. Шаршаранинг олдидаги тошни меҳроб деб атаб, ундаги рақси орқали унинг яхши муносабатига эришмоқчи бўлганини тушунтирди. Қиз Руҳ деб аталмиш бир нарсага ўзининг сочига боғлайдиган тасмасини бериб, унга ўз ҳаётини совға қилиш учун сувга ғарқ бўлди. Лекин у қизни уларнинг олдига ташлаб юборди, ва бу билан унинг маъбадини зиёрат қилишга рухсат берди. Шундай қилиб, қиз саёҳатчиларга улар ўша ерга киритилганликларини тушунтириб берди. Кейин овқат пайтида Мирош, гулханни ёқиш учун қурбонгоҳни тошига ўтириши билан сувнинг Руҳини хақоратлади. Бу тошга фақат битта жодугар тегиниши мумкин эди.
- Жодугар? - биргаликда қайта сўрашди Карл ва Донат.
- Жодугар жуда кучли. Жодугар жуда ғазабга тўлган. Ой унга тегишли ва унга хизмат қилади! – ҳар томонга қараб, қўрқиб шивирлади қиз.
Уч дўст бу ҳақида билиб олганларида, ўз юракларида подшоҳнинг ўғлига мурожаат қилиб, уларнинг ҳаммалари учун паноҳ сўрашди.
Шунингдек, Ой уларга, найда чалган куйи билан руҳларнинг ғазабини тинчлантиргани ҳақида айтиб берди. Яна, тунда уларга момо қалдироқнинг руҳи таҳдид қилганини ва уни ҳам рақсга тушиб тинчлантиришга тўғри келганини айтиб берди. Шунинг учун, уларнинг ҳаётларини сақлаб қолиш учун унга тун бўйи беъдор бўлиб рақсга тушишга тўғри келди... Бундан кейин эса бу ёввойи қиз, улар шошилиб, уни қолдириб, отларига миниб кетганларини билиб қолди.
У жим бўлиб қолди, кўзларида эса нам кўринди. Бу уни хақоратлаганини белгиси эди.
- Нимага сен бизнинг ортимиздан келдинг? – эҳтиёткорлик билан сўради Карл.
Ой, буни ўз ҳаёти учун қўрққани учун қилганини тушунтирди. Гап шундаки, қиз ўзга юртликларни сирли маъбадга олиб киргани билан жодугарнинг амрига қарши чиқди. Жодугар шафқатни билмайди. Ўсмир қиз қўли билан, худди кимдир унинг юрагига пичоқ қадагандек, имо-ишора қилиб кўрсатди. У “жодугар” сўзини ишлатгани учун, қиз бу одамдан жуда қўрқиб, ундан нафратланаётганини тахмин қилиш мумкин эди.
- Лекин нима учун сен буни биз учун қилдинг? Ахир сен бизни билмайсан - ку? – ўйланиб сўради Мирош.
Бунга келсак, у Донатнинг қўлида шернинг боши чизилган узукни кўриб қолди. Унинг бувиси эса бир пайтлар, унга қийин бўлган паллада у учун нажоткор бўладиган шернинг ортидан боришини башорат қилган эди. Қиз буни айтганида Донатга умид билан ва ҳавас қилиб қаради. Энди у ҳам нимага қиз унга нисбатан бундай нотабиий муносатда бўлганини тушунди.
Бунинг ҳаммасини билиб олган дўстлар бир-бирларига қараб қўйишди. Улар ҳайрон қолиб, ўзларини йўқотиб қўйишди. Уларга таниш бўлмаган қиз улар учун нималарга қўл урибди-я! Лекин улар, Ой ўзининг руҳлар деб аталмиш нарсаларининг олдида даҳшатли кўрқувда бўлганидан безовталанишар эди. Қандай қилиб сув ёки момақалдироққа сиғиниш мумкин? У бунинг ҳаммасини яратган ва ҳаммаси унга тегишли бўлган подшоҳни билмаслиги аён эди. Албатта улар дарров подшоҳ ҳақида унга айтиб беришлари керак. Лекин агар элчилар унга, у ишонган ҳамма нарса бутунлай уйдирма эканлигини айтишганида, қиз ҳақоратланиб, уларни қолдириб кетиши ҳам мумкин эди. Лекин уларнинг ҳаммаси қиз подшоҳ билан танишишини хоҳлашар эди! Албатта йигитлар уни эшиётганларида ўзларини ёмон ҳис қилишди. Улар қизнинг ҳамма қарашларини жон деб тўғирлашар эди, аммо шу билан бирга севгисиз ҳаракат қилишни хоҳлашмади.
- Подшоҳнинг ўғли, сен, шундай қилишинг мумкин-ки қиз сени ва отани билиб олади – деб айтди Донат ўз юрагида. Сендан жуда илтимос қиламан, менга бу ҳақида кўпроқ эслатиб тур! У сени таниб билиши учун, сен унинг юрагини очишинг мумкин!
Қизга эса деди:
- Мен шер эмасман. Мен фақат унинг ўғлиман. Биз буюк шерни биламиз ва сени нажоткоринг олдига олиб борамиз.
Книга на Узбекском языке: - Тайна царя (Марк Урсула)
В последней книге трилогии – «Тайна царя» – Урсула Марк заканчивает разговор о жизни Тома, бывшего мальчика-разбойника, усыновленного царем. Детей и подростков ждут двадцать четыре истории о его новых приключениях.
