Подшоҳнинг сири (Урусла Марк) 17 bob

Урсула Марк. Подшоҳнинг сири - (17-боб) Китоб Ўзбек тилида

Podshohning siri (Urusla Mark) O‘zbek tilida Audiokitob

Подшоҳнинг ўғли, Томга қўйилган янги талаблар

МУНДАРИЖА

1 Боб. Ўқ билан енгилган

2 Боб. Қизалок

3 Боб. Парда

4 Боб. У ёғига беш киши бўлиб

5 Боб. Ниҳоят уйдамиз

6 Боб. Кураш

7 Боб. Кутилмаган ҳолат

8 Боб. Женни

9 Боб. Сенинг қароринг

10 Боб. Ўсимлик

11 Боб. Озодлик

12 Боб. Янги топшириқ.

13 Боб. Унинг оркестри

14 Боб. Шефферларникида

15 Боб. Мўъжизавий денгиз

16 Боб. Кема қурувчиси

17 Боб. Кутилмаган совғалар

18 Боб. Денгизда

19 Боб. Олов

20 Боб. Манзилга етиб келиш

21 Боб. Болталар

22 Боб. Зулмат қаърида

23 Боб. Тош девор ортидан

24 Боб. Янги вақт

17 БОБ

Кутилмаган совғалар

“Тонгнинг қанотларини олиб, денгизнинг четига кўчсам ҳам - у ерда ҳам сенинг қўлинг мени етаклайди”, - деб ўқиди Том ўзининг шоҳона китобидан.

Денгизнинг чети! Бу қаерда? Унинг денгизни кенглигини қумсаши ҳеч камаймас эди. Уларнинг қайиқлари тайёр бўлишига кўп вақт ўтган бўлса ҳам. Бари бир унинг устидан қилинаётган иш жуда олдинга силжиди: унинг олд қисмини кўриш мумкин эди. Лекин энди Том бу ерда туролмай ётибди. Жуда ноқулай, чунки доим бир томонида ётар эди. У ўзини отасининг катта қўлларига топширишдан бошқа ҳеч нарса қила олмади. Ва уч кун давомида ҳаммасини кузатишдан бошқа чораси йўқ эди.

Агар ҳозир унинг хўжайини, ажойиб подшоҳнинг ўғли келганида эди! У унинг ётоғининг олдига ўтириб:

Тур Том! Сен шифо топдинг! - деган бўлар эди.

Аммо афсуски, у жуда йироқда. Лекин у ҳозир қандай эканини билар эди-ку. Аслида у шу ерда эди! Лекин яна бундай узоқ вақт давомидаги айрилиқдан сўнг, уни кўриш, сезиш имкониятига эга бўлишни қанчалик хоҳлар эди.

Вақт кечга яқинлашаётган эди ва Карл яқин орада уйга кетиши керак. Кейин яна узун тун келади. У устахонада, шу даҳшатли оғриқлар ва безовта қилувчи сичқон ва каламушларнинг шиғирлашлари билан мутлақо ёлғиз қолади. Улар унинг оёғи тезроқ битиб кетиши учун, уни шу ердан бошқа жойга кўчирмаслик яхшироқ бўлади деб ҳисоблашди.

Бари бир шу уч кун давомида, Том қайиқнинг қурувчиси бутунлай ўзгарганини кўриб, кўп нарсага ҳайрон бўлиб, кўп нарсага ўрганиши мумкин эди. У шахсан ўзи, ўзининг ошхонасидан уни овқат билан таъминлар эди. У ҳаттоки, улар эрталаблари унинг устахонасида подшоҳнинг китобидан ўқишларини илтимос қилди ва бу хўжайинда кўп саволлар бор эди. Томга ётган ҳолда куйлаш осон бўлмаса ҳам ва у оғриқдан бақириб юбормаслик учун ўзини зўрға тутиб турган бўлса ҳам, у улар унинг уйини қўшиқлар билан тўлдиришларини хоҳлар эди.

Том кўчада отнинг овозини ва қандайдир товушларни эшитди. Қоқилиб, устахонага ҳаёжонланиб кетган Риа кириб келди, уни кўлидан бақувват бир киши тутиб турган эди. Ҳа, бу Стефан эди-ку! Унинг ўғли уйга қайтди ва ўзи билан подшоҳдан янгилик олиб келди! У илгари ҳеч қачон бундай порламаган эди ва унинг қўлини қўйиб юборишни хоҳламас эди. Бундай узоқ вақт давом этган кутиш ва кўрқувдан сўнг бу ҳол тушунарли эди!

Карл уни узоқ вақт ва қаттиқ қучоқлар эди. У жуда бахтли эди. Қайиқчи унинг олдига яқинлашиб, ундан кечирим сўради. Стефан чин юракдан унинг узатилган қўлини сиқди.

Ҳаммаси жойида Иоганн - бундан сўнг Стефан айтган гапи ҳаммани кўз ёши тўкилишига сабаб бўлди:

Менда сен учун подшоҳнинг ўғлидан бир нима бор ва мен сенга ундан юракдан юборилган саломини етказишим керак.

Бу сўзлардан сўнг Стефан унга ўралган қоғозни берди. Бу подшоҳнинг китоби эди. Иоганн шундай ларзага келган эдики, у шунчаки жойида туриб, қўлидаги подшоҳнинг китобига тикилиб қарар эди.

Шундан сўнг Стефан Томнинг олдига келиб, унинг ётоғининг олдида тиз чўкди.

- Сенга эса подшоҳнинг ўғли мана бу нарсани олиб келишимни илтимос қилди! У бу нарса сенга керак бўлади деб айтди.

У ўзининг кўксидаги кистасидан теридан тикилган халтачани чиқарди ва уни Томга берди. У шу заҳоти у ерда нима борлигини тушунди: олтин идиш! У уни умуман очмаса ҳам бўлар эди. Иккала қўллари билан Том уни лабларига яқинлаштириб, ўпди. У подшоҳнинг ўғлининг ғамхўрлигидан ҳайратда эди. У Том нимага муҳтож бўлганини билган эди - унинг яқинлигига! У унга ўзининг сирини юборди.

Кўзларида ёш билан Том Стефанга ва подшоҳнинг ўғлига миннатдорчилик билдирди. Йигит теридан тикилган халтачани кўлларида қаттиқ тутар эди ва бошқа ҳеч қачон қўлидан туширмас эди. Қандай юпанч! Стефан Томни ўзини тутишидан ҳайрон қолди, лекин ундан бу ҳақида сўрамади. Бу унинг сири эди ва у буни унга қолдирмоқчи эди. Карл ҳам ўзини шундай тутди.

Бу кеча Стефан Томни ўзининг худди шерникидек кучли қўлларида уйга олиб борди. Уйга - ўзининг онасининг кулбасига. Стефан унинг дўстлари уйда қилишган ишларидан ҳайрон қолди, унинг ичида ва боғда. Ҳар шанба куни улар Риа учун ишлашди. Ҳаттоки қиш учун ғамланган ўтинлар деразанинг тагида турар эди. Улар кечқурун яна кўп вақт бирга ўтириб, ўзларининг ҳаётларини тафсилотларини айтиб, подшоҳга миннатдорчилик билдиришди. Карл, Стефан уларнинг қайиқларининг битириш ишлари олдидан уларга катта ёрдамчи бўлгани учун алоҳида миннатдор эди.

Шундан сўнг, кутилмаган совға рўй берди: у улар билан бирга сузиб кетиши кераклигини айтди подшоҳ. Улар денгизда узоқ вақт давом этадиган саёҳатга тайёрланишлари керак эдилар. Томнинг юраги катта хурсандчиликдан қинидан чиқиб кетишга тайёр эди. Карл кўпроқ ўйланиб қолди. Бу қачон бўлар экан? Фақат қишдан кейин бўлса керак. Ва улар қанчалик кўп сузишади? Лекин, елканлар билан боғлиқ бўлган муаммо ҳали ҳал бўлмади-ку?

Стефан уларнинг хўжайинларига қайиқ тез кунларда кераклигини айтди, чунки бу унинг хабарининг тез тарқалиши учун зарур. Ҳа, бу ажойиб хабар! Буни эшитган одам, подшоҳнинг ўғли яна улар билан бирга бўлиши учун хурсандчиликдан ҳайқириши керак, ахир бу дунёдаги ҳамма нарсадан ажойиб эди, ҳайратланиб ўйлади Том. Шундай қилиб, у денгизнинг бошқа тарафида одамлар борлигини билар эди, бўлмаса унинг хўжайини яқин орада шу ерда бўлишини айтмасди!

- Ҳа, мен сизларга елканлар билан боғлиқ бўлган муаммо ҳал бўлганлиги ҳақида айтишни унутибман - деди Стефан. - Мен ўзим билан бирга бир тўп мато билан бирга мустаҳкам ип ва тикиш учун игналарни олиб келдим. Шу қишлоқнинг аёллари Томнинг бошчилигида ундан елкан тикишлари керак, Карл эса уларга ишларининг эвазига учинчи тилла тангани бериши керак.

О, подшоҳ бу ҳақида ҳам ғамхўрлик қилибди-да!

Дўстлар Стефанни бошқа сўроқ қилишмади, чунки у узоқ вақт давомида отда миниб келгани учун жуда чарчагандек ҳис қилар эди ва у уйқувга тўйиб олиши керак эди.

Том бундай хабардан сўнг ухлай олмади! Унинг онгидан минглаб саволлар ўтар эди. О, улар яна кўп нарсани режалаштириб, қилишлари керак! Энг катта муаммо - унинг ўзи эди! Унинг оёғи соғлом бўлиб, саёҳат учун яроқли бўлгунича ҳали қанча вақт ўтар экан? Лекин у шифо топишига шубҳаланмас эди, чунки подшоҳнинг ўғлини сўзларига қараганда улар яқин орада йўлга чиқишлари керак. Бунинг учун у соғлом бўлиши керак шундай эмасми? Шунингдек, Томнинг ўзи, шу ерда ётганидан бери, ҳар доим подшоҳнинг китобини очганида, у ерда подшоҳнинг ўғли кимнидир шифолагани тўғрисидаги ҳикояларни топар эди. Ахир бу ваъдадек янграмасмиди?

Лекин бу фақат шахсан унинг тилаги бўлиб қолмаслиги учун, Том яна бир марта, ҳар доимгидек, ўзининг ҳамма тилакларини, тасаввурларини ва мақсадларини подшоҳнинг ўғлига топширди. Ахир у фақат подшоҳнинг ўғли хоҳлаётган нарсаларни хоҳлашни истар эди. Лекин у нимани хоҳлар эди? Қанчалик узоқ у яна азобланиши керак эди? Ахир у унинг танасанинг аъзоси эди ва унинг хўжайини ҳам кўп азоб чеккан… Оҳ, энг яхшиси у унга ўз сирини юборган хўжайинига ҳамма саволларни ва оғриқларни ҳам бериб юборади. Унинг сири олтин идишда! У уни ўзининг кўксидаги кистасида олиб юрар эди ва яна ва яна иккала қўлларини севги билан қўяр эди.

Йўқ, Том ҳали анча вақт ухлашни хоҳламади ва ухлай олмади. У жуда кўп нарсани ўзининг хўжайинига айтиб, ундан кўп нарсани сўраши керак эди. У уни энди шунчалик яқин ҳис қилар эдики, худди у ҳақиқатдан ҳам унинг ётоғининг олдида ўтиргандек. Туннинг ўртасида у бари бир ухлашга мажбур бўлди.

Кейинги куни эрталаб, Том ҳайрат билан оёғидаги оғриқ тўхтаганини пайқади. Ётган ҳолида у оёғини қимирлатди, лекин у илгари оғриганидек оғримаётган эди. Шунда Том, ўрнидан кўтарилиб, унинг оёғининг ва тахтанинг атрофида ўралган матоларни ечишни бошлади. Катта сабрсизлик билан у жароҳатдан боғланган матоларни кўтарди - у бутунлай битиб кетибди. Суяклар ҳам кўринишдан битиб кетган, чунки у бармоқлари билан қимирлата олар эди. Йигит оёғини босиб тура олармиди? У буни бирданига синаб кўриши керак. Ҳа, иш юришиб кетди!

- Яшасин! Мўъжиза! - бор овози билан бақирди у. Карл ва Стефан қўрқиб кетиб ўринларидан туриб кетишди ва қари Риа ҳам ўзининг тўсиб қўйилган хонасидан кўп вақт давомида кийилган кечки кўйлагида чиқди. Улар Томнинг оёғи билан рўй берган нарсани кўришганида ҳамма хурсандчиликдан ҳайрон бўлишди, Риа эса тинмай бошини силкитар эди.

Янгилик қишлоққа яшин тезлигида тарқалиб кетди - деярли бутун аҳоли кейинги соат давомида Рианинг кулбасининг олдида йиғилиб, шундай мўъжизавий равишда шифо топган оёқни кўришмоқчи эдилар. Том чиқиб ўриндиққа ўтирди. Яна ва яна кулиб, у ҳамма унинг оёғи бутун ва бешикаст эканини кўришлари учун уни кўтарар эди. Ҳаттоки, семиз қайиқчи ҳам пишнаб келди.

- Иоганн, - деб бақирди Том катта хурсандчилик билан, - қара, бизнинг хўжайинимиз нима қилиши мумкин!

Қайиқчи оёқни кўздан кечирганидан сўнг, у қишлоқ аҳолисига қараб:

- Эй, одамлар келинглар, дарров бу нарса учун подшоҳнинг ўғлига “яшасин” деб ҳайқирамиз?! - деди.

Қишлоқ аҳолиси шундан сўнг камида ўн марта “яшасин” деб бақирди, олдинига секин, кейин эса баландроқ ва баландроқ. Улар буни ҳали ёшлик дарвларидан бери қилишмаган эдилар! Катта ҳайрат билан улар қарсак чалиб Том, куйлаб бераётган қўшиқни жуда ҳаракат қилиб куйлашди. Стефан буни тушуна олмас эди. Яна бир мўъжиза: унинг ғамгин қишлоғида қўшиқлар куйлашаяпти!

Шундан сўнг иш хурсандчилик ва хоҳиш билан олиб борилди. Стефан, ишга қайиқчи ва ҳунарманд сифатида бутун билими ва кўникмасини, шунингдек, ўзининг бутун кучини сарфлаб, ҳаракат қилар эди. Том яна улар билан бирга ишлаши мумкин эди, қишлоқдан эса уларнинг олдиларига, шу кунлари денгизга балиқ тутиш учун бориши керак бўлмаган эркаклар келишди. Улар тушуниб бажарилаётган ишдан хурсанд эдилар. Темирчи ва унинг шогирдлари Томнинг чизмаларига асосланиб темир қисмларини тайёрлашар эдилар, қари эркаклар эса елканнинг мустаҳкамланиши учун керак бўлган арқонларни тўқишар эдилар.

Қунтга тўлган аёллар елканни тикишга киришдилар. Том, устахонанинг олдида тозалаб супурилган майдонда, ёйиб қўйилган матога унинг шаклини чизмоқчи эди. У мато учта елкан ясаш учун етарли бўлишини сабрсизлик билан билиб олишга интилар эди, чунки Иоганнинг катта қайиғига иккита елкан кетади деб ўйлади у. Ҳақиқатдан ҳам мато учта елканга етарли эди. Ота бу учун саҳийлик билан ғамхўрлик қилиб қўйибди!

Том ўзи билан бирга олиб келган чизмаларига яна бир марта қаради, сўнг подшоҳнинг ўғлидан бу ишда ёрдам беришини сўраб, ишга киришди. У белгиларни қора кўмир билан чизди. Шу билан бирга йигит онгида ҳар доим подшоҳнинг ўғлига мурожаат қилди, чунки бу ерда ҳатога йўл қўйиш мумкин эмас эди. Аёллар елканни кесиб чиқиб, Том уларга кўрсатганидек илгакларни тикиб чиқишди. Бу иш битганидан сўнг, Том қолган қисмлардан Риа учун кўйлак тикишни буюрди. Лекин яна қолган қисмлар, болалар учун бир нечта калта енгли кўйлакларга ҳам етарли миқдорда эди. Улар қишлоқда нечта бола бўлса шунча чиқди. Худди бу ҳақида кимдир олдиндан билгандек!

Шунингдек Иоганн ҳам ҳаммага кутилмаган совға келтирди. У учун аввал кичик қайиқнинг битиши муҳим эди, бошқа қайиқнинг қўрилиши учун яна вақт бор. Шундай қилиб у, унинг ишчилари бутун ҳафта давомида кичик қайиқнинг қурилишида ишлашларини буюрди. У битганидан сўнг одамлар, ўзларининг қайиқларини қурилишига киришишлари мумкин.

Ўзларининг қайиқлари? Том адашмадими?

- Катта қайиқ бутун қишлоққа тегишли бўлиши керак. Қишлоқнинг ҳамма балиқчилари биргаликда узоққа, денгиздаги янги балиқли жойларга чиқишлари ва бой овга эга бўлишлари учун жуда катта - деб, ҳовлидаги ҳамма одамлар уни эшитиши учун баланд овоз билан тушунтирди у.

Одамлар бир сўз ҳам айтолмай жойларида қотиб қолишди. Уларнинг қайиқ қурувчилари қандай ўзгариб кетди! Ҳаммага янги вақт келгани аён бўлди, шу ондан эътиборан қишлоқнинг одамлари ўзларини бошқача тутишлари мумкин эди.

Кечқурун, Карл, Том, Стефан ва Риа подшоҳ билан суҳбатни якунлашмоқчи бўлганларида, Иоганн яна бир кутилмаган совғаси билан келди:

-Ҳм, агар бу сизларга тўғри келса, мен сизлар билан кетишим керак деб ўйлайман. Мен сизларга ёрдам бермоқчиман, мен жуда кўп нарсани тўғирлашим керак!

Том жавоб беришга шошилди:

Подшоҳнинг ўғли ҳамма нарсани тўғирлади, Иоганн! Ишон менга!

Аммо Карл тинчгина деди:

Балки бу Иоганн учун керакдир? Келинглар подшоҳнинг ўғлидан сўраймиз!

Ҳа, ҳақиқатдан ҳам Иоганн улар билан бирга йўлга тушиши бу подшоҳ ўғлининг иродасимиди, улар буни яхшилаб ўйлаб кўришлари керак - деб ўйлади Том. Ахир у ҳали ҳамма нарсада янги инсон бўлса, бу уларни баъзи қўшимча уринишлар қилишга мажбур қилади.

Карл, улар унга эртанги кунгача аниқ жавобни беришларини айтди. Стефан эса табассум қилиб порлаб турар эди. У бундан қанчалик хурсанд бўлгани кўриниб турар эди.

Том эрталабгача, аниқ жавобга ҳам, тушга ҳам, подшоҳнинг китобидан жойга ҳам эга бўлмади. Карл ҳам эга бўлмади, лекин унинг миясига, улар қайиқни беш кишига мўлжаллаб қуришгани ва олдиндан қолган жойларни ким эгаллашини билишмагани ҳақидаги фикр келди. Энди учинчи одам сифатида уларга Стефан қўшилди, Иоганнга эса, унинг тўлалиги учун, раппа-расо икки кишилик жой керак бўлади! Ҳа, бу кулгили эди, уларнинг хўжайинларида ҳазил қилиш қобилияти ҳам бор эди! Лекин бу ҳол, тасдиқланиш учун етарлими? Карл қарор қилди: ҳеч ким уларга “йўқ” дейилганини сезмаган бўлса, улар Иоганнга розилик жавобини беришлари керак.

Шу тариқа сузиш учун жамоат шакилланди, охирги тайёргарликларни қилиш қолди.

Кейинги якшанба куни эрталаб, қишлоқнинг болалари, ўзларининг оқ кўйлакларида, Карл, Том, Стефан ва Иоганни ўраб олиб, тепаликда туришар эди. Уларнинг ортларида қишлоқнинг ҳамма аҳолиси турар эди: аёллар, эркаклар, қарилар ва ёшлар. Улар Карл китобдан ўқиб бераётган подшоҳнинг сўзларини эшитиб, унинг номига қўшиқлар айтиб, қарсак чалишар эдилар. Сўнг Том подшоҳ ва унинг ўғли ҳақида, шунингдек, у шахсан ўзи у билан қандай танишгани ҳақида айтиб берди. Одамлар бундан шунчалик таъсирланиб кетишдики, бир оз вақтга ҳамма жим бўлиб қолди.

Кутилмаганда болалардан кимдир:

- Мен ҳам бу подшоҳга тегишли бўлишни хоҳлайман! Ва подшоҳнинг ўғли билан танишмоқчиман! - деди.

- Мен ҳам! мен ҳам! - деб эшитилди ҳамма томондан.

Жуда хурсанд бўлган Карл, Том, Стефан ва Иоганн, олдинга чиққан ҳар бир болага қўлларини қўйиб, ўзларининг хўжайинларидан, уларни ўз фарзандидек қабул қилиб, уларнинг ҳаётларини йўналтириб, ўз Руҳига тўлдиришини сўрашди. Ҳаттоки подшоҳ билан руҳий келишувга келиш учун бир нечта катталар ҳам чиқишди, шундан сўнг, уларнинг юраклари янги нур билан тўлди, чунки энди подшоҳнинг ўғли уларнинг ичларида яшай бошлади.

Беш кунлан сўнг уларнинг қайиқлари тайёр бўлди. Ҳаммаси шундай тез рўй берганига ишониш деярли қийин. Бу байрам! Карл елканга тантанали равишда пушти рангли бўёқ билан “Умид” сўзини ёзди. Бу унинг қарори бўйича, унинг хўжайининг иродасига тўғри келган эди. Иоганн ҳаммани, байрам димламаси сифатида битта қўзидан тушлик тайёрлаб меҳмон қилди. Болалар учун ширин чой тайёрланган эди, катталар учун эса, бир идишда мазали ичимликни чиқарди. У ҳамма хоҳлаганича ейиши учун ҳамма нарса етарли бўлишини назорат қилиб турди.

Узоқ сафарга жўнаб кетаётганлар учун қишлоқ аҳолиси ўз совғаларини олиб келди - қуритилган балиқ, кулчалар, пиёз, тухум, егулик солиш учун саватлар, ичимлик суви учун лойдан ясалган кўзаларни ва ҳаттоки кимдир тўқиган пайпоқларни ҳам олиб келишди. Ҳаттоки, маҳаллий савдогар ҳам фойдали нарса ўйлаб топди, ўзининг омборидан бир сават мевалар билан бир нечта бош карам ажратиб берди. Ҳар бир одам, ўзи қанча бера олса, шунча берди. Ҳамма, энди уларнинг қилшоқларини ўз паноҳига олган ўша бой подшоҳ, уларни керакли бўлган ҳамма нарса билан таъминлашини билар эди. Улар шу тўрт денгизчилардан билиб олган кўп нарсалардан сўнг, уларга бирон бир яхшилик қилишни хоҳлашар эдилар. Ҳамма, бу уч қадрдон дўстлар ва Иоганн, шу хатарли бўлган ишни бажариш пайтида ҳалок бўлишмайди деб умид қилар эди.

Книга на Узбекском языке: - Тайна царя (Марк Урсула)

В последней книге трилогии – «Тайна царя» – Урсула Марк заканчивает разговор о жизни Тома, бывшего мальчика-разбойника, усыновленного царем. Детей и подростков ждут двадцать четыре истории о его новых приключениях.