Н.Е.Бойко. Абадийликка ишонаман - (13-боб) Китоб Ўзбек тилида
Abadiylikka ishonaman (N.E.Boyko) O‘zbek tilida Audiokitob
XIII-боб
1985 йилнинг 28 май ойида озодликка чиқариш ўрнига, мени зудлик равишда Комсомольск-Амурдаги қамоқхонага юборишди. Қариндош-уруғларимга икки энли хат ёзишга ҳам имкон беришмади. Яқинларимга мени озод этишмаганини айтиб қўйишларини маҳбуслардан илтимос қилдим. Улар менинг илтимосимни адо этдилар. Мени кейинги этап қамоқхонасига жўнатишгани ҳақида оила аъзоларим маҳбуслардан хат олишибди, рафиқам эса лагерь маъмурияти томонидан озод бўлганлигим ҳақида маълумотнома олибди.
* * *
Любанинг эсдаликларидан:
Отамнинг қамоқхонадаги беш йил муддатнинг сўнгги йили ниҳоясига етиб қолган эди. Кейин – сургун. Онам ва биз, фарзандлар галма-гал сургунда отам билан ким бирга бўлишини олдиндан келишиб олдик... Мана уч ой бўлибдики, ундан хат-хабар олганимиз йўқ: март, апрель, май. Май ойининг охирида бизга лагер маъмуриятидан қуйидагича мазмунда сўровнома келиб тушди: отангизни уйингиздан рўйхатга ўтказишга розимисиз? Биз зудлик билан телеграмма юбордик: “Розимиз! Отамни уйда интизор бўлиб кутяпмиз!” Ўзимиз эса отамнинг келишига иншонмас эдик, чунки бир неча бор режали учрашувга розилик билдирмаган маъмурият, қандай қилиб уни озодликка чиқаради!?
Кейинроқ маълум бўлишича, айнан отамнинг озодликка чиқиши тўғрисида маълумотнома олганимизда, унинг устидан янги жиноий қўзғашибди ва отамни изоляторга ўтказишибди. Тергов ишлари айни қизиган бир пайтда, на оила аъзолар, на маҳбуслар хабар топиб, шовқин кўтармаслиги учун бизни сохта телеграмма билан алдашган экан.
Бедараклик бизни интиқ қиларди. Июнь ойида биз отамнинг олдига йўл олдик.
* * *
Комсомольск-Амурдаги қамоқхонага келгач, қизларим менинг шу ердалигим ҳақида маълумот тўплай бошлабдилар. Уларга мени бу ерда йўқ, деб айтибдилар. Сўнгра қизларим Старт қишлоғидаги лагерга борибдилар. Лагер бошлиғи билан учрашишга муяссар бўлибдилар.
- Сиз отамнинг озодликка чиққанлиги ҳақида бизга маълумотнома юборгансиз, бироқ отам ҳалигача уйга етиб келгани йўқ. У қаерда?
- Қандай маълумотнома?! – ҳеч нарса бўлмагандай таажжубланди бошлиқ. – Менга ўша маълумотномани кўрсатинглар-чи!
Қизларим ёшлик қилиб, ўша маълумотномани бошлиқнинг қўлига топширишибди. Бошлиқ маълумотномани олиши биланоқ уни йиртиб ташлабди.
– Сизнинг отангиз қамоқда! Комсомольск–Амурдаги 2–рақамли тергов изоляторида! Тез орада уни суд қиламиз!
– Биз Комсомольск–Амурда бўлгандик! Отамизни бу ерда йўқ деб айтишди!
– Боринглар, у ўша ерда!
Улар Комсомольск–Амурга қайтиб боришди, лекин барибир учрашувга рухсат беришмади.
Тергов бир ой давом этди. Шу вақт ичида Худо мен орқали мен билан бирга камерада ўтирган икки жиноятчига нажот йўлини кўрсатди. Икки бахтсиз гуноҳкорларга кўрсатилган Худонинг бу марҳаматидан мен йиғлаб юбордим.. Худо мени жамоат ибодатлари орқали тетиклаштирарди. Мен бўлган барча лагерлардаги гуноҳкорларни Худо уларнинг қалбларига яқинлашди, натижада улар тавба қилишарди. Бештадан ўн иккитагача одамлардан иборат гуруҳчалар ташкил қилинди, мен учун бу катта мадад ҳамда тасалли бўлди.
* * *
Лагерда менинг устимдан янги жиноий иш қўзғатилгани билан бир вақтда, 1985 йил 14 майда Одесса шаҳрининг Пересипска жамоатида хизмат қилаётган учта жамоат аъзоларини ҳибсга олишди. Уларни 7 кун ушлаб туришди, кейин ибодатхонага машинада қайтариб олиб келишди. “Мана, сизларнинг хизматчиларингиз! – деб айтишди милиционер ходимлари жамоат аъзоларига. – Ҳеч ким уларни қидирмаяпти! Улар ўз хоҳишлари билан яшириниб олдилар, айтишларича, бу ерда яшашни истамаётган эканлар! Улар ҳеч кимга керак эмаслар, ундан кўра ишга жойлашиб, хотиржам яшасинлар!”
Учала жамоат хизматчиларининг бирини қўйиб юборишди, иккинчисининг устидан янги жиноий иш қўзғатишди, учинчисини эса терговга чақиртириб, махсус хизматга ёрдам берасан деб мажбурладилар.
* * *
Любанинг эсдаликларидан:
1985 йил 1 июлда отамнинг суди бошланди. Суд залида фақатгина 6 киши иштирок этди: биз (икки қиз), ҳамда Пересипск жамоатидан келган биродарлар ва бир сингил. Ён эшик очилиб, залга отамни олиб кирдик. Отам жуда ҳам озиб-тўзиб кетган, фақатгина кўзларигина кулиб турар эди. У жиноятчилар курсисига яқинлашиб, тиз чўкди.
Судья ва прокурор ҳам киришди. Дадам улар кирганини сезмади, чунки у ибодат қилаётган эди. Шунинг учун ўрнидан ҳам турмади.
* * *
Любанинг эсдаликларидан:
Биринчи гувоҳ отряд бошлиғи бўлди. У ноаниқ, паст овозда дадамни ишга чин дилдан ёндашмаган, деб айтди.
- Ўзи умуман олганда, мен ишладимми? – деб сўради дадам ундан.
- Йўқ, ишламадингиз.
- Демак, мен ишламай туриб ишимга чин дилдан ёндашмаган эканман–да?! Қолаверса, мен II гуруҳ ногирони бўлсам...
Гувоҳ ҳижолат бўлди.
Иккинчи гувоҳ (лагер бошлиғи ўринбосари) ҳайратланиб деди: “Бойко меҳнаткаш! Қачон ва қаерни супуриш керак бўлса, у биринчи бўлиб келади. Ёмонлиги шундаки, у сиёсий машғулотларга қатнашмасди. У қачон лагерда бўлмасин, доимо қонунбузарлик қилиб, агитацияни бошлайди! Маҳбуслар ҳар доим унинг гапига қулоқ солишади! Ҳар қандай масала билан улар менинг ёнимга эмас, аксинча, Бойконинг олдига келишади. Бойкони ШИЗОга ташлаган вақтларимизда эса, маҳбуслар ўзларининг камераларидан туриб: “Коля амакини бизнинг ёнимизга олиб келинглар!” деб бақиришади”.
* * *
Мен судда очиқ-ойдин гапирдим: “Бугунги кунга келиб бутун борлиқни ёвузлик қамраб олганлиги аниқ кўриниб турибди. Жаноб судьялар, сиз ва сиз сингари имонсиз одамлар орқали Худонинг муқаддас номи булғанса, биз, азоб чекаётган имон-эътиқодли масиҳийлар туфайли Унинг номи улуғланади. Масиҳнинг қуйидаги сўзлари амалга ошмоқда: “Одамлар Мен туфайли сизларни ҳақоратлаб қувғин этса, сиз ҳақингизда ёлғон гапириб фисқу ғийбат қилса, бахтлисиз! Севининглар ва хурсанд бўлинглар, чунки сизга осмон мукофоти бор. Бир қарияни Худа шундай буюк бахтга муяссар қилганидан мен беҳад хурсандман! Нафақат Масиҳга ишониш, балки Унинг муқаддаслигига, Унинг табаррук Жамоати учун азоб чекишга лозим, деб топганидан ниҳоятда миннатдорман! Шунинг учун ҳам Худога шукроналар айтаман! Эшитишни истайсизми ёки йўқми, сизга бир гап айтаман: Хушхабар бутун дунё халқларига, шу жумладан Россияда ҳам тарғиб қилинади, ана шунда ҳаммаси тўгайди!”
* * *
Любанинг эсдаликларидан:
Суднинг иккинчи кунида аёл судья дадамдан сўради:
- Эътиқод – бу нима? У қандай намоён бўлади?
- “Ўзингни ва ўз яқининг бўлган Парвардигор Худовандни ўзингни севгандай сев!” – эътиқоднинг асл моҳияти шундадир! – деб жавоб берди дадам.
Судья ҳайрон бўлиб сўради:
- Бойко, нега сизни юртимизда неча миллион тонна темир рудаси қазилаётгани қизиқтирмайди?
- Агар мен бу билан қизиқадиган бўлсам, сизлар ўзларингизча менга яна бирор бир жиноий ишни юклаб қўясизлар...
- Хабаровск юртидаги илғор сут соғувчи аёл қанча сут соғиб олганини нега билгингиз келмайди?
- Мен аёл соғиб олган сутларни кўрмайман, шунинг учун ҳам қизиқмайман.
* * *
Шу куни судда Худо менинг юрагимга солганини айтдим. Ҳеч ким бу далилларни тақиқламайди, ҳеч ким уларни рад ҳам қилмайди.
- Одамзод абадий ҳаёт кечириш ва Худони улуғлаш учун яратилган, – мана бу ҳаётимиздаги энг оқилона мақсаддир! Ўлим эса – одамзод ҳаётининг якуни эмас.
- Бойко, сиз бунга аминмисиз? – деб ойдинлик киритди судья.
- Ҳа, мен бунга аминман.
- Демак, сиз нариги дунёдаги ҳаётга ва Худонинг борлигига ишонасиз, шундайми?! – унинг овозида камситиш ва захарҳандалик аломати бор эди.
- Ҳа, мен чин дилдан ишонаман, шунинг учун ҳам қамоқда ўтирибман! Бугун мен ҳақиқат ҳақида гувоҳлик бераётганимдан шубҳасиз, хурсандман.
- Сиз ўтакетган хаёлпарастсиз! – деб, у мени ҳақоратламоқчи бўлди. – Сиз охир–оқибатда ўласиз ва чириб йўқ бўлиб кетасиз. Қарабсизки, шу билан ҳаммаси тугайди! – давом эттирди гапини судья менга тушунтирмоқчи бўлиб. - Мен эса атеистман, мен ҳам ўлиб, чирийман ва ҳаммаси тугайди! Ҳеч қандай абадият ва нариги дунёдаги ҳаёт йўқ!
- Жаноб судьялар! Ишонаманки, Муқаддас Ёзувдаги қуйидагича ибора сизларга таниш бўлса керак: “Одамзод нимани экса, шуни ўради”.
- Ҳа, таниш, – деб хабардорлигини тасдиқлашга шошилди судья.
- Бу чуқур маъноли ибора, шундай эмасми?
- Тўғри, – қўшилди судья. – Сен лагерда ўз таълимотингни тарқатдинг, энди эса шунга яраша жазо оласан! Ҳа, албатта, чуқур маънога эга ибора! – деб суҳбатга қўшилди прокурор.
- Демак, сиз ҳам ўртоқ прокурор, экиш ва йиғиб олиш қонунига ишонасиз, шундайми?
- Умуман олганда, сўзларнинг маъноси тўғри, – тасдиқлади прокурор.
- Мен шундай одамларни биламанки, улар жамиятда юқори ўринларни эгаллаб, ниҳоятда ёмон жиноятларни қилганлар. Улар бу ишлари учун ҳеч қачон қамоқда ўтирмаганлар, қолаверса, қабиҳ ишларига қарамай, ўлганларида уларни улуғлаб кўмишган. Агар сиз Муқаддас Китоб сўзларини тўғри деб ҳисобласангиз, қани айтинг-чи, бу жиноятчилар ўйламасдан экканларини унда қачон ўриб оладилар?
Прокурор ҳам, судья ҳам ғазабга келиб, жим бўлиб қолдилар.
- Муқаддас Китобда ёзилган: “Одамлар бир кун келиб ўладилар, кейин эса ҳукм чиқарилади”. Ким бўлишидан қатъий назар, агар ўша одам ҳаётлигида экканини ўриб олмаса, унда нариги дунёда ўради! Нариги дунёда албатта ҳаёт мавжуд ва жисмоний ўлим – бу ҳали охират эмас!
Мени айблаётганлар жим ўтиришарди, билмадим, уятданми ёки аламданми қизариб кетишди. Жимликни прокурор бузди.
- Бойко! Биз лагердаги зулмга қарши курашяпмиз, сиз бўлсангиз ўз таълимотингиз билан ёшларнинг онгини захарлаяпсиз.
- Кечирасиз, лекин сизнинг ёшларингиз ўта бузилиб бўлишган. Дарҳақиқат, зулм ўзи нималигини айтинг-чи? Зулмга қарши курашишдан олдин унинг нималигини билиш лозим.
- Зулм – бу мавҳум тушунча, – жавоб берди прокурор.
- Ундаги қотиллик, зўрлаш, ўғирлик – бу амалиётдан ажралиб чиққан назария холосми? Ёки исботларга асосланмайдиган мавҳум ва ўйлаб чиқарилган тушунчами?
Прокурор ўзининг шошиб айтган сўзларини нотўғрилигини тушунди.
- Зулм – бу салбий куч, гапимга қўшиласизми?
- Ҳа, қўшиламан, бу куч.
- Албатта, бу на электрик ва на механик эмас, аксинча, маънавий кучдир. Бу кучни олиб юрувчи инсон – иблисдир. Сизнинг зулмга қарши курашишингиз образли қилиб айтганда, зулмни ўстириб чиқараётган дарахтнинг илдизига тегмай, унинг шохини синдиради. Чунки сизлар деярли бутун ер юзини ва шу жумладан, сизларни ҳам забт этган мавжуд иблис кучига ишонмайсизлар. Сизлар иблис қўлидаги воситасизлар, чунки онгли равишда сизлар бегуноҳ инсонни ноҳақ айблаб, унга зулм қиляпсизлар.
Прокурорнинг сабр косаси тўлди. Ғазаб отига миниб, қонунга қатъий риоя қилган ҳолда, мени 5 йилга озодликдан маҳрум қилишни талаб этди.
“У икки йилдан ортиқ яшай олмайди”, – бошини прокурорга эгиб пичирлади судья.
- Ёшларни ўзига жалб қилди! Болаларга хор ва мусиқа тўгаракларини очди! – Дея захархандалик билан менинг ишимни ўқиди прокурор. Унинг фикрича, менинг қилган ишларим энг каттик жазога лойиқ эмиш.
- Агар сен Худога шунчалик ишонсанг, унда нега У сени қутқармади? – деб савол бериш ўрнига, прокурор минғиллади.
- Масиҳни қувғин қилишган, бизни ҳам қувғин қилишади – шундай васият қилинган.
Ўзимни оқлаш учун менга сўз берилди.
- Рухсатингиз билан бир шеърни ўқиб бермоқчиман.
- Марҳамат, – қаршилик кўрсатмади судья.
- Шеър имонлиларга яхши таниш бўлган Забурнинг қуйидагича мисралари билан бошланади: “Қандай бахтлидир софдиллик йўлидан борувчи, Илоҳий Қонун билан юрувчи кишилар...”
“Қандай бахтлидир софдиллик йўлидан борувчи,
Илоҳий Қонун билан юрувчи кишилар.
Бироқ неча-неча авлод ўтса ҳам,
Ёвузлик қилмай яшай олмайди инсонлар.
Масиҳ таълимотидан хабар топса ҳам,
Таълимотга қарши чиқар одамлар:
Заифни хўрлаб, кучлига итоат этиб,
Дарё-дарё бўлиб оқар кўз ёшлар.
Ёлғондан воз кечиш шунчалик қийинми,
Оғирми шунчалик зулм қилмаслик?!
Ёмонликни рад этиб, Худо амр этгандай,
Барчани севиб яшаш осонмас?”
Масиҳга қилган хизматимиз учун,
Зиндонга ташларлар бугун бизларни.
Оила ва биродарлардан айрилсак-да биз,
Бироқ ўз бурчимизда доимо қатъий турамиз!
Масиҳ Жамоати қудратли кучдир!
Ахир Қутқарувчи биз билан, У – содиқ қалқон!
Зулм, туҳмат ва макр ўқидан,
Ўз Қўли ила У бизни ҳимоя қилар!
Масиҳ Жамоатини Ўзига олгач,
Заминни даҳшатли дард-алам босар.
Шунда кўрасизлар бу ҳимояни.
Бахтлидир ҳақиқат йўлин топганлар!
Худонинг ҳақиқати, муқаддас иш учун
Кексайгач отландим жанг майдонига!
Масиҳ Жамоати, биродарлар учун
Ўзимни қурбон айлагайман сизларга!
Мен шеърни ўқиб бўлишим биланоқ, прокурор дик этиб ўрнидан туриб кетди, сўнг киноя билан деди:
- Бу шеър учун Бойкога яна ярим йил қўшиб берилсин!
- Жаноб прокурор, ичингиздан зулм қайнаб чиқяпти. Бу иблисдан чиқаётган кучдир.
У бошини қуйи солди.
– Бойко, илтимос, менга шеърингизни бериб турсангиз, мен уни кўчириб олмоқчиман, – деб кутилмаганда гапга қўшилди судья.
Мен қоғозни узатдим. Судья котибага шеърни кўчириб олишни буюрди, ўзи эса жиноий ишни варақлаб ўтириб, менинг хатимни топиб олди (мен бу хатни икки марта қотиллик қилиб, 15 йилдан бери жазо муддатини ўтаётган ва тавба қилган жиноятчига ёзгандим) ва котибага яна буйруқ берди: “Буни ҳам кўчириб олинг”.
Мажлисдан кейин менга ҳукмни ўқиб эшиттиришди: “Бойко Николай Ерофеевични ЖК РСФСР 188–3модданинг 1 қ. бўйича айбдор деб топилсин ва ушбу моддага биноан 2 йилга озодликдан маҳрум қилинсин
* * *
Любанинг эсдаликларидан:
Ҳукм ўқиб эшиттирилганидан сўнг, мен ҳурматли ва севимли отамга бир даста гул совға қилдим: “Дадажон, бу гуллар сизнинг сабр- бардошингиз ва жасурлигингиз учун!” “Раҳмат”, – деб ташаккур билдирди отам.
* * *
Уч кунлик рўзадан кейин, мен ниҳоятда озиб-тўзиб кетдим. Соқолларим олинмаган, кўринишим бир аҳволда бўлганлиги учунми, қўриқлаб ўтирган аскарларнинг менга раҳми келди. “Нимаики келтирган бўлсангизлар, унга беринглар, бироз тамадди қилиб олсин...” дейишди уларга. Мени маҳбуслар учун ажратилган хонага олиб киришди. Ҳаво жуда иссиқ бўлгани учун унчалик кўп овқат емадим, шарбат ичдим.
Хонадан мен гуллар билан чиқдим.
- Бойко, биз сизни ниҳоятда ҳурмат қиламиз, бироқ қандай қилиб сизни қўлингизда бир даста гул кўтарганингизча, шаҳар бўйлаб автоматлар билан қуролланган аскарлар бошқариб боришади?!
- Хўп, мен нима қилай?
- Гулларни бирор кимсага беринг.
Ён-атрофда ҳеч ким кўринмагач, мен гулларни скамейканинг устига қўйдим. Марказий кўчалардан соқчилар мени одатдагидай кузатиб боришарди: бир соқчи олдимда, иккинчиси орқамдан борарди. Кейин қарашсаки, бошлиқлардан ҳеч ким йўқ, шунинг учун менинг ёнимда бориб, улар инсоннинг ҳаётдаги мақсади ҳақида, Масиҳ тўғрисида, нажот топиш, менинг Худога бўлган ишончим, булар нималарга олиб келиши ҳақида суҳбатлашдик. Шундай қилиб, қамоқхонага ҳам етиб келибмиз. Қарасам, хотиним ва қизим туришган экан.
* * *
Любанинг эсдаликларидан:
Ҳукм ўқилганидан сўнг отамга бироз тамадди қилиб олишга рухсат беришди ва олиб кетишди, биз онам иккимиз эса қамоқхона томон йўл олдик.
“Люба, отангни олиб келишяпти!” – деди онам отамни қўриқлаб келаётган соқчиларни кўргач.
Отам соқчилар билан худди дўстларча суҳбатлашиб келаётган эди. Маълум бўлишича, отамни олиб келиш учун “машина” юборишмаган экан, шунинг учун соқчилар отамни шаҳар бўйлаб пиёда олиб келишибди. Биз зудлик билан отамнинг ёнига бордик. У биздан оёғига шиппак сўради, этикда оёқлари қизиб кетибди.
-Дадажон, намунча озиб-тўзиб кетибсиз?
-Мен умидсизликка тушмайман: «агар инсоннинг ташқи кўриниши чиригудек бўлса, унинг ички кўриниши кундан-кунга янгиланиб бораверади».
-Коля, жамоат сиз учун уч кун рўза тутиб ибодат қилди, - деди онам отамни янгиликлардан бохабар этиб.
-Миннатдорман! Мен ҳам суд бўлаётган кунларда рўза тутдим.
-Нега судда сургун тўғрисида ҳеч нима дейишмади?
-Жонгинам Валя, хавотир олмагин, ҳаммаси яхши бўлади. Сургунга юборишади. Ноумид бўлманглар! – дадам хайрлашгандай қўлини кўтарди ва қамоқхона дарвозалари ёпилди.
* * *
Мени қамоқхонага олиб киришди, ҳамма ёғимни титиб чиқишди. Хатларимни, ёзувларимни, ҳаттоки маҳбус ёнида олиб юриши керак бўлган айблов ҳукмини ҳам тортиб олишди.
Книга на Узбекском языке: - Верю в бессмертие (Николай Бойко)
Очень впечатляющее свидетельство одного верующего узника за имя Христово, прошедшего тюрьмы и лагеря, и повсюду Бог подкреплял его и исцелял. Одному Богу известно, сколько издевательств претерпел Николай Ерофеевич в неволе. Его лишали свиданий, не отдавали писем и в буквальном смысле уничтожали, сажая в камеру—холодильник в то время, когда у него было воспаление легких. Но, по неизреченной Своей милости, Господь сберегал жизнь Своему слуге. Он оставался непреклонным и не шел на сотрудничество с гонителями. Его глубоко почтенный 82-летний возраст — яркое доказательство того, что жребий наш всецело находится в руках Господа и вовсе не условия существования определяют длительность жизни, а лишь Божья воля. Несмотря на суровый путь, он достиг рубежа большей крепости и отошел к Господу как и насыщенные днями патриархи. Земная брань его закончилась победно.
