Kitob O'zbek tilida (Audiokitob) - Josh va Dotti Makdauell. O‘Smir Bilan Ochiq Suhbat.
20 bob - Farzandingizni nazorat qilish uning shaxsiy dunyosiga bostirib kirish hisoblanadigan chegara qayerda?
Bola yoki o‘smir uchun ulg‘ayib borgani sayin maxfiylik ko‘proq ahamiyat kasb eta boshlaydi. Unga o‘zining shaxsiy dunyosini taqdim etish - unga ishonch va hurmat ko‘rsatish demakdir. Ammo bunday ishonch va hurmatni qozonishga ham o‘rganish kerak.
Misol uchun, xonadonimizdagi bolalar xonalari yopib qo‘yilmagan. Biz, ota-onalar, o‘z yotoqxonamizda tushunarli sabablar bilan berkinib olishimiz mumkin, bolalar esa o‘z xonalarida - yo‘q. Biroq bolalarimizga va ularning o‘z shaxsiy olamiga bo‘lgan ehtiyojiga hurmat yuzasidan, barcha qiziquvlarimizni (ular bir necha soatdan buyon muttasil nima bilan mashg‘ul?) bir chetga surib, biz ularning xonalariga kirishdan avval, doimo taqillatishimizni bildirdik, negaki har bir odamning maxfiyligi hurmatga munosib.
Ko‘p marotaba kirishdan avval yopiq eshik ortida turib taqillatib ovoz berganimizdan so‘ng, bolalarimiz chindan ham taqillatmasdan kirmasligimizga ishonch hosil qilishdi. Bunday siyosatimiz ularning ko‘proq ishonchi va hurmatini qozonishimizga yordam berdi.
Bolalarni parvarishlash bo‘yicha mutaxassis Meri Van-Kley shunday deydi:
Bolaning shaxsiy olamiga hurmat va ishonch holatida u nafaqat ishonch va hurmat bilan javob qaytarishga o‘rganadi, balki o‘zi uchun muhim jabhalarda (vaqti, tanasi, xonasi va h.k.z.) shaxsiy chegaralar o‘rnatish imkoniyatiga ega bo‘ladi1.
Ha, lekin bolangizning Facebookdagi yozishmalari bilan nima qilmoq kerak? Yoki elektron pochtasi bilan? Ular ham shaxsiy ishimi? Uning yozuvli xabarlari va elektron xatlari bilan tanishib borish imkoni siz uchun kerakmi? Bizning javob: albatta, kerak! Siz farzandingizning barcha ijtimoiy akkauntlariga kirish imkoniga ega bo‘lishingiz kerak. Bolaning xonasi Internet sahifasiga aslo o‘xshamaydi. Facebook yoki elektron pochta - bolangiz ijtimoiy tarmoqlarda foydalanadigan saytlardan qaysi bo‘lsa ham - kirishingiz uchun sizga ochiq bo‘lishi kerak. Uning Internetdagi faolligini nazorat qilish sizning nafaqat ota-onalik huquqingiz va javobgarligingiz, balki eng avvalo farzandingizni himoya qilish usulidir.
Ammo bu o‘rinda ham xona eshigini taqillatgan kabi yo‘l tutish kerak: bolalarning virtual olamiga o‘yib kirish o‘rniga, dastlab ular bilan bu imkoniyatni muhokama eting. O‘g‘lingiz yoki qizingizning “hududi”ga so‘rovsiz bostirib kirmang, o‘rtalaringizdagi hurmat va ishonchni muhtahkamlaydigan qarorlarni birgalikda qabul qiling. Barcha parol va foydalanuvchilarning ismlarini talab qilish boshqa, siz uning yonida bo‘lib, qiziqishlarini baham ko‘rishni istashingizni bolangizga tushuntirish esa boshqa gap. Kichik o‘g‘lingizga yoki qizingizga shaxsiy smartfon olib berish shartmi? Balki, Internetga kirish imkoni bo‘lmagan telefon ular uchun yetarli bo‘lar? Bolangiz bilan o‘zaro tushunchalarga erishing, so‘ngra esa “kirishdan avval taqillatish”ni aslo unutib qo‘ymang.
Книга на узбекском языке - Прямой разговор с подроском. Дотти и Джош Макдауэлл.