1 Farziy va sadduqiy mazhabidagilar Isoning oldiga kelib, Uni sinab ko‘rish maqsadida: — Bizga bir mo‘jizali alomat ko‘rsating. Shunda Sizni Xudo yuborganini tan olamiz, — dedilar.
2 Iso ularga shunday javob berdi: — Quyosh botganda, sizlar, osmon qizg‘ish, havo yaxshi bo‘ladi, deysizlar.
3 Ertalab esa, osmon qizil, havoning avzoyi buzuq, bugun bo‘ron bo‘ladi, deysizlar. Sizlar osmonning avzoyiga qarab, ob–xavoni aniqlay olasizlar–ku! Nega zamon alomatlarini talqin qila olmaysizlar?!
4 Bu qabih va bevafo nasl alomat so‘rayapti, ammo ularga Yunus payg‘ambarning alomatidan boshqa alomat berilmaydi.” Iso ularni qoldirib ketdi.
5 Narigi qirg‘oqqa yetib kelgan shogirdlar o‘zlari bilan non olishni unutgan edilar.
6 Iso ularga dedi: — Farziylar bilan sadduqiylarning xamirturushidan ehtiyot bo‘linglar!
7 Shogirdlar o‘zlaricha: “Biz non olib kelmaganimiz uchun U shunday deyapti”, deb muhokama qila boshladilar.
8 Shogirdlar nimani muhokama qilayotganlarini Iso bilib, ularga dedi: — Ey imoni sustlar! Nega sizlar, nonimiz yo‘q, deb aytyapsizlar?
9 Hali ham tushunmadingizlarmi? Besh mingta odamga beshta nonni bo‘lib berganim esingizdami? O‘shanda qolgan–qutgan nonlar bilan qancha savatni to‘ldirib olgan edingizlar?
10 Yoki yettita nonni to‘rt ming kishiga bo‘lib berganim– chi? O‘shanda, non burdalari bilan nechta savatni to‘ldirib olgan edingizlar?
11 Men sizlarga non haqida gapirmaganimni hali ham anglamadingizlarmi? Men silarga: “Farziylar bilan sadduqiylarning xamirturushidan ehtiyot bo‘linglar!” — deb aytyapman.
12 Shundan keyin shogirdlar tushundilarki, Iso ularni nonga ishlatiladigan xamirturushdan saqlanish to‘g‘risida emas, balki farziylar bilan sadduqiylarning ta’limotidan ehtiyot bo‘lish to‘g‘risida ogohlantirayotgan ekan.
13 Iso Filip Qaysariyasi atrofidagi hududga keldi. O‘sha yerda U shogirdlaridan so‘radi: — Odamlar Inson O‘g‘lini kim deb biladi?
14 Shogirdlar Unga shunday javob berdilar: — Ba’zilar Yahyo cho‘mdiruvchi, ba’zilar Ilyos, ba’zilar Yeremiyo, boshqalar esa, qadimgi payg‘ambarlardan biri, deb aytib yuribdilar.
15 Iso ulardan so‘radi: — Sizlar–chi, Meni kim deb bilasiz?
16 Shimo‘n Butrus javob berib dedi: — Siz Masihsiz, Barhayot Xudoning O‘g‘lisiz!
17 Iso Shimo‘n Butrusga dedi: — Sen baxtlisan, ey Yunus o‘g‘li Shimo‘n! Axir, bu sirni senga inson emas, balki osmondagi Otam ochib bergan.
18 Butrus, senga shuni aytay: sening isming qoya–ku! Mana shu qoya ustiga Men O‘zimning jamoatimni quraman. Hatto o‘lim shohligi ham jamoatimga bas kela olmaydi.
19 Osmon Shohligi kalitlarini Men senga beraman. Yer yuzida sen nimani taqiqlasang, osmonda ham taqiqlanadi. Yer yuzida sen nimaga ijozat bersang, osmonda ham ijozat beriladi.
20 Bundan so‘ng Iso: “Masih ekanimni hech kimga aytmanglar”, deb shogirdlariga qat’iy buyurdi.
21 Shu vaqtdan boshlab, Iso shogirdlariga quyidagilarni ochiqchasiga tushuntira boshladi: “Men Quddusga borib, oqsoqollar, bosh ruhoniylar va Tavrot tafsirchilari qo‘lida ko‘p azob chekaman. Meni o‘ldirishadi, lekin uchinchi kuni Men tirilaman.”
22 Shunda Butrus Isoni chetga tortib, shunday ta’na qildi: — Xudo saqlasin, Hazratim! Boshingizga aslo bunday kunlar kelmasin!
23 Iso esa Butrusga qarab: — Yo‘qol ko‘zimdan, shayton! — dedi. — Meni yo‘ldan urma! Sen Xudoning ishlarini emas, inson ishlarini o‘ylayapsan.
24 Keyin Iso O‘z shogirdlariga dedi: — Kimda–kim Menga ergashishni istasa, o‘zidan kechsin va xochini ko‘tarib, orqamdan yursin.
25 Kim o‘z jonini asrab qolmoqchi bo‘lsa, uni yo‘qotadi. Kim Men uchun jonini bersa, uni asrab qoladi.
26 Agar inson butun dunyoni egallab olsa–yu, o‘z jonidan mahrum bo‘lsa, bundan unga nima foyda?! Inson o‘z joni evaziga qanday to‘lov bera oladi?!
27 Inson O‘g‘li O‘z Otasining ulug‘vorligida, farishtalari bilan kelganda, har kimni o‘z ishiga yarasha taqdirlaydi.
28 Sizlarga chinini aytayin: bu yerda turganlardan ba’zilari, Inson O‘g‘lining Shoh bo‘lib kelganini ko‘rmaguncha, o‘lmaydilar.
Matto Muqaddas xushxabar: 16 Bob
MakDonaldning Injil kitobiga o'zbek tilidagi sharhlari
H. Farziy va Sadduqiy zakvaskasi (16:1−12)
16:1 Ilohiyot masalalarida an’anaviy raqiblar bo‘lgan farziylar va sadduqiylar ikki aqidaviy keskinlikni ifodalar edilar. Ammo ularni Xaloskorni qo‘lga olishdek umumiy maqsad birlashtirganida, bu dushmanlik kayfiyati ularga hamkorlikka yo‘l ochdi. Ular Isoni sinash uchun osmondan bir mo‘jiza ko‘rsatishini so‘rashdi. Biz uchun tushunarsiz bo‘lgan qandaydir yo‘l bilan Uni murosaga kelishga majbur qilishga urindilar. Ular osmondan oyat-mo‘jiza so‘rar ekanlar, uning manbai avvalgi oyat-mo‘jizalardan boshqadir, deb gumon qilgan bo‘lsalar kerak. Balki ular osmondan g‘ayritabiiy bir oyat-mo‘jiza keltirmoqni istar edilar. Iso ko‘rsatgan barcha mo‘jizalar yer yuzida sodir bo‘lgan. Osmonda ham oyat-mo‘jizalar qila olarmidi?!
16:2−3 U osmon mavzusini davom ettirib, ularga javob berdi. Agar ular kechqurun qizil osmonni ko‘rishgan bo‘lsa, ertasi kuni havo ochiq bo‘lishini bashorat qilishgan. Ertalabki qip-qizil osmon kunduzi bo‘rondan darak berishini ham bilishardi. (Albatta, ushbu ob-havo ma’lumoti Isroil uchun amal qiladi, ammo Shimoliy Amerika yoki Buyuk Britaniya uchun emas.) Ular osmon yuzini ta’bir qilishda mutaxassis edilar, ammo zamon alomatlarini ta’bir qila olmas edilar.
Bular qanday alomatlar edi? Masihning kelishini e’lon qilgan payg‘ambar Yahyo payg‘ambar qiyofasida namoyon bo‘ldi. Masih to‘g‘risida bashorat qilingan mo‘jizalar, ya’ni hech bir inson qilmagan ishlar ularning ko‘z o‘ngida namoyon bo‘ldi. Vaqtning yana bir belgisi yahudiylarning Masihni ochiqdan ochiq rad etishlari va Injilning majusiylarga o‘tishi edi - bularning barchasi bashoratlarning amalga oshishi edi. Holbuki, ular ochiq-oydin dalillar bo‘lsa-da, tarixning yaratilayotganini, bashoratning amalga oshayotganini bilmas edilar.
16:4 Iso ular orasida turganida, farziylar va sadduqiylar o‘zlarini makkor va ma’naviy jihatdan xiyonatkor urug‘ sifatida ko‘rsatdilar. Endi ularga Yunus alayhissalomning oyat-mo‘jizalaridan boshqa oyat-mo‘jiza kelmas. 12:39 dagi sharhda aytilishicha, bu Isoning uchinchi kuni tirilishi bo‘ladi.
Ayyor va zinokor nasl o‘z Masihini dorga osadi, ammo Xudo Uni tiriltiradi. Bu Unga to‘la huquqli Hokim sifatida sajda qilishdan bosh tortganlarning barchasi uchun halokat alomati bo‘ladi.
Bu parcha: "Va ularni tashlab, nari ketdi" degan mash’um so‘zlar bilan tugaydi. Bu so‘zlarning ma’naviy ma’nosi hammaga tushunarli bo‘lishi kerak.
16:5−6 Shogirdlar ko‘lning sharqiy qirg‘og‘ida Rabbimizga qo‘shilganlarida, o‘zlari bilan ovqat olishni unutib qo‘yishdi. Shuning uchun Iso ularga farziylar va sadduqiylarning xamirturushidan ehtiyot bo‘linglar, deb ogohlantirganida, ular: "Mana bu yahudiylarning boshliqlari oldiga oziq-ovqat uchun bormanglar!" - deb aytyapti, deb o‘yladilar. Oziq - ovqat tashvishi ularni Iso o‘rgatmoqchi bo‘lgan ma’naviy saboqning tom ma’nodagi tabiiy izohini izlashga undardi.
16:7−10 Ular besh ming va to‘rt mingni to‘ydirgan Zot yonlarida bo‘lishiga qaramay, hali ham oziq-ovqat yetishmasligidan xavotirda edilar. Ularga ikki mo‘jizaviy to‘yinishni ko‘rsatdi. Bundan keyingi dars ilohiy arifmetika va ilohiy topqirlik haqida edi, chunki Iso qanchalik kam ishlashi kerak bo‘lsa, u shunchalik ko‘p odamni to‘ydirgan va ovqat shunchalik ko‘p qolgan. Beshta non va ikkita baliq bo‘lganda, U besh ming kishini boqdi va o‘n ikki quti oziq-ovqat qoldi. Undan ko‘proq non va baliq bo‘laturib, to‘rt ming kishini to‘yg‘azdi, yetti savatgina qoldi. Agar biz cheklangan resurslarimizni Uning foydalanishiga bersak, U ularni bizning hissamizga teskari nisbatda ko‘paytirishi mumkin. "Kichik narsa ko‘p degani, agar unda Xudo bo‘lsa."
Bu yerda qutichani ta’riflash uchun besh ming to‘yingandagiga qaraganda boshqacha so‘z ishlatilgan. (Besh mingdan qolgan o‘n ikki qutida to‘rt mingdan qolgan yetti savatdagiga qaraganda kamroq non bo‘lishi mumkin.) Faraz qilish mumkinki, bu holda yettita savat oldingi holdagi o‘n ikkita savatdan katta bo‘lgan. Ammo darsning mohiyati o‘zgarmaydi: cheksiz kuch va zaxiraga ega bo‘lgan Zot bilan muloqotda bo‘lganimizda, nima uchun ochlik va muhtojlik haqida qayg‘urishimiz kerak?
16:11−12 Rabbimiz farziylar va sadduqiylarning xamirturushi haqida gapirganda, nonni emas, balki ularning zararli ta’limotlari va xulq-atvorini nazarda tutgan. Luqo kitobida (12:1) farziylarning xamirturushi ikkiyuzlamachilik deb ta’riflangan. Ular Xudoning Kalomidagi eng mayda tafsilotlarga rioya qilishlarini da’vo qilsalar-da, itoatkorliklari yuzaki va ko‘zbo‘yamachilik edi. Ichki dunyolari esa yovuz va buzuq edi.
Sadduqiylarning xamirturushi ratsionalizmdir. O‘z davrining erkin fikrlovchilari bo‘lgan ular, xuddi bugungi liberallar kabi, shubha va inkorning butun bir tizimini yaratishgan. Ular farishtalar va ruhlarning mavjudligini, tananing tirilishini, ruhning abadiyligini va abadiy jazoni inkor etishgan. Agar bu skeptitsizm xamirturushiga yo‘l qo‘yilsa, u xuddi xamirturush unni achitgani kabi tarqalib, singib ketadi.
I. SHOH O‘Z SHOGIRDLARINI TAYYORLAMOQDA (16:13 - 17:27)
A. Butrusning buyuk e’tirofi (16:13−20)
16:13−14 Filipp Qaysariyasi Jalila dengizidan taxminan qirq kilometr shimolda va Iordan daryosidan sakkiz kilometr sharqda joylashgan edi. Iso atrofdagi qishloqlarga kelganda (Mark 8:27), odatda uning ta’lim xizmatining cho‘qqisi deb hisoblanadigan voqea sodir bo‘ldi. Shu paytgacha U shogirdlarini O‘zining kimligini to‘g‘ri tushunishga yetaklagan edi. Bunga erishgach, endi U qat’iyat bilan yuzini xochga qaratdi.
U shogirdlaridan odamlar Uni kim deb bilishlarini so‘rashdan boshladi. Yahyo cho‘mdiruvchidan tortib Ilyos, Yeremiyo yoki boshqa payg‘ambarlargacha turli javoblar berildi. Oddiy odamlar uchun U ko‘pchilik orasidan bittasi edi. Yaxshi, lekin eng yaxshisi emas. Buyuk, lekin eng buyugi emas.
Payg‘ambar ham, payg‘ambar ham emas. Bunday nuqtai nazar mutlaqo noto‘g‘ri edi. Bu Uni alohida maqtovga loyiq emas deb hisoblash bilan barobar edi. Agar U boshqa birov bo‘lganida, Ota Xudoga teng bo‘lishni da’vo qilgani uchun firibgar bo‘lardi.
16:15−16 Shuning uchun Iso shogirdlaridan Uni kim deb bilishlarini so‘radi. Bu savol Simun Butrusni tarixiy e’tirofga olib keldi: "Sen - Masih, barhayot Xudoning O‘g‘lisan". Boshqacha aytganda, Isroilning Masih va Xudoning O‘g‘li.
16:17−18 Rabbimiz Simun Yuno o‘g‘lini duo qildi. Bu baliqchi Iso haqidagi bunday xulosaga o‘z aqli yoki tabiiy donoligi bilan kelmagan edi. Buni unga Ota Xudo g‘ayritabiiy tarzda ochgan edi. Ammo O‘g‘il ham unga muhim bir narsani aytmoqchi edi. Shuning uchun U qo‘shib qo‘ydi: "Men senga aytamanki, sen Butrussan, va men bu qoya ustida O‘z jamoatimni barpo etaman, do‘zax darvozalari uni yenga olmaydi". Barchamizga ma’lumki, Injildagi boshqa oyatlarga qaraganda bu oyat atrofida ko‘proq bahslar bo‘lib o‘tadi. Savol shunday: "Kim yoki nima qoya?" Muammoning bir qismi yunonchada "Butrus" ismi va "qoya" so‘zi bir xil eshitilishi, ammo turli ma’nolarga ega ekanligida.
Birinchisi, petros, "tosh yoki qoyaning kichik parchasini" anglatadi; ikkinchisi, petra esa "ulkan qoya, mustahkam qoyatosh" ma’nosini bildiradi. Shuning uchun Iso aslida shunday degan: "Sen Butrussan (toshsan), va men bu qoya ustida O‘z jamoatimni barpo etaman". U O‘z jamoatini bu tosh ustiga emas, balki qoya ustiga qurishini aytgan.
Agar Butrus qoya bo‘lmasa, u holda kim? Agar matnning ma’nosiga e’tibor bersak, javob shunday: qoya - bu Butrusning Masih tirik Xudoning O‘g‘li ekanligi haqidagi e’tirofi, ya’ni jamoat asoslangan haqiqatdir. Efesliklar 2:20 jamoat Iso Masih - asosiy, poydevor toshi ustida qurilishini o‘rgatadi. Bu oyatdagi biz havoriylar va payg‘ambarlar asosida o‘rnatilganmiz, degan gap ularga emas, balki ularning Rabbimiz Iso Masih haqidagi ta’limotiga asoslanganligini bildiradi.
1 Korinfliklar 10:4 da Masihning qoya ekanligi haqida gapirilgan. Shu munosabat bilan Morgan foydali eslatma beradi:
"Esda tutingki, U yahudiylarga gapirmoqda edi. Agar ibroniy Yozuvlarida "qoya" so‘zining ishlatilishini kuzatsak, u hech qachon insonni emas, faqat Xudoni ifodalaganligi aniq bo‘ladi. Bu yerda ham, Filipp Qaysariyasida ham, jamoat Butrus ustiga qurilmayapti. Iso so‘z o‘yini qilmayapti. U qadimgi yahudiycha timsolni - har doim ilohiylikni anglatgan qoyani oldi va shunday dedi: "Masihning O‘zi, tirik Xudoning O‘g‘li ustida Men O‘z jamoatimni barpo etaman". (G. Campbell Morgan, The Gospel According to Matthew, 211-bet.)
Butrus o‘zini hech qachon jamoatning poydevori deb aytmagan. U Masihni ikki marta Qoya sifatida tilga oladi (Havoriylar 4:11−12; 1 Butrus 2:4-8), ammo bu yerda obraz butunlay boshqacha: qoya burchakning boshi, poydevor emas.
"Men O‘z jamoatimni barpo etaman". Bu yerda Muqaddas Kitobda birinchi marta jamoat tilga olinmoqda. U Eski Ahdda mavjud emas edi. Iso bu so‘zlarni aytgan paytda hali kelajak ishi bo‘lgan jamoat Hosil bayramida tashkil topdi va Masihga ishonuvchi barcha imonlilardan - ham yahudiylardan, ham g‘ayriyahudiylardan iborat. Masihning tanasi va kelini sifatida tanilgan, boshqa jamiyatlardan farq qiluvchi bu jamoat o‘ziga xos samoviy chaqiriq va taqdirga ega. Biz jamoat haqida Matto kitobida so‘z yuritilishini kutmagan edik, chunki unda Isroil va Shohlik asosiy mavzulardir. Biroq, Masihning rad etilishi natijasida oraliq davr, ya’ni jamoat davri boshlanib, u jamoatning osmonga ko‘tarilishigacha davom etadi. Shundan so‘ng Xudo Isroil xalqi bilan munosabatlarini millat sifatida qayta tiklaydi. Shuning uchun bu yerda Isroil tomonidan rad etilgan Xudo jamoatni O‘zining vaqtlar rejasidagi keyingi bosqich sifatida taqdim etishi juda o‘rinlidir.
..."Do‘zax darvozasi uni yengolmaydi" iborasini ikki xil tushunish mumkin. Birinchidan, do‘zax darvozasi cherkovga qarshi muvaffaqiyatsiz hujum sifatida tasvirlangan - cherkov o‘ziga qarshi yo‘naltirilgan barcha hujumlarni qaytaradi. Yoki cherkovning o‘zi hujumga o‘tib, g‘alaba qozongan holda tasvirlanishi mumkin. Har qanday holatda ham, o‘lim kuchlari tirik imonlilarning hayrati va Masihda bo‘lgan marhumlarning tirilishi oldida mag‘lub bo‘ladi.
16:19 "Senga Osmon Shohligining kalitlarini beraman" degani, Butrusga odamlarni osmonga kiritish huquqi berilgani emas. Bu yerda yer yuzidagi Samoviy Shohlik haqida so‘z yuritilmoqda - bu o‘zini Shohga sodiq deb e’lon qilgan va o‘zini masihiy deb hisoblaydigan barcha odamlarni o‘z ichiga olgan soha. Kalitlar kirish yoki qabul qilish haqida gapiradi. Buyuk topshiriqdan (Matto 28:19) ma’lum bo‘lishicha, kalitlar - bu e’tiqod sohasiga eshikni ochadigan ta’lim berish, suvga cho‘mdirish va o‘rgatishdir. (Suvga cho‘mish najot topishning majburiy sharti emas, bu bag‘ishlanish marosimi bo‘lib, u orqali odamlar Shohga sodiqliklarini ommaviy ravishda e’tirof etadilar.)
Butrus birinchi marta kalitlarni Hosil bayramida qo‘llagan. Ular faqat unga emas, balki barcha shogirdlarning vakili sifatida unga berilgan edi. (Matto 18:18 ga qarang, u yerda xuddi shunday va’da hammamizga berilgan.)
"...Yerda nimani bog‘lasang, osmonda ham bog‘lanadi; yerda nimani yechsang, osmonda ham yechiladi". Bu parcha va Yuhannodagi (20:23) o‘xshash matn ba’zan Butrus va uning taxminiy vorislariga gunohlarni kechirish huquqi berilganini o‘rgatish uchun ishlatiladi. Biz bilamizki, bu mumkin emas, faqat Xudo gunohlarni kechira oladi.
Bu oyatni tushunishning ikki yo‘li bor. Birinchidan, havoriylar gunohlarni bog‘lash va yechish qudratiga ega bo‘lishgan, bunga biz bugun ega emasmiz, deb hisoblash mumkin. Masalan, Butrus Hanoniyo va Sapfirani ularning gunohlari bilan bog‘lab qo‘ygan, natijada ular darrov o‘lim bilan jazolanganlar (Havoriylar 5:1-10), Pavel esa Korinfdagi jazolangan odamni gunohining oqibatlaridan ozod qilgan, chunki u tavba qilgan (2 Korinfliklar 2:10).
Yoki bu oyat havoriylar yer yuzida bog‘laydigan yoki yechadigan barcha narsalar osmonda ham bog‘lanishi yoki yechilishi kerakligini anglatishi mumkin (NKJV izohi ko‘ring). Shunday qilib, Rayri aytadi: "Osmon, havoriylar emas, barcha bog‘lashlar va yechishlarning tashabbuskori hisoblanadi, havoriylar esa buni faqat e’lon qiladilar". (Charles C. Ryrie, tahrir, The Ryrie Study Bible, New King James Version, 1506-bet.)
Bu oyatni bugungi kunga nisbatan tushuntirishning yagona imkoniyati - uning deklarativ ma’nosidir. Gunohkor o‘z gunohlaridan tavba qilib, Iso Masihni Shaxsiy Najotkor sifatida qabul qilganda, masihiy uning gunohlari kechirilganini e’lon qilishi mumkin. Gunohkor Najotkorni rad etganda, masihiy xizmatchi uning gunohlari o‘z zimmasida qolishini e’lon qilishi mumkin. Uilyam Kelli shunday deb yozadi: "Har safar Cherkov Rabbimiz nomidan harakat qilsa va haqiqatan Uning irodasini bajarsa, uning ishlarida Xudoning muhri bo‘ladi".
16:20 Yana o‘qiymizki, Rabbimiz Iso shogirdlariga O‘zining Masih ekanligini hech kimga aytmaslikni buyuradi. Chunki Isroilning imonsizligi tufayli bu ma’lum bo‘lib qolsa, hech qanday yaxshilik keltirmaydi. Shubhasiz, Uni toj kiydirish uchun xalq harakati zarar keltiradi, chunki voqealarning bunday bevaqt rivojlanishini rimliklar shafqatsizlarcha bostirishi mumkin.
Styuart, Iso xizmatining bu qismini burilish nuqtasi deb atab, shunday yozadi:
"Qaysariya Filippidagi bu kun Injillarning suvayirg‘ichini belgilaydi. Shu paytdan boshlab irmoqlar boshqa yo‘nalishda oqa boshlaydi. Iso xizmatining dastlabki kunlarida Uni taxtga olib chiqayotgandek ko‘ringan mashhurlik to‘lqini ortda qoldi. Endi oqim Uni xoch tomon olib ketmoqda... Qaysariyada Iso go‘yo bo‘linish chegarasida turgandek edi. Go‘yo tepalikdan turib O‘zini, bosib o‘tgan barcha yo‘llarini orqasida, oldinda esa Uni kutayotgan qorong‘i, dahshatli yo‘lni ko‘rib turgandek edi. U baxtli kunlarning so‘nggi shu’lalari hali ham titrab turgan orqaga bir nazar tashladi-da, keyin orqasiga o‘girilib, soyalar tomon yurdi. Endi uning yo‘nalishi Golgofaga qarab edi". (James S. Stewart, "Iso Masihning hayoti va ta’limoti", 106-bet.)
B. Shogirdlarni Isoning o‘limi va tirilishiga tayyorlash (16:21−23)
16:21 Endi shogirdlar Isoning tirik Xudoning O‘g‘li bo‘lmish Masih ekanini tushunganlaridan so‘ng, Uning o‘limi va tirilishi haqidagi birinchi ochiq bashoratni eshitishga tayyor edilar. Ular endi Uning ishi hech qachon zarar ko‘rmasligini, o‘zlari g‘olib tomonida ekanliklarini va nima bo‘lishidan qat’i nazar, g‘alaba kafolatlanganlini bilishardi. Shuning uchun Rabbimiz tayyorlangan qalblarga xabar berdi. U Quddusga borishi, diniy rahbarlar qo‘lidan ko‘p azob chekishi, o‘ldirilishi va uchinchi kuni tirilishi kerak edi. Bu xabar har qanday harakatni barbod qilish uchun yetarli edi, faqat bitta narsadan tashqari: U uchinchi kuni tirilishi kerak edi. Mana shu narsa butunlay farq qilardi!
16:22 Butrus o‘z Ustozining bunday muomalaga duchor bo‘lishini o‘ylab, qattiq g‘azablandi. Uni chetga tortib, xuddi yo‘lini to‘smoqchi bo‘lgandek, e’tiroz bildirdi: "O‘zingizga rahm qiling, Rabbim! Bunday bo‘lmasin!"
16:23 Uning bu xatti-harakati Rabbimiz Isoning tanbehiga sabab bo‘ldi. U gunohkorlar uchun o‘lish maqsadida bu dunyoga kelgan edi. Uning bu maqsadiga erishishiga to‘sqinlik qiladigan har qanday narsa yoki kishi Xudoning irodasiga zid edi. Shuning uchun U Butrusga: "Mendan nari tur, shayton! Sen Menga vasvasasan, chunki sen Xudoning emas, insonlarning fikrini o‘ylayapsan", dedi. Iso Butrusni shayton deb ataganida, havoriyning jin chalganini yoki shaytonning nazorati ostida ekanini nazarda tutmagan.
U shunchaki Butrusning so‘zlari va xatti-harakatlari aynan shayton (ya’ni dushman) kutganidek bo‘lganini ta’kidlagan edi. Butrus Golgofaga qarshi chiqib, Xaloskorga to‘siq bo‘ldi. Har bir masihiy o‘z xochini olib, Rabbimiz Isoga ergashishga da’vat etilgan, ammo uzoqdagi so‘qmoqda xoch noaniq ko‘ringanda, ichki ovoz: "O‘zingga rahm qil! O‘zingni ehtiyot qil", deydi. Yoki sevganlarimizning ovozi bizni itoatkorlik yo‘lidan chalg‘itishga urinadi. Shunda biz: "Mendan uzoqlash, shayton! Sen menga xalaqit beryapsan", deyishimiz lozim.
D. Haqiqiy shogirdlikka tayyorgarlik (16:24−28)
16:24 Endi Rabbimiz Iso Uning shogirdi bo‘lish uchun nimalar kerakligini oddiy tarzda bayon etmoqda: o‘zini inkor qilish, xochni ko‘tarish va Uning ortidan ergashish. O‘zini inkor qilish o‘zidan voz kechish bilan bir xil emas; bu o‘zini Uning nazoratiga shunchalik bo‘ysundirishni anglatadiki, "men"ning hech qanday huquqi qolmaydi.
Xochni ko‘tarish - U uchun sharmandalik, azob-uqubat va ehtimol, shahidlikka, shuningdek, gunoh, o‘zlik va dunyo uchun o‘lishga tayyor bo‘lish demakdir. Unga ergashish esa U qanday yashagan bo‘lsa, xuddi shunday yashashni anglatadi: to‘liq kamtarlik, kambag‘allik, rahm-shafqat, muhabbat va har qanday fazilat bilan.
16:25 Rabbimiz shogirdlikka ikkita to‘siqni oldindan ko‘rmoqda. Birinchisi - o‘zini noqulaylik, og‘riq, yolg‘izlik yoki yo‘qotishlardan asrash uchun tabiiy istakdir. Ikkinchisi esa boylik orttirishdir. Birinchisiga kelsak, Iso ogohlantirganidek, o‘z hayotini saqlab qolishga urinib, xudbin maqsadlarni ko‘zlagan har bir kishi hayotdan hech qachon qoniqish topmaydi. Aksincha, hech ikkilanmay, yo‘qotishlarni hisobga olmay, U uchun o‘z hayotidan voz kechganlar o‘z mavjudligining ma’nosini topadilar.
16:26 Ikkinchi vasvasa - boylik orttirish - shunchaki bema’nilikdir. Iso shunday degan: "Tasavvur qiling, bir kishi biznesda shunchalik muvaffaqiyatga erishdiki, butun dunyoni qo‘lga kiritdi. Bu aqlsiz intilish shunchalik ko‘p vaqt va kuchni talab qiladiki, u hayotning asosiy maqsadini yo‘qotadi. Agar u shuncha boylikni qo‘lga kiritsa-yu, keyin o‘zi bilan hech narsa ololmay o‘lib ketsa va abadiyatni hech narsasiz o‘tkazsa, buning nima foydasi bor?" Inson bu yerda pul ishlashdan ko‘ra muhimroq vazifa uchun mavjud. U o‘z Podshohining manfaatlarini ifodalashi kerak. Agar u shoshilmasa, hamma narsasini yo‘qotadi. 24-oyatda Iso shogirdlariga eng yomon narsa haqida aytgan. Masihiylikning xususiyati shunday: sen eng yomon narsani boshidanoq bilishing kerak. Ammo sen hech qachon o‘zing uchun xazina va barakalarni kashf etishdan to‘xtamaysan. Barnxauz bu haqda juda yaxshi aytgan:
"Inson Muqaddas Bitiklardagi barcha yoqimsiz narsalarni ko‘rganida, uni hayratga soladigan hech qanday yashirin narsa qolmaydi. Bu hayotda yoki kelgusida o‘rganadigan har bir yangi narsa bizga zavq bag‘ishlaydi." (Donald Grey Barnhouse, "Words Fitly Spoken," 53-bet.)
16:27 Endi Rabbimiz azob-uqubatlardan keyin keladigan O‘z ulug‘vorligini ham eslatmoqda. U O‘zining ikkinchi kelishini, ya’ni farishtalari bilan yerga qaytishini, Otasining mukammal ulug‘vorligi bilan kelishini ko‘rsatmoqda. O‘shanda U O‘zi uchun yashagan har bir kishining mukofotini beradi. Muvaffaqiyatli hayot kechirishning yagona yo‘li - o‘sha ulug‘vor vaqtga yo‘nalish olish, o‘sha paytda nima haqiqatan ham muhim bo‘lishini aniqlash, so‘ngra butun kuch-g‘ayratni sarflab, o‘sha maqsad sari intilishdir.
16:28 So‘ngra Iso hayratlanarli bayonot berdi: U bilan birga turganlar orasida O‘zining Shohligida kelishini ko‘rmaguncha o‘lim ta’mini totmaydigan kishilar bor ekan. Muammo shundaki, shogirdlar allaqachon vafot etgan, Masih esa hali ham O‘z Shohligini o‘rnatish uchun kuch va ulug‘vorlikda kelmagan. Biroq, agar biz bu bobning tugashini e’tiborga olmasak va bu sirli bayonotning tushuntirilishi keyingi bobning dastlabki sakkiz oyatida berilgan deb hisoblasak, muammo hal bo‘ladi. Bu oyatlar Jilolanish tog‘ida sodir bo‘lgan voqeani tushuntiradi. U yerda Butrus, Yoqub va Yuhanno Isoning jilolangan holatini ko‘rishdi. Ular haqiqatan ham Masihni Uning Shohligi ulug‘vorligida ko‘rish imtiyoziga ega bo‘ldilar. Masihning jilolanishida bizga Uning kelgusi Shohligining tasviri ochib beriladi. Butrus bu voqeani "...Rabbimiz Iso Masihning qudrati va kelishi..." deb ta’riflaydi (2 Butrus 1:16). Rabbimiz Iso Masihning qudrati va kelishi Uning ikkinchi kelishiga taalluqlidir. Yuhanno ham ularning tog‘da boshdan kechirganlari haqida shunday deydi: "...biz Uning ulug‘vorligini, Otaning yagona O‘g‘lining ulug‘vorligini ko‘rdik" (Yuhanno 1:14). Masihning birinchi kelishi kamtarona bo‘lgan bo‘lsa, Uning ikkinchi kelishi ulug‘vor bo‘ladi. Shunday qilib, 28-oyatdagi bashorat tog‘da amalga oshdi; Butrus, Yoqub va Yuhanno Inson O‘g‘lini ko‘rishdi, biroq endi yuvosh nosiralikni emas, balki ulug‘vor Podshohni ko‘rdilar.