YOQUB BILAN ESOV (Yoqub payg‘ambarning Hikoyasi)
Ibtido kitobi, 24, 25, 27- boblar
Vaqt o‘tib Ishoq voyaga yetdi. U Rivqoga uylanib, ikki o‘g‘ilning otasi bo‘ldi. Ularga Esov va Yoqub deb ism qo‘ydi. Ular egiz bo‘lsalar-da, bir-biriga mutlaqo o‘xshamasdi.
Esov to‘ng‘ich o‘g‘il bo‘lib, mustaqil, kuchli va erkinlikni sevadigan odam edi. U o‘q-yoyini olib ovga chiqishni yoqtirardi. Kunlab, ba’zan haftalab ovda qolib ketgan vaqtlari ko‘p bo‘lardi. Ovdan esa deyarli har doim o‘lja bilan qaytardi.
Esov Ishoqning sevimli o‘g‘li edi. Yoqub bo‘lsa Rivqoning sevimli o‘g‘li edi. U akasi Esov kabi sarguzasht izlovchi emas edi. Yoqub ko‘pincha uyda o‘tirar, chodirdan uzoqlashmas va otasining podalarini boqishga va boshqa ro‘zg‘or ishlariga yordam berib yurardi.
Esov ukasidan bir necha daqiqa oldin tug‘ilgani uchun to‘ng‘ichlik huquqiga ega edi.
Otasi o‘limi oldidan o‘g‘illaridan faqat bittasigina duo qilib, marhamatlashi ma’lum bo‘lib qoldi. Bu esa duo oluvchining qut- barakali, kuch-qudratli va serfarzand bo‘lishi, shuningdek, qullari, qora mollari va boshqa hamma narsasi mo‘l-ko‘l bo‘lishini anglatardi. Bu yana Xudoning marhamat va inoyatiga noil bo‘lishni ham anglatardi. O‘sha davrning odatlariga binoan, to‘ng‘ich o‘g‘il, ya’ni Esov maxsus duo bilan marhamatlanishi lozim edi.
Bu esa Yoqubga alam qilib ketdi. U asosiy merosxo‘rga aylanishni judayam xohlar edi. Shu tariqa u akasidan ko‘ra ikki hissa ko‘p meros olishga imkoni bo‘lsa-da, uning uchun muhimi otasining duosi bilan birga Xudoning marhamatini ham qozonish edi. Esov bo‘lsa, aksincha, to‘ng‘ichlikning afzalliklari haqida uncha ham bosh qotirmas edi. Uning fikri-zikri ovda edi. Bir kuni Esov yana ovga ketdi, Yoqub bo‘lsa uy ishlari bilan band edi. Tashqarida gulhan yonib turar, qozonda bo‘lsa mazali yasmiq shavla pishayotgan edi. Ovqatning xushbo‘y isini uzoqlardan ham sezish mumkin edi. Esov ovdan charchab keldi. O‘lja izlab uzoq tentirab yurganidan qorni juda ochib ketgan edi.
Bundan tashqari hech narsa ovlay olmagani uchun jahli ham chiqib turgandi. Ov qurollarini yerga uloqtirarkan, u shunday dedi:
- Menga yegani biron narsa ber. Yoqub esa ko‘p o‘ylab o‘tirmay, dedi:
- Menga hoziroq to‘ng‘ichlik huquqingni sot!
- Ochimdan o‘lib qoladigan bo‘lsam, menga bu to‘ng‘ichlikning nima keragi bor?
Shunday qilib Esov o‘zining to‘ng‘ichligini bir tovoq yasmiq shavlaga sotib yubordi. Yoqub bo‘lsa ich-ichidan quvonib ketdi. Endi u otasi Esovni emas, balki uni duo qilishiga erishsa bo‘lgani. Oradan yillar o‘tdi. Ishoqning ko‘zlari ojizlashib, to‘shagidan tura olmaydigan bo‘lib qoldi. Bir kuni u Esovni huzuriga chaqirib dedi:
- Mening umrim poyoniga yetib bormoqda, o‘g‘lim. Shuning uchun hali tanimda jonim borligida seni duo qilmoqchiman. O‘q-yoyingni olginda, borib ov ovlab kel. Ovingdan men yaxshi ko‘rgan taomni pishirib olib kel, men esa taomingdan yeb seni duo qilaman.
Esov qo‘liga o‘q-yoyini olib, hech kimga hech narsa demay ovga jo‘nab ketdi. Biroq onasi Rivqo chodirning yupqa devorlari ortidan Ishoqning o‘g‘liga aytgan gaplarini eshitib turgan edi.
Rivqo qo‘rqib ketdi: “Demak, erim Esovni duo qilmoqchi!” Lekin Xudo qachonlardir unga Yoqubning marhamat topishi haqida bashorat qilgandi-ku! Bundan tashqari Yoqub uning sevimli o‘g‘li bo‘lsa... Rivqoning boshi qotdi?
Rivqo Yoqubning oldiga yugurib ketdi va unga eshitganlarining hammasini aytib berdi. Keyin u o‘zini qo‘lga olib dedi:
- Qo‘radan ikkita uloqchani ushlab, menga olib kel. Men ulardan otang yaxshi ko‘rgan taomni tayyorlayman. Sen esa uni otangga olib borasan va o‘zingni Esovday tutasan. Shunda otang seni duo qiladi.
Hamma narsani tayyor qilishguncha kunning yarimi o‘tdi. Rivqo Esovning kiyimlarini olib Yoqubga kiydirdi. Keyin otasi sezib qolmasligi uchun Yoqubning qo‘llari va bo‘yinlariga uloqchalarning terisini bog‘ladi, chunki Esovning qo‘li serjun, Yoqubniki bo‘lsa silliqqina edi. Yoqub tayyor bo‘lgan taomni olib otasining chodiri tomon yo‘l oldi.
- Ota, men keldim, - dedi u. Ishoq boshini ko‘tarib, so‘radi:
- Kimsan?
Yoqub aldashda davom etdi:
- Men, to‘ng‘ich o‘g‘lingiz Esovman. Siz aytganingizday ovimning o‘ljasidan siz yoqtirgan taomni tayyorlab keltirdim. Undan yeb meni duo qiling.
Ishoq eshitganlaridan ozgina o‘ylanib qoldi. Esovning ovozi bir oz boshqacha eshitilayotgan edi.
- Yaqinroq kel, o‘g‘lim, seni paypaslab ko‘rayin, - dedi u.
Qo‘rquvdan Yoqubning yuragi qinidan chiqib ketdi. Otasi aldaganini bilib qolsa nima bo‘ladi?
Ishoq o‘g‘lini paypaslab ko‘rib, hayron bo‘ldi:
- Qiziq, - dedi u, - ovozi Yoqubniki, qo‘llari bo‘lsa Esovniki. Menga to‘g‘risini ayt: sen Esovmisan?
- Ha! – javob berdi Yoqub. – Men Esovman! Ovqatlanib bo‘lgach, Ishoq dedi:
- Yaqinroq kelib, meni o‘p.
Yoqub otasi aytganday qildi. Ishoq o‘g‘li Esovning kiyimlarini hidlar ekan, oxirgi shubhalari ham tarqab ketdi.
- Mana, o‘g‘limning hidi – Xudovand muborak qilgan dashtning hididay!
Yoqub otasining to‘shagi yonida tiz cho‘kkanida, otasi qo‘lini uning boshiga qo‘yib ko‘tarinki ruhda duo qildi:
- «...Xudoyim yog‘dirsin senga
Osmon shabnamini,
Bersin yerning unumdor tuprog‘ini, Mo‘l–ko‘l don va sharobni.
Xizmat qilsin senga xalqlar, Ta’zim qilsin senga el–uluslar. Seni la’natlagan la’nati bo‘lsin, Seni duo qilgan baraka topsin».
Yoqub chodirdan chiqishi bilan, Esov ovdan qaytib keldi.
- Mana, men keldim, ota, - dedi u, - siz yoqtirgan taomni tayyorlab keldim. Endi meni duo qilsangiz bo‘ladi.
- Nima? Sendan avval kelib, mening duomni olib ketgan kim edi? – qo‘rquv ila so‘radi Ishoq.
Shunda hammasi ayon bo‘ldi.
- Yoqub meni ikkinchi marta aldab ketdi! – hayqirdi Esov. – Avval u mening to‘ng‘ichligimni aldab oldi, endi esa otamning duosini ham! Meni ham duo qiling, Ota. Nahotki, sizda duo bitta bo‘lsa?
- Yo‘q, o‘g‘lim, - g‘amgin javob berdi Ishoq. – Xudo to‘ng‘ich o‘g‘ilga atagan duoni faqat bir martagina bera olaman. Mayli seni ham duo qilaman, lekin ikkalangiz orangizda sen birinchi bo‘la olmaysan.
SAVOLLAR
1) Ishoqning o‘g‘illarini ismlari nima edi? Ular nima bilan shu- g‘ullanishardi?
2) Ko‘zlari ko‘rmay qolgan Ishoq Esovni nima maqsadda ovga yubordi?
3) Ishoqni aldashda Rivqo qanday rol o‘ynadi?
4) Yoqub akasi Esovga qilgani kabi, biz ham yaqinlarimiz bilan shunday yo‘l tutishimiz yaxshimi? Nima uchun?
Hikoyalar. Muqaddas Kitob (Oilaviy o‘qish uchun) o‘zbek tilida.
Birinchi qism. ESKI AHD Hikoyalar kitobi, Tavrot - Odam Ato, Nuh, Ibrohim, Is'hoq, Ismoil, Muso. Zabur - Dovud. YANGI AHD - Ikkinchi qism. Injil - Hikoyalari Iso Masih.
Muqaddas Kitobdan olingan hikoyalar to‘plami keng doiradagi kitobxonlarga mo‘ljallangan bo‘lib, saralab olingan, yorqin manzaralar bilan bezatilgan yuzdan ziyod illyustratsiyalarni o‘z ichiga oladi.
Ushbu hikoyalar kitobxonga hamda uning har bir oila a’zosiga Muqaddas Kitobning boy mazmuni bilan tanishish imkonini beradi.
